İnfant Pedru (Koimbra hersoqu)
İnfant Pedru (port. Infante Don Pedro) (9 dekabr 1392, Lissabon – 20 may 1449) — ilk Koimbra hersoqu və Portuqaliya infantı. Atası Aviz sülaləsindən Portuqaliya kralı I Juan, anası isə Gentli Conun qızı Lankasterli Filipadır. Yaşadığı dövrdə ən çox səyahət edən şahzadə olan Don Pedru 1439–1448-ci illərdə taxt naibi olaraq xidmət etmişdir.
| İnfant Pedru | |
|---|---|
| | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 9 dekabr 1392 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 20 may 1449 (56 yaşında) |
| Atası | I Juan |
| Anası | Lankasterli Filipa |
| Uşaqları | |
|
|
|
| Təltifləri |
|
|
|
|
Don Pedru 1392-ci ildə Lissabonda dünyaya gəldi. Digər qardaş və bacıları ilə birlikdə o dövrdə çox az rast gəlinən mükəmməl təhsil almışdır. 1415-ci ildə atası, qardaşları Eduard və Dənizçi Enrike ilə birlikdə Seutanın fəthində iştirak etdi. Fəthin ardından qardaşları ilə birlikdə müxtəlif rütbələr aldı: Qardaşı Enrike Vizey hersoqu, özü isə Koimbra hersoqu elan edildi. Bu rütbələr ilk dəfə, məhz onlar üçün təsis edilmişdi.
1418-ci ildə ölkəni tərk etdi və gələcək 10 il boyunca Avropa miqyasında səyahətlərə qatıldı. İlk növbədə Kastiliyaya gedərək burada II Xuanla görüşdü. Ardından Macarıstana gedərək Müqəddəs Roma imperatoru Sigizmundla görüşüb onun xidmətinə girdi. Onun ordusu ilə birlikdə Osmanlılara qarşı vuruşdu və 1424-cü ilədək burada qaldı. Ardından Osmanlı sultanı II Muradla görüşdü və Bizans imperiyasının paytaxtı Konstantinopola yola düşdü. Daha sonra İsgəndəriyyə və Qahirə üzərindən Qüdsə yola düşdü.
1425-ci ildə Fransa və İngiltərəyə səyahət etdi və burada Paris və Oksford universitetlərini ziyarət etdi. Növbəti il Flandriyaya gedən Don Pedru 2 il Burqundiya sarayında yaşadı. Bu müddət ərzində dul Burqundiya hersoqu Xeyirxah Filippi öz bacısı İzabella ilə evlənməyə razı saldı. Uzun danışıqların ardından cütlük 7 yanvar 1430-cu ildə evləndi və bu nikahdan məşhur Burqundiya hersoqu Cəsur Karl dünyaya gəldi.
Burqundiya hersoqluğu ilə evlilik danışıqları davam edərkən, Don Pedru 1428-ci ildə buranı tərk etdi və Venesiyaya, ardından Romaya yollandı. Romada ikən Papa V Martinlə görüşən sonra Barselonaya qayıtdı və burada Araqonlu Eleonora ilə kral olan qardaşı I Duartenin, Kataloniyalı İzabella ilə isə özünün evlənməsi üçün danışıqlar apardı. Ardından Portuqaliyaya qayıtdı.
Don Pedrunun qardaşı I Duartenin qəfil ölümünün ardından onun 6 yaşlı oğlu V Afonso kral, anası Araqonlu Eleonora isə qəyyum elan olundu. Ancaq kralın anasının Araqonlu olması bir çox saray əyanının və əsilzadənin narazılığına səbəb olmuşdu. Nəhayət, Don Pedru bir çox saray əyanı və ögey qardaşı Don Alfonsonun da dəstəyi ilə kralın qəyyumu təyin edildi. Bu təyinatdakı dəstəyinə görə 30 dekabr 1442-ci ildə ögey qardaşı Don Alfonsonu Braqanza hersoqu elan etdi.
Ancaq çox keçmədən Don Alfonso ilə qəyyum olan qardaşı arasında münasibətlər pisləşdi. Belə ki, 1445-ci ildə 13 yaşlı gənc kral V Afonso Don Pedrunun qızı İzabella ilə nişanlandı. Kralı öz qız nəvələrindən biri ilə evləndirmək istəyən Don Alfonsonun etirazlarına baxmayaraq, cütlük 6 may 1447-ci ildə evləndi. Ancaq bu nikahla Don Pedrunun qəyyumluğuna da son qoyuldu. Don Alfonsonun da təhriki ilə gənc kral artıq qayınatası olan əmisi Don Pedruya qarşı kin bəsləməyə başladı. Ölkədə artan gərginlik nəticəsində başlayan vətəndaş müharibəsi 20 may 1449-cu ildə Don Pedrunun döyüş meydanında həlak olması ilə nəticələndi. Bəzi mənbələrdə onun döyüş meydanında ölmədiyi, öz adamları tərəfindən qətlə yetirildiyi qeyd edilmişdir.
Don Pedru 1429-cu ildə Kataloniyalı İzabella ilə evləndi və bu nikahdan 7 övladı dünyaya gəldi:
- İnfant Pedru
- İnfant Juan
- İnfanta İzabella
- İnfant Ceyms (17 sentyabr 1433 — 27 avqust 1459) — Roma-katolik kilsəsinin kardinalı.
- İnfanta Beatris (1435 — 1462)
- İnfanta Filippa (1437 — 11 fevral 1497) — rahibə oldu.
- İnfanta Ketrin (1448 — 1466)
- Galvano, Antonio (1862) [Portuguese version 1563, original translation 1601], The Discoveries of the World, from Their First Original unto the Year of Our Lord 1555
- de Sousa, Antonio Caetano (1735). Historia genealogica da casa real portugueza
- Armitage-Smith, Sydney (1905). John of Gaunt: King of Castile and Leon, Duke of Aquitaine and Lancaster, Earl of Derby, Lincoln, and Leicester, Seneschal of England. Charles Scribner's Sons. p. 21
- Sir G. F. Hill, History of Cyprus (1940), (2nd ed. CUP, 2010), vol.1 of 4. ISBN 1-108-02064-X