Aqil Məlikov

Aqil Məlikov 1952-ci il 20 may tarixində Bakının Şağan qəsəbəsində anadan olmuşdur. Orta təhsilini Şağan qəsəbəsində yerləşən 124 nömrəli və Mərdəkan qəsəbəsindəki 183 nömrəli məktəblərdə almışdır.

1969–1973-cü illərdə Nəsirəddin Tusi adına Azərbaycan Pedaqoji Universitetinin tarix fakültəsində təhsil almışdır. Sonradan musiqiyə olan marağı onu bu sahəyə yönəltmiş və 1976–1980-ci illərdə A. Zeynallı adına orta ixtisas musiqi məktəbinin xanəndəlik sinfində Xalq artisti Hacıbaba Hüseynovun tələbəsi olmuşdur.^[1]

20 ilə yaxın pedaqoji fəaliyyətlə məşğul olmuş Aqil Məlikov eyni zamanda dini musiqi və muğamların mahir ifaçısı kimi tanınmışdır. O, Türkiyədə keçirilən Ümumdünya Mistik Musiqi Festivalının laureatıdır.^[2]

2009-cu ildə Azərbaycan Milli Konservatoriyasının rektoru Siyavuş Kərimi və professor Arif Babayevin dəvəti ilə bu ali təhsil ocağının xanəndəlik kafedrasında müəllim kimi fəaliyyətə başlamışdır.^[3]

Aqil Məlikov 2014-cü il 18 dekabr tarixində Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin "Azərbaycan Respublikasının Əməkdar İncəsənət xadimi" fəxri adına layiq görülmüşdür. Bu fəxri ad ona Azərbaycan musiqi sənətinin inkişafındakı xidmətlərinə görə verilmişdir^[5]

O, həmçinin Azərbaycan Respublikası Prezidentinin sərəncamına əsasən Prezident təqaüdünə layiq görülmüşdür.^[6]

Ailəlidir. 2 uşağı və 5 nəvəsi var.

• Hüseyn Məlikov – Beynəlxalq Muğam Mərkəzinin solistidir.
• Samir Məlikov – "Azərbaycan Televiziya və Radio Verilişləri" Qapalı Səhmdar Cəmiyyəti İdman TV kanalının rejissor vəzifəsində fəaliyyət göstərir.^[7]

Aqil Məlikovun ifasında "Rast"^[8], "Zabul Segah"^[9], "Şur"^[10] muğamları, eləcə də müxtəlif təsnif və muğam parçalarından ibarət çoxsaylı konsert və səs yazıları Azərbaycan Dövlət Televiziya və Radio Fondunun qızıl arxivində saxlanılır.

O, həm də klassik şeirə və qəzəl yaradıcılığına böyük maraq göstərmiş, illər ərzində müxtəlif mövzulu şeirlər yazmışdır. Bu əsərlərdən bir qismi ayrıca kitabda toplanmışdır.

Aqil Məlikov musiqiçi-yaradıcısı kimi, klassik ədəbiyyatın, xüsusən, qəzəlin dərinliyinə və dil incəliklərinə böyük diqqət yetirir. O, apostrofun ləğvinin qəzəlin dilinə və tələffüzünə mənfi təsir etdiyini vurğulayır və muğamın, əzəl sənətinin daha dərindən öyrənilməsi üçün ədəbi biliklərlə (məsələn, əruz) birgə tədrisin vacibliyini qeyd edir. O, həmçinin dinləyicinin zövqünün formalaşmasında məsuliyyətli rol oynadığını hesab edir və ifaçıların tələbatlı, savadlı auditoriyaya müraciət etməsinin vacibliyini vurğulayır.^[11]

Aqil Məlikov “Azərbaycan Muğamı” layihəsi çərçivəsində keçirilən “Muğam Mühazirələri” (Mugham Lectures) seriyasının rəhbəridir. Məsələn, 29 aprel 2025-ci ildə Beynəlxalq Muğam Mərkəzində “Zabul Segah” muğamına həsr olunmuş konsert‑mühazirə keçirilib. Bu tədbirdə məşhur ustad muğamla qəzəl ədəbiyyatı arasındakı bədii‑estetik və lirik‑emosional əlaqəni, qəzəllərin məzmunu və obrazlılığını, həmçinin muğamda rənglər və təsniflərin önəmini diqqətə çatdırıb. Konsert-mühazirə formatı çərçivəsində xanəndələr Aqil Məlikovun müzakirə etdiyi ideyaları əyani şəkildə öz ifaları ilə tamaşaçılara təqdim ediblər. Tədbirdə BMM-nin solistləri Nisbət Sədrayeva, Günay İmamverdiyeva, eləcə də xanəndələr Elbrus Niftəliyev və Vüqar Əbilov çıxış ediblər.^[12]

Aqil Məlikovun çıxışları, muğamın poetik əsası kimi qəzəl janrının musiqidəki rolunu vurğulayaraq, muğam sənətinin təbliği və maarifləndirici xarakterinin gücləndirilməsinə xidmət edir.^[13]

2025-ci il oktyabrın 20-də Aqil Məlikov “Sənətkarın dostu” layihəsi çərçivəsində Qarabağ Universitetinin İncəsənət fakültəsində gənc ifaçılarla görüş keçirib. Görüş zamanı o, Azərbaycan klassik xanəndəlik məktəbləri, muğam və dəstgahlarda qəzəllərin ifa üçün düzgün seçilməsi və gənc ifaçıların həm ixtisas, həm də nəzəri baxımdan maarifləndirilməsi barədə danışıb. Tədbirdə fakültənin müəllimləri və tələbələri muğam nümunələrini ifa ediblər, Aqil Məlikov isə auditoriyanı maraqlandıran sualları cavablandırıb.^[14]