İnteqral yoqa

İnteqral yoqanın əsas praktikaları bədənin və zehnin təbii rahatlıq və sakitlik halının bərpasına yönəlmişdir.Svami Saçidanandanın fikrincə,"dis-ease" - yəni,insanın təbii rahatlıq vəziyyətinin pozulması xəstəliyin əsas səbəbidir.Buna görə də,xəstəliklərin qarşısının alınması və bərpa prosesi İnteqral yoqa praktikasının əsas prinsiplərini təşkil edir.

İnteqral yoqanın təlimləri qədim müdrik Patanjalinin "Yoqa Sutraları" əsərində sistemləşdirilmiş yoqa prinsiplərinə əsaslanır.Bu təlimlərin təməlini əxlaqi və etik göstərişlər - yama və niyama təşkil edir.Onlara zorakılıqdan çəkinmək,doğruluq,oğruluq etməmək,ölçülülük,tamahkarlıqdan uzaq durmaq,saflıq,məmnunluq,özünənəzarət,mənəvi biliklərin öyrənilməsi və fədakar həyat sürmək kimi prinsiplər daxildir.İnteqral yoqa bu əxlaqi əsaslar üzərində klassik yoqanın altı əsas hissəsini birləşdirərək bütöv bir sistem yaradır.

Hatha yoqa asanaları (bədən pozaları),pranayamanı (nəəs texnikaları) və dərin relaksasiyanı birləşdirən fiziki təcrübə sistemidir.^[2]Bu hissənin tərkib hissəsi kimi vegetarian qidalanma,həmçinin tütün,alkaqol və digər stimulyatorlardan uzaq durmaq tövsiyə olunur.Patanjalinin təliminə görə,asanalar "sabit və rahat" olmalıdır.^[3]Buna əsasən,İnteqral yoqa praktiklərindən həddindən artıq gərginlikdən çəkinmələri,məşq zamanı istirahət və rahatlanma mərhələlərinə yer vermələri tövsiyə edilir ki,bu da təcrübəni daha meditativ axın halına gətirir.

Raja yoqa meditasiya,özünənəzarət yoludur və etik prinsiplərə əsaslanır.Patanjalinin "Yoqa Sutraları" əsərində təsvir edilən yoqanın səkkiz mərhələsini tətbiq etmək insanın bütün sahələrini möhkəmləndirir və harmoniyaya gətirir,nəticədə isə özünüdərkə (self-realization) aparır.^[4]"Yoqa Sutraları" praktikaya dair ətraflı göstərişlər təqdim edir.İnteqral yoqa ənənəsində bu təlimlər daxili çevrilmə vasitələri kimi qəbul edilir.^[5]Svami Saçidananda tələbələrini bu prinsipləri gündəlik həyata tətbiq etməyə təşviq etmiş və demişdir:"Raja yoqanın təlimləri sağlamlıq,xoşbəxtlik,sülh və sevincin bütün qapılarını açan qızıl açardır".

Bhakti yoqa - Tanrıya sevgi və sadiqlik hissinin tərbiyə olunmasına yönəlmiş təcrübə formasıdır.Bu ənənə "Bhagavad Gita" və Patanjalinin "Yoqa Sutraları" kimi mənbələrdən qaynaqlanır.^[6]Hər iki mənbədə vurğulanır ki,Tanrıya tam sevgi və təslimiyyət maarifləndirmə yolunda praktikə kömək edir.İnteqral yoqa ənənəsində Bhakti yoqa müxtəlif formalarda tətbiq edilir.^[7]Ən geniş yayılmış praktikalara "kirtan" (çağırış-cavab formasında ilahi nəğmələrin oxunması),dua,puja (ibadət mərasimi) və ilahi olanın daim xatırlanması deməkdir.^[8]İnteqral yoqa praktikləri bu ibadət formalarını eqonun istəklərindən azad olma və daxili təslimiyyətin xarici ifadəsi kimi qəbul edirlər.

Karma yoqa nəticə gözləmədən görülən fədəkar xidmət,yəni hərəkətdə meditasiya formasıdır.^[9]Bu praktika insanın hərəkətlərini ilahi varlığa və ya bəşəriyyətə həsr olunmuş təklif kimi qəbul etməsinə əsaslanır.İnteqral yoqa ənənəsində Karma yoqa əsas təcrübələrdən biri hesab olunur.^[10]Svami Satçinanda öyrədirdi ki,xoşbəxtliyin açarı başqalarına xidmət etməkdir.Onun şüarı belə idi:"Xidmətə həsr olunanlar ali sülh və sevincdən həmişə zövq alarlar.Buna görə də yalnız xidmət üçün yaşa".

Jnana yoqa müdriklik və idrak yolu kimi tanınır;o,öyrənmə,təhlil və dərin şüurun inkişafını əhatə edir.^[11]Bu yolun məqsədi insanın özünü bədən və zehni ilə eyniləşdirməyi dayandıraraq daxilindəki dəyişməz "şahid"i dərk etməsidir.Bu şüura çatmaq üçün İnteqral yoqa ənənəsində təfəkkür və özünüdərk kimi təcrübələr tətbiq olunur;hər ikisi meditasiya forması kimi qəbul edilir.^[12]Təfəkkür - zehnin bir hissəsinin geri çəkilərək müşahidəçi mövqeyində dayanması deməkdir və bu müşahidə edən hissə "şahid" adlanır.Özünüdərk isə "Mən kiməm?" sualı üzərində birbaşa düşünmə prosesidir və yoqa təcrübəçisinin öz həqiqi kimliyini dərk etməsinə yönəlmişdir.

Japa yoqa mantranın təkrarı üzərində qurulan və uğurlu meditasiya təcrübəsini inkişaf etdirməyin ən asan və təsirli yollarından biri hesab olunan yoqa növüdür.^[13]Bu təcrübədə istifadə olunan mantra "kosmik vibrasiyanın" müəyyən bir aspektini təmsil edir və onu təcrübəçinin daxili sistemində oyadır.^[14]Svami Satçinandanın izahına görə,mantraların mütləq şəxsi məna daşıması vacib deyil,təkrarlanarkən zehni sakitləşdirən və ruhlandıran hər bir söz və ya səslənmə mantra kimi qəbul oluna bilər.^[15]Bununla yanaşı,o qeyd edirdi ki,xüsusi təşəbbüs mərasimi ilə verilən mantralar daha faydalı ola bilər;o,bu mantraları "həkim tərəfindən imzalanmış resept"lə müqayisə etmişdir.

1966-cı ildə kinorejissor Konrad Ruks Svami Satçidanandanı Avropaya səfərə dəvət etmişdir.Bu səfər zamanı o,Avropanın müxtəlif ölkələrində fəaliyyət göstərən "Divine Life Society" təşkilatlarında mühazirələr və dərslər verməyə dəvət olunmuşdur.Sonrakı illərdə də o,müxtəlif yoqa konfranslarına,yoqa mərkəzlərinə və yoqa təşkilatlarına məsləhətçi qismində çıxış etmək üçün dəvətlər alaraq Avropaya yenidən səfərlər etmişdir.İlk Avropa səfəri zamanı pop-art rəssamı Piter Maks,Konrad Ruksla məsləhətləşdikdən sonra,Svami Satçinandaya Şərqə qayıdarkən Amerikaya da səfər etməyi tövsiyə etmişdir.ABŞ-a planlaşdırılan iki günlük səfər,amerikalı tələbələrə İnteqral yoqanı öyrətmək məqsədilə onun ölkədə daha uzun müddət qalmasına səbəb olmuşdur.

1966-cı ildə Nyu-York şəhərinin Yuxarı Vest Sayd (Upper West Side) bölgəsində ilk İnteqral Yoqa İnstitutu təsis edilmişdir.Burada Svami Satçidananda və onun yeni yetişmiş tələbələri ictimaiyyət üçün Hatha yoqa,meditasiya,nəfəs texnikaları və stressin idarə olunması üzrə dərslər keçməyə başlamışlar.1968-ci ilin avqust ayında bir qrup tələbə yoqa həyat tərzinə tam şəkildə qərq olmaq məqsədilə Nyu-Yorkdakı 500 "Qərb Sonu prospekti" ünvanında yerləşən mənzildə məskunlaşmış və bununla da ilk İnteqral yoqa aşramının əsasını qoymuşdur.

Nyu-Yorkdakı Svami Satçidanandanın tələbələri onun üçün İnteqral yoqa mövzusunda ictimai mühazirə təşkil etmiş və tədbirin məşhur Carnegie Hall zalında keçirilməsi planlaşdırılmışdır.1969-cu ilin yanvar ayında burada bilet satışı tamamilə tükənmiş Hatha yoqa nümayişi və mühazirə baş tutmuşdur.Həmin ilin avqust ayında Svami Satçidananda Vudstok Musiqi və İncəsənət Festivalının açılış mərasimində dua (invokasiya) etmək üçün dəvət olunmuşdur.

Qısa müddət sonra,tamaşaçı kütləsinin artması ilə əlaqədar Svami Satçidanandanın İnteqral yoqa mövzusundakı həftəlik mühazirələri "Central Park West" üzərində yerləşən Universalist Kilsəsinə köçürülmüşdür.^[16]1970-ci ildə isə Nyu-Yorkun "West Village" bölgəsində böyük bir bina satın alınmış və bu bina bu günədək İnteqral Yoqa İnstitutunun əsas mərkəzi kimi fəaliyyət göstərməkdir.

1972-ci ildə İnstitutun üzvləri Nyu-York şəhərində ilk vegetarian ərzaq mağazası - İnteqral Yoqa Təbii Ərzaqları təsis etmişlər.Mağaza 2019-cu ilin yanvarına qədər fəaliyyət göstərmiş və bu müddət ərzində ManHettendəki yeganə tam vegetarian sağlam qida mağazasıolmuşdur.

1960-cı illərin sonu və 1970-ci illərin əvvəllərində Amerika boyu daha çox İnteqral Yoqa İnstitutları,tədris mərkəzləri və aşramlar açılmışdır.1975-ci ildə İnteqral yoqa ilk Yoqa müəllimi hazırlığı sertifikatlaşdırma proqramlarından birini təsis etmiş və 1999-cu ildə ABŞ-da fəaliyyət göstərən digər yoqa ənənələri ilə birləşərək "Yoga Alliance" təşkilatının yaradılmasında iştirak etmişdir.

İnteqral Yoqa İnstitutları və mərkəzləri altı qitədə fəaliyyət göstərir.İnteqral yoqanın beynəlxalq qərargahı olan Satçidananda Aşram-Yoqa kəndi,Virciniya ştatının Bukingem (Buckingham) bölgəsində yerləşir və geniş icma,proqram mərkəzi kimi İnteqral yoqa təlimlərinə həsr olunmuşdur.

1972-ci ildə Amerikadakı İnteqral yoqa mərkəzləri və institutlarının proqramlarına qatılan bir çox insanlar mənzilli yoqa icmaları və ya aşramlar yaratmaq marağı göstərmişlər.İlk Satçidananda Aşram,Yogaville West,Kaliforniyanın Seigler Springs bölgəsində yerləşmişdir.1973-cü ildə isə ikinci aşram Pomfret,Connecticutda açılmış və bu aşram İnteqral yoqa təşkilatının qərargahı olmuşdur.

1980-ci ildə sərt qış şəraiti səbəbindən Svami Satçidananda Konektikut ştatındakı aşramı bağlayaraq icmanı Virciniya ştanının Bukingem (Buckingham bölgəsinə köçürmüşdür.Satçidananda Aşram-Yogaville bu gündən etibarən İnteqral yoqa təşkilatının dünya qərargahı kimi fəaliyyət göstərir və Həqiqət İşığı Ümumdünya Məbədinə (Light Of Truth Universal Shrine,LOTUS) ev sahibliyi edir.2015-ci ilə olan məlumata gör,Yogavilledə təxmini 220 daimi sakin yaşayır,hər il 2000 - 3000 nəfər qonaq qəbul edilirdi.Yogaville yaşayış tipli mənəvi icma,yoqa düşərgəsi və proqram mərkəzi kimi fəaliyyət göstərir,həmçinin Yoqa müəllimi hazırlığı,seminarlar,vegeterian yeməkləri üzrə kurslar və İnteqral yoqanın təlimlərinə əsaslanan müxtəlif proqramlar təklif edir.

Satçidananda Aşram-Yogaville ərazisində İnteqral Yoqa Akademiyası yerləşir.Bu tədris mərkəzi Hatha yoqa və terapevtik yoqa üzrə sertifikatlaşdırma kursları,eləcə də səhiyyə mütəxəssisləri üçün ixtisasartırma proqramları təqdim edir.Akademiya ilboyu fəaliyyət göstərir və tələbələrin İnteqral yoqanın təlimlərinə əsaslanan "yoqik həyat tərzi"nə dərindən daxil olmalarını təşviq edən yaşayış tipli proqramlar təklif edir.