Messerschmitt Bf (Me) 109, İkinci dünya müharibəsinin döyüş təyyarəsi. Willy Messerschmitt (Villi Messerşmitt) tərəfindən 1930-cu illərdə layihəsi hazırlanıb. Messerschmitt 109, ilk uçuşunu prototip Bf 109 V1 olaraq may 1935-ci ildə etdiyi zaman dövrünün ən inkişaf etmiş tək nəfərlik qırıcı təyyarəsi idi. 1937-ci ilin fevralında istehsalına başlanan Jumo mühərrikli "B-1", Lüftvaffedə xidmətə girdi. Jumo 210 mühərriyi, "B", "C" və "D" modellərində də istifadə edildi. 1939-cu ilin yanvarından 1942-ci ilin əvvələrinə qədər istehsalda qalan Bf 109E modelində Daimler-Benz DB 601 mühərriki istifadə edilmişdir. "G" modelinin istehsalına 1942 mayında başlanmışdır. Messerschmitt 109 təyyarəsi ümumilikdə 35.000 ədəd istehsal edilmişdir, bunlardan təxminən 24.500 ədədi Bf 109G variantı olub.
| Messerschmitt Bf 109 | |
|---|---|
| Messerschmitt Bf 109 | |
| Messerschmitt Bf 109G-6 | |
| Tipi | qırıcı |
| İstehsalçı |
Bayerische Flugzeugwerke Messerschmitt |
| Baş konstruktor | Villi Messerşmitt |
| Dizayner |
Villi Messerşmitt Robert Lusser |
| İlk uçuş | 29 may 1935 |
| İstismara verilmə tarixi | 1937 |
| İstimarının bitmə tarixi | 1945 |
| Status | xidmət xarici |
| İstismarçılar |
|
| Buraxılış sayı | 33 984 |
| Hazırlanma dəyəri | 42 900 RM |
| Variantları | Avia S-99/S-199 Hispano Aviacion Ha 1112 |
Bf 109 Alman Hava Nazirliyinin (Reichsluftfahrtministerium, RLM) orijinal tərifinin. Bf qısaltması təyyarəsi emal edən firma olan Bayerische Flugzeugwerke 'nin baş hərflərindən ibarətdir. 1938-ci ildə firmanın adı baş dizayneri Willy Messerschmitt 'in firmanı almasıyla Messerschmitt AG olaraq dəyişmişdir. Bu səbəbdən bütün model kodları Bf yerinə Me olaraq dəyişdirildi. Ancaq bu dəyişikliyin nazirliyin bir çox addımında və Lüftvaffedə tam qəbul olunmadığı rəsmi sənədləri araşdırıldığında görə bilərik. Ümumiyyətlə müttəfiqlər Me tərifini istifadə edərkən, almanlar hər iki tərifi də istifadə etmişlər.
BF109-un dizaynı 6 iyul 1933 tarixində dərc olunan Alman Hava Nazirliyi taktika qırıcı təyyarə ehtiyacları istiqamətində edilmişdir. Bu sənədin təyinat xüsusiyyətləri bunlardır:
- Gündüz uçuşlarına uyğun bir dizayn.
- Hər biri 500 mərmilik sursat daşıyacaq iki ədəd avtomatik tüfəng və 100 mərmili maqazin bir avtomatik top .
- Havadan havaya və yerə telsiz ünsiyyətin təmin edilə bilməsi.
- Yüksək hündürlük uçuşları üçün oksigen sistemi və kokpit qızdırıcısı.
- Paraşüt və lazımi təyyarədən kənarlaşdırılma tərtibatı.
- 17 dəqiqədə 19.500 fut yüksəkliyə qalxa bilməli. Bu hündürlükdə saatda 250 mil sürətlə 20 dəqiqə uça bilməli idi.
- Maksimum uçuş hündürlüyü 33.000 fut olacaq.
- Manevrlərdə hündürlük fərqini itirməməli idi.
- Spin asanca çıxarıla bilməlidir .
- Ortalama böyüklükdəki bir alman hərbi hava limanından uça bilməli idi (430m * 430m)
- 9 təyyarəlik bir qrupla eniş və qalxma edə bilməli idi.
- Qatarla daşınmalı idi, bu səbəbdən relsli daşıma sistemlərinə uyğun ölçülərdə olmalıdır.