Bremen kafedralı və ya Müqəddəs Pyotr kafedralı (alm. Bremer St. Petri Dom) — Bremen şəhərinin mərkəzində yerləşən kilsə. Kafedral Almaniyanın Protestan Kilsəsi şəbəkəsinin üzvü olan Bremen Evangelist kilsəsinə məxsusdur. 1973-cü ildən etibarən tariixi abidə kimi qorunur. UNESCO Ümumdünya irsi siyahısına daxil edilib.[1]
| lüteranlıq | |
| Bremen kafedralı | |
|---|---|
| | |
| |
| Həsr olunub | Müqəddəs Pyotr |
| Ölkə | |
| Üslubu | roman memarlığı, qotika |
| Hündürlüyü | 98 m |
| stpetridom.de | |
Bremen kafedralı orta əsrlərə aid bir tikilidir. Ən qədim görünən strukturlar iki kriptdir. Roman üslubunda və qumdaşından tikilmiş son hissələr qərb fasadının aşağı mərtəbələri və qərb qüllələridir. 1220-ci illərin sonlarından etibarən kərpicdən divarlar tikilmişdir ki, bunlar da qismən qumdaşı ilə örtülmüşdür. Yalnız cənub şapel sırasının xarici divarı açıq kərpicləri göstərir. Müqəddəs Pyotr kafedralı Avropanın ən böyük tarixi kərpic strukturlarından biridir, lakin çoxlu daş strukturları da özündə birləşdirdiyi üçün Kərpic Qotikası kateqoriyasına daxil edilmir. 1888-1901-ci illər arasında baş tutan böyük bərpa zamanı qərb qüllələri və qərb fasadının böyük hissəsi əvvəlki strukturlara yaxın şəkildə yenidən tikildi. Kəsişmə qülləsi isə yeni əlavə edilmişdir və Vorm kafedralının orta əsrlərə aid kəsişmə qülləsi nümunə götürülmüşdür. Transeptlər və şimal nefinin üzərindəki damlar yenidən qurulub.[2]
Bremen kafedralının hazırkı yerində təsdiq edilə bilən ilk kilsə strukturu, Frizlilərə xristianlığı yayan ilk missionerlərdən biri olan Müqəddəs Villehad tərəfindən Vezer çayına baxan yüksək bir nöqtədə tikilmiş taxta bir kilsə idi. Bu kilsə Bremen Yeparxiyasının yaradılması ilə əlaqədar olaraq təxminən 789-cu ildə inşa edilmişdir və Villehad ilk yepiskop olmuşdur. Villehad həmin il vəfat etmişdir. Cəmi üç il sonra Saksonlar Bremenə və onun kiçik taxta kafedralına hücum edib yandırdılar. Onun heç bir izi qalmadı. Yeparxiya 13 il boş qaldı və 805-ci ildə Yepiskop Villeriçin dövründə yenidən bərpa edildi. Müqəddəs Pyotr kafedralı Yepiskop Villerih tərəfindən yerli qumdaşından bir neçə mərhələdə inşa edilmişdir.
845-ci ildə Danimarkalılar tərəfindən Hamburqun talan edilməsindən sonra Bremen, 848-ci ildən 865-ci ildə ölümünə qədər yeparxiyanı idarə edən Arxiyepiskop Müqəddəs Ansqarın rəhbərliyi altında Bremen və Hamburq Arxiyepiskopluğunun mərkəzi oldu. O, Şimali Avropada xristianlığın yayılmasında ən görkəmli missionerlərdən biri idi və Danimarkalıların və İsveçlilərin xristianlığı qəbul etməsinin başlanğıcı kimi tanınır. Onu Arxiyepiskop Rimbert əvəz etdi.
- ↑ "Town Hall and Roland on the Marketplace of Bremen". 19 iyul 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 6 iyul 2010.
- ↑ Бремен. Германия Arxiv surəti 9 iyul 2010 tarixindən Wayback Machine saytında
- stpetridom.de/englisch/ — rəsmi saytı
- Die „romanischen“ Westportale des Bremer Doms – wahrscheinlich aus der Zeit der Spätgotik (recent research)
- Historical descriptions in German with some illustrations
- Hermann Alexander Müller, Der Dom zu Bremen und seine Kunstdenkmale. Mit eingedruckten Holzschnitten und vier Tafeln nach Zeichnungen des Dombaumeisters Johann Wetzel. C. Ed. Müller, Bremen 1861
- Historische Gesellschaft des Künstlervereins, Denkmale der Geschichte und Kunst der freien Hansestadt Bremen (1876), Erster Theil: Arthur Fitger, Der Dom
- Architekten- und Ingenieurverein, Bremen und seine Bauten (1905), p. 75ff. Ernst Ehrhardt, Der Dom
