İzolyasiya həbsxanası (ukr. Ізоляція, rus. Изоляция) — Ukraynanın Donetsk şəhərində 2014-cü ildə Rusiya Silahlı Qüvvələri tərəfindən şəhərin ələ keçirilməsindən sonra, keçmiş "İzolyasiya" fabriki və incəsənət mərkəzi binalarının yerində yaradılmış həbsxana.[1] Həbsxana, Donetsk Xalq Respublikası (DXR) nümayəndələrinin “İzolyasiya” İncəsənət Fondunun ərazisini ələ keçirərək DXR Dövlət Təhlükəsizlik Nazirliyinin qapalı ərazisinə çevirdikdən sonra yaradılıb.[2][3] İzolyasiya DXR döyüşçüləri üçün təlim mərkəzi, eləcə də avtomobillər, hərbi texnika və silahlar üçün anbar kimi də fəaliyyət göstərir. Həbsxana gizli statusa malikdir,[4] çünki məhbuslar lazımi araşdırma aparılmadan qanunsuz DPR məhkəmələri tərəfindən məhkum edilir.[5][6] İzolyasiya məhbuslarının yalnız işgəncələrə məruz qaldıqdan sonra etiraf etdikləri bir çox məlum məsələlər var.[7][8][9]
| İzolyasiya həbsxanası | |
|---|---|
| | |
| |
| 47°57′51″ şm. e. 37°50′03″ ş. u. |
Bina, 1955-ci ildə xam pambığın emalı fabriki kimi tikilmiş və sonradan pambıq plitələr, bazalt lifi, bazalt karton, bazalt matları və bazalt əsaslı plitələr istehsalına uyğunlaşdırılmış bina kimi fəaliyyət göstərmişdir. Zavod 1990-cı ildə bağlanıb.[10] 2010-cu ildən 2014-cü ilə qədər yaradıcı sənətlər ətrafında mərkəzləşmiş İzolyasiya Fondu ərazisinə çevrilib.[11] İncəsənət təşkilatının adı da fabrikin adından götürülmüşdür.
2019-cu ilin iyununda Roman Lyaqin Ukrayna Təhlükəsizlik Xidməti nümayəndələri tərəfindən saxlanılıb.[12] O, terror təşkilatında iştirakda, Ukraynanın ərazi bütövlüyünə qəsddə, habelə nəticələri Ukrayna, Aİ və ABŞ[13] tərəfindən tanınmayan Donetsk Xalq Respublikasının statusu ilə bağlı referendumun təşkilinə görə dövlətə xəyanətdə ittiham olunub. Prokurorun Lyaqini ittiham etdiyi cinayətkar fəaliyyətlərdən biri “DXR-nin qanunsuz silahlı birləşməsinin bir hissəsi kimi” İzolyatsiya Fondunun ərazisinin ələ keçirilməsidir.[14] Fondun nümayəndələri və İzolyatsiya həbsxanasının keçmiş məhbusları, binaların ələ keçirilməsinə və ardıcıl olaraq gizli həbsxanaya çevrilməsinə görə Roman Lyaqinin şəxsən məsuliyyət daşıdığını israr edirlər.[15]
İzolyasiya ərazisində İŞİD yaraqlılarının Ukraynanın Azov alayı ilə birlikdə Ukrayna tərəfində döyüşdüyünü nümayiş etdirmək üçün hazırlanmış saxta foto və videolar çəkilib. BBC jurnalistlərinin Wikimapia xidmətindən istifadə edərək apardıqları araşdırma filmi, çəkiliş yerini müəyyənləşdirməyə və saxta xəbərləri təkzib etməyə imkan verib.[16]
Ukrayna Daxili İşlər Nazirliyinin mətbuat xidmətinin məlumatına görə, "İzolyasiya həbsxanasında hərbi cinayətlərdə iştirak edən 50-dən çox yaraqlı haqqında məlumat var".[17][18] Hüquq-mühafizə orqanlarının məlumatına görə, 10-u qadın olmaqla 40-dan çox zərərçəkənin ifadəsi əsasında sübutlar toplanıb.[19][20][21]
- ↑ "Russia: Izolyatsia, the Kremlin's Master Detention Facility". 11 noyabr 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 27 yanvar 2024.
- ↑ "Боевики ДНР захватили донецкую "Изоляцию"". Украинская правда (rus). 22 yanvar 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 8 oktyabr 2020.
- ↑ "Prisons and torture houses of Donetsk: Izolyatsiya factory". jfp.org.ua (ingilis). 26 yanvar 2022 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 8 oktyabr 2020.
- ↑ "Ті, хто досі в неволі". tyzhden.ua (ingilis). 24 aprel 2020. 15 yanvar 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 8 oktyabr 2020.
- ↑ "Украина требует включить вопрос донецкой "Изоляции" в повестку дня ТКГ". РБК-Украина (rus). 10 oktyabr 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 8 oktyabr 2020.
- ↑ ""DPR" secret prisons employ torture experts, not random people: ex-captives". www.unian.info (ingilis). 6 oktyabr 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 8 oktyabr 2020.
- ↑ Kazanskyi, Denis. "Узники "Изоляции". Свидетельства людей, прошедших через пыточную ДНР". www.youtube.com. 19 noyabr 2019. 11 sentyabr 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 8 oktyabr 2020.
- ↑ "Стас Асеев. Первое интервью после плена". www.youtube.com. 10 yanvar 2020. 26 dekabr 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 8 oktyabr 2020.
- ↑ Ivanov, Sergii. "Концтабір "ІЗОЛЯЦІЯ" | Документальний фільм". www.youtube.com. 10 iyun 2020. 10 noyabr 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 8 oktyabr 2020.
- ↑ "What is 'Izolyatsia' and IZONE? • Ukraїner". Ukraїner. 15 iyul 2020. 19 sentyabr 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 8 oktyabr 2020.
- ↑ "Де і як утримують людей бойовики угруповань "ЛНР" і "ДНР" (рос.)". Радіо Свобода (ukrayna). 2 oktyabr 2018. 16 iyun 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 8 oktyabr 2020.
- ↑ "Спецслужби затримали екс-голову "ЦВК ДНР" Лягіна". BBC News Україна. 24 oktyabr 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 sentyabr 2020.
- ↑ "Шевченківський суд перевів у закритий режим процес над колишнім "главою ЦВК ДНР" Лягіним". LB.ua. 28 may 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 sentyabr 2020.
- ↑ "Що відбувається у справі бойовика Романа Лягіна, якого звинувачують в організації катівні". Радіо Свобода (ukrayna). 9 avqust 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 sentyabr 2020.
- ↑ "Фонд "Ізоляція" звернувся до Зеленського через справу організатора "референдуму ДНР"". www.ukrinform.ua (ukrayna). 24 sentyabr 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 sentyabr 2020.
- ↑ "Искусство фейка: арт-центр в Донецке превратили в "базу ИГИЛ"". BBC News Русская служба. 23 oktyabr 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 sentyabr 2020.
- ↑ ""Знаем о 70 боевиках". В МВД рассказали, как расследуют дело пыточной тюрьмы "Изоляция"". LIGA (rus). 10 fevral 2021. 29 mart 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29 mart 2021.
- ↑ "Охранник российской тюрьмы "Изоляция" в Донецке идентифицирован, ему объявили подозрение". LIGA (rus). 1 fevral 2021. 29 mart 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29 mart 2021.
- ↑ "От спиливания зубов до имитации расстрела: в пытках в донецкой "Изоляции" подозревают более 70 боевиков". ТСН.ua (rus). 10 fevral 2021. 10 fevral 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29 mart 2021.
- ↑ "Офис генпрокурора: В преступлениях на территории тюрьмы «Изоляция» в Донецке подозреваются 5 человек". babel.ua (rus). 26 mart 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29 mart 2021.
- ↑ "Прокуратура объявила подозрение трем сотрудникам «МГБ ДНР» в пытках на территории тюрьмы «Изоляция»". babel.ua (rus). 14 aprel 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29 mart 2021.
- ↑ "Станіслав Асєєв. «В ізоляції»". Радіо Свобода (ukrayna). 6 iyun 2018. 21 oktyabr 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 avqust 2021.
- ↑ Сергей Иванов. "Концтабір "ІЗОЛЯЦІЯ" | Документальний фільм". YouTube (ukrayna). 10 iyun 2020. 10 noyabr 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 avqust 2021.
- Report on the human rights situation in Ukraine 16 November 2019 to 15 February 2020. // Office of the United Nations High Commissioner for Human Rights (электр. изд) (ingilis). 2020.
- Катриченко. Военнопленные и гражданские заложники Донбасса: в поисках эффективного механизма освобождения (PDF) // DRA Немецко-Русский обмен в сотрудничестве с Медійна ініціатива за права людини (электр. изд). 2019.
