Attacus atlas — Pulcuqluqanadlılar fəsiləsinə aid kəpənək növü.
| Attacus atlas | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||
|
XƏTA: parent və rang parametrlərini doldurmaq lazımdır. ???: Attacus atlas |
||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||
| ||||||||
Attacus atlas dünyanın ən böyük kəpənəklərindən biridir. Qanad açılımı 25-30 sm-ə çatan bu nəhəng kəpənək, əsasən Cənub-Şərqi Asiya və Hindistan meşələrində yayılıb. Onun qanadlarında ilan başına bənzəyən naxışlar var ki, bu da yırtıcılardan qorunmaq üçün unikal bir müdafiə mexanizmi yaradır.[2]
Attacus atlas böyük qanadlara və zəngin naxışlara malikdir. Qanadlarının kənarları qəhvəyi, narıncı və sarı rəng çalarları ilə örtülüdür. Qanadın ucları ilan başına bənzəyən xüsusi naxışlarla tamamlanıb. Qanad açılımı 25-30 sm, bədən uzunluğu isə 8-10 sm arasında dəyişir.[3]
Attacus atlas əsasən tropik və subtropik meşələrdə, dağlıq bölgələrdə və rütubətli mühitlərdə yaşayır. Daha çox Cənub-Şərqi Asiyada, Hindistanda, Malayziyada, İndoneziyada və Filippində rast gəlinir.
Bu kəpənək gecələr aktivdir və əsasən işığa doğru hərəkət edir. Onun qanadlarında ilan başına bənzəyən naxışlar var ki, bu da yırtıcılardan qorunmaq üçün bir müdafiə mexanizmi rolunu oynayır. Təhlükə hiss etdikdə qanadlarını geniş açaraq, yırtıcılara özünü bir ilan kimi göstərir və onları qorxudaraq uzaqlaşdırmağa çalışır.
Yetkin Attacus atlaslar qidalanmırlar, çünki onların ağız orqanı inkişaf etməyib. Enerjilərini sürfə mərhələsində yığdıqları qidalardan alırlar və qısa ömürlərinin sonuna qədər bu enerji ilə yaşayırlar. Sürfə mərhələsində isə aşağıdakı bitkilərin yarpaqları ilə qidalanırlar: darçın ağacı, maqnoiya, sitrus ağacları.
Dişi kəpənək yumurtalarını ağac yarpaqlarının altına qoyur. Yumurtadan çıxan Attacus atlasın sürfələri iri və parlaq yaşıl rəngdə olur. Onlar 10-12 sm-ə qədər böyüyə bilirlər. Yetkinliyə çatmazdan əvvəl sürfə böyük, qəhvəyi barama hazırlayır. Barama bəzən ipək istehsalı üçün istifadə edilir və Hindistanda bu baramadan "fagər ipəyi" istehsal olunur. Baramadan çıxan yetkin Atlas kəpənəyi cəmi 5-7 gün yaşayır. Onların əsas məqsədi çoxalıb növünü davam etdirməkdir.[4][5][6]
Attacus atlasların əsas düşmənləri quşlar, yarasalar və həşərat yeyən məməlilərdir. Bundan əlavə, onların baramaları ipək istehsalı üçün istifadə edildiyindən, insanlar tərəfindən də ovlanırlar.
| Həşəratın inkişafı | ||||
|---|---|---|---|---|
|
|
|
|
|
| Yumrtaları | Tırtıllar | Pup | Pup | Attacus atlas |
- ↑ https://animaldiversity.org/accounts/Attacus_atlas/.
- ↑ "Chapter 32: Largest Lepidopteran Wing Span | The University of Florida Book of Insect Records | Department of Entomology & Nematology | UF/IFAS". entnemdept.ifas.ufl.edu.
- ↑ "StackPath". australianbutterflies.com. 26 oktyabr 2018.
- ↑ Watson, A. & Whalley, P.E.S. (1983). The Dictionary of Butterflies and Moths in Colour. Peerage Books, London, England. ISBN 0-907408-62-1
- ↑ Robert G. Foottit & Peter H. Adler. 2009. Insect Biodiversity: Science and Society. Blackwell Publishing Ltd. ISBN 978-1-405-15142-9
- ↑ Rainier Flindt. 2006. Amazing Numbers in Biology. Springer-Verlag, Berlin. ISBN 3-540-30146-1
- Е. Ю. Ткачева. "Павлиноглазка атлас". en:Московский зоопарк. 29 noyabr 2014 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 18 noyabr 2014.
- Mario’s Butterfly Village Arxiv surəti 5 fevral 2020 tarixindən Wayback Machine saytında
- PageWise: The atlas moth
- Atlas Moth fact sheet Arxiv surəti 10 aprel 2008 tarixindən Wayback Machine saytında