10G-PON (həmçinin XG-PON və ya G.987 kimi tanınır) — 2010-cu ildə məlumat bağlantıları üçün buraxılmış kompüter şəbəkəsi standartı. Mövcud qaranlıq lif üzərində 10 Gbit/s-yə qədər paylaşılan internetə çıxış sürətini çatdırmaq qabiliyyətinə malikdir. Bu ITU-T-nin GPON və ya giqabit qabiliyyətli PON-dan sonrakı nəsil standartıdır. Fiber-optik FTTx kimi tanınan şəbəkədə bir çox abunəçi tərəfindən paylaşılır ki, telekommunikasiya avadanlığının əksəriyyətini mərkəzləşdirir, tez-tez binaları telefon mübadiləsi ilə birləşdirən mis telefon xətlərini əvəz edir. Passiv optik şəbəkə (PON) arxitekturası giriş şəbəkələrində, bəzən də "Fibre-to-the-desk" üçün böyük optik lokal şəbəkələrdə performans tələblərini ödəmək üçün sərfəli üsula çevrilmişdir.[1]
| 10G-PON | |
|---|---|
| Tipi | texnologiya |
| Yayımlanma tarixi | 2010 |
| Sonuncu versiya | 3.0 (iyun 2012-ci il) |
| Status | qüvvədədir |
| Lisenziya | ödənişsiz |
| Sayt | itu.int/rec/T-REC-G.987 |
Passiv optik şəbəkələr hər bir mərkəzi ötürücünü bir çox abunəçiyə birləşdirən splitterlərlə "Fibre-to-the-home" və ya "Fibre-to-the-premises" son mil üçün istifadə olunur. 10 Gbit/s paylaşılan tutum eyni PON-a qoşulmuş bütün istifadəçilər üçün aşağı axın sürəti yayımıdır və 2.5 Gbit/s yuxarı axın sürəti verilənlər çərçivələrinin bir-birinə müdaxiləsinin qarşısını almaq üçün multipleksləşdirmə üsullarından istifadə edir. İstifadəçilərin optik siqnalları tikinti məftillərində istifadə olunan siqnallara çevirən şəbəkə cihazı var. Bunlara məsələn, Ethernet və simli analoq adi köhnə telefon xidməti aiddir. XGS-PON 10 Gbit/s-yə qədər yuxarı və aşağı axın (simmetrik) sürətləri təmin edə bilən əlaqəli texnologiyadır. Bu ilk dəfə G.9807.1 olaraq 2016-cı ildə təsdiq edilmişdir.[2][3]
İtaliya — TIM[4]
Finlandiya — Smart Infra [5]
Niderland — DELTA[6]- Niderland — KPN[7]
Yaponiya — So-net[8]
Malayziya — Time[9]
Honkonq — PCCW-HKT[10]
Sinqapur — SingTel,[11] M1[12]
İsveçrə — Swisscom, Salt Fiber,[13] Sunrise, Quickline
Polşa — Inea [14]
Yeni Zelandiya — Chorus[15]
Serbiya — Orion Telekom[16]
Slovakiya — Antik Telecom[17]
İspaniya — Digi Spain [18]
Rumıniya — Digi Romania [19]
Şri-Lanka — SLT
Böyük Britaniya — toob, G.Network, Community Fibre
Xorvatiya — Telemach
ABŞ — AT&T[20]- ABŞ — Cox Communications
- ABŞ — Frontier Communications[21]
- ABŞ — Sonic[22]
- ABŞ — Glo Fiber[23]
- ABŞ — Summit Broadband
- ABŞ — Ziply Fiber[24]
Kanada — Bell[25]- Kanada — Rogers
İrlandiya — SIRO[26]
.svg){kind=small}
- ↑ ITU. "ITU brings new clarity to 5G transport". ITU News (english). 22 dekabr 2018. 5 aprel 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 aprel 2021.
- ↑ "XG-PON or XGS-PON: don't make a costly spelling mistake". www.nokia.com. 30 noyabr 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 sentyabr 2023.
- ↑ "Arxivlənmiş surət". 5 iyul 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 sentyabr 2023.
- ↑ "TIM porta a casa tua il primato della velocità: la Fibra fino a 10 giga". tim.it (italyan). 10 oktyabr 2022. 17 iyun 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 sentyabr 2023.
- ↑ "Smart Infra provides now speeds of 10 Gbps". 18 avqust 2022. 18 avqust 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 sentyabr 2023.
- ↑ "DELTA komt met 8 Gig via glasvezel, 1 Gig wordt nieuwe standaard". delta.nl (holland). 5 avqust 2021. 5 avqust 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 avqust 2021.
- ↑ "KPN switches to ultra-fast XGS-PON technology". overons.kpn (ingilis). 1 sentyabr 2021. 1 iyul 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 21 iyun 2022.
- ↑ "「NURO 光」に個人向け10Gbpsサービス登場、月額9800円、「XG-PON」採用". INTERNET Watch. 1 iyun 2015. 7 sentyabr 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 sentyabr 2023.
- ↑ "Time offers 2Gbps fibre for RM379/month, first to commercially deploy 10G PON in Malaysia". SoyaCincau. 25 mart 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 25 mart 2023.
- ↑ "華為x香港電訊 全球首商用10Gbps寬頻". 8 may 2016 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 dekabr 2018.
- ↑ "Singtel, SuperInternet launch 10Gbps plans for home users". The Straits Times. 3 fevral 2016. 7 sentyabr 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 sentyabr 2023.
- ↑ "M1 Fibre Broadband 10Gbps". www.m1.com.sg. 7 may 2016 tarixində arxivləşdirilib.
- ↑ "Fiber Box". Salt. 2 oktyabr 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 sentyabr 2023.
- ↑ "Inea wprowadza internet o prędkości 10 Gb/s za 399 zł miesięcznie". www.wirtualnemedia.pl. 10 avqust 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 sentyabr 2023.
- ↑ 1 2 "Chorus' Hyperfibre set to redefine 'fast' for broadband in New Zealand | Corporate Website". company.chorus.co.nz. 18 dekabr 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 19 noyabr 2019.
- ↑ 1 2 "Internet GIGANT stiže iz Orion telekoma | PC Press" (ingilis). 29 iyul 2020. 31 dekabr 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 31 dekabr 2021.
- ↑ 1 2 "Antik spúšťa 10 Gbps pevný internet: Poznáme cenu a dostupnosť | TOUCHIT". touchit.sk (slovak). 25 may 2021. 25 may 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 25 may 2021.
- ↑ "Llega PRO-DIGI: la fibra más rápida del país va por libre". digi.es (ispan). 8 sentyabr 2021. 8 sentyabr 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 8 sentyabr 2021.
- ↑ "DIGI lanseaza internetul de 10 Gbps - Fiberlink 10 G, cel mai rapid internet din Romania". digi.ro (rumın). 30 sentyabr 2021. 30 sentyabr 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 sentyabr 2021.
- ↑ "Multi-gig PON 101: Q&A with AT&T". 27 avqust 2021. 5 fevral 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 fevral 2022.
- ↑ "Frontier Says it Has Deployed XGS-PON Fiber Broadband to 100K Homes". 23 sentyabr 2021. 14 fevral 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 fevral 2022.
- ↑ "Sonic Deploys Combined GPON and XGS-PON Platform in Oakland - Telecompetitor". www.telecompetitor.com. 28 may 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 mart 2022.
- ↑ "Glo Fiber Launches 5 Gig Fiber Internet Service". 4 aprel 2023. 21 may 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 sentyabr 2023.
- ↑ "Ziply Fiber starts next fiber upgrade wave, puts XGS-PON on roadmap". 11 avqust 2021. 5 fevral 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 fevral 2022.
- ↑ "Bell set to deliver North America's fastest Internet speeds and Wi-Fi technology of any major provider". 2 avqust 2022. 11 noyabr 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 1 oktyabr 2022.
- ↑ Keaney, John. "Why 10 Gigabits, Why Now?". SIRO (ingilis). 6 oktyabr 2022. 24 aprel 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 aprel 2023.
- ↑ "PRO-DIGI 10 Gb - LA FIBRA MÁS RÁPIDA DEL PAÍS, VA POR LIBRE". Digi Espana. 8 sentyabr 2021. 8 sentyabr 2021 tarixində arxivləşdirilib.
- ↑ "Orange rolls out XG-PON". www.csimagazine.com. 7 sentyabr 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 sentyabr 2023.
- ↑ "M1 launches Singapore's first 2Gbps to 10Gbps GPON services". 19 oktyabr 2015 tarixində arxivləşdirilib.Press release
- ↑ "French B2B operator Netalis to launch 10 Gbps fibre service in Besancon, more locations to follow". www.telecompaper.com. 28 avqust 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 sentyabr 2023.
- ↑ "Arxivlənmiş surət". 12 aprel 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 sentyabr 2023.
- ↑ "Arxivlənmiş surət". 8 mart 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 sentyabr 2023.
- FTTH Council Europe - FTTH Business Guide Archived 2011-10-09 at the Wayback Machine (Updated 24 Aug 2011)
- FTTH Council Europe - FTTH Handbook, Fourth Edition (Updated 24 Aug 2011)
- ITU-T GPON Summary
- Benjamin Reboul, FTTH Council APAC, “A Global Overview of FTTH”, FTTH Council APAC Annual Conference, May 25 2010 (Retrieved 08 Nov 2010)
- http://conference.vde.com/ecoc-2009/programs/documents/sp_stefandahlfort_ng%20access.pdf
- https://web.archive.org/web/20110708133401/http://www.chaffeefiberoptics.com/nwsltr/Municipal%20and%20Utlity%20Guidebook.pdf
- Technologies and applications of Passive Optical Networks (PON)- Yukio Nakano
- A Chip Off the Old Block: System Requirements, Challenges, and Standards for Next-Generation PON