Azərbaycan dilləri

Azərbaycan dilləri dörd dil ailəsinəndə təzahür edir:Hind-Avropa, Altay, Kartveli, Nax-Dağıstan. Azərbaycanda ən yayılmış dil Azərbaycan dilidir. 2009-cu il məlumatına görə ümumi əhalinin 98,6 % bu dildə sərbəst danışa bilir^[1]. Xarici dillərdən isə Rus dili və İngilis dili ən geniş yayılmışlardı. Üstəlik burada az saylı talış, avar, ləzgi, saxur, tat, kürd, gürcü, udin xalqlarının nümayəndələri müvafiq dillərdə danışırlar. Dağ yəhudiləri tat dilindən istifadə etsələrdə son zamanlar miqrasiya və modernizasiya ilə əlaqəli olaraq unudulur.

Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyasına görə rəsmi dil Azərbaycan dilidir. Konstitutsiyasıyaya görə dövlət rəsmi dilə yanaşı digər dillərin inkişafını təmin edir^[2].

Rəsmi dil

Azərbaycan Respublikasında rəsmi dil Azərbaycan dilidir. Ölkədə tədris, siyasət, elmi, mədəni və digər sahələrdə əlaqə bu dillə təmin edilir. Dil haqqında qanuna görə Azərbaycan dili dövlət tərəfindən qorunur və inkişaf etdirilir^[3].

Rus dili

Rus dili Azərbaycanda yayqın dildir. Bununla belə əsasən rus milli azlığı tərəfindən məişətdə istifadə edilir. Son on illiklər ərzində isə ingilis dili bu dili xarici dil olaraq böyük həcmdə sıxışdırmışdır.

Erməni dili

Hazırda Azərbaycan ərazisi daxilində erməni dili işğaldan azad olunmuş Qarabağ ərazilərində yaşayan ermənilər tərəfindən istifadə edilir. Üstəlik Ermənistandan deportasiya olunmuş azərbaycanlılarında bir qismi bu dili sərbəst şəkildə bilsədə günlük məişətdə istifadə edilmir^[4].

Dağıstan dilləri

İran dilləri

Azərbaycanda UNESCO tərəfindən təhlükə altında hesab edilən dillər

zəif dərəcədə təklükədə - ləzgi, talış dilləri
açıq şəkildə təhlükədə - cuhuri, rutul, saxur dilləri
ciddi şəkildə təhlükədə - buduq, xınalıq, qrız, tat, udin dilləri
kritik şəkildə təhlükədə - yoxdur
yoxa çıxmış - kilit^[5]

İstinadlar

↑ The State Statistical Committee of the Republic of Azerbaijan Arxivləşdirilib 2015-12-06 at the Wayback Machine: Population by ethnic groups Arxivləşdirilib 2016-11-13 at the Wayback Machine
↑ "Конституция Азербайджанской Республики". Система Гарант. 2 mart 2008 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 may 2017.
↑ "Закон Азербайджанской республики «О государственном языке в Азербайджанской Республике»". Medialaw.ru. 26 fevral 2011 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 may 2017.
↑ "Azərbaycan və Rudiya. Cəmiyyət və dövlət". 25 mart 2011 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 may 2017.
↑ unesco.org. "UNESCO Atlas of the World's Languages in Danger. INTERACTIVE ATLAS". 18 dekabr 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 iyun 2017.

[аз.стат-1] The State Statistical Committee of the Republic of Azerbaijan Arxivləşdirilib 2015-12-06 at the Wayback Machine: Population by ethnic groups Arxivləşdirilib 2016-11-13 at the Wayback Machine

[Конституция-2] "Конституция Азербайджанской Республики". Система Гарант. 2 mart 2008 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 may 2017.

[Язык-3] "Закон Азербайджанской республики «О государственном языке в Азербайджанской Республике»". Medialaw.ru. 26 fevral 2011 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 may 2017.

[4] "Azərbaycan və Rudiya. Cəmiyyət və dövlət". 25 mart 2011 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 may 2017.

[5] unesco.org. "UNESCO Atlas of the World's Languages in Danger. INTERACTIVE ATLAS". 18 dekabr 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 iyun 2017.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]