Foton (və ya Photon) iki ədəd Rusiya elmi peykinin və yenidən qurulan vasitə proqramlarının layihə adıdır. İnsansız olmasına baxmayaraq, dizayn Vostok kosmos stansiyasının kapsulasından hazırlanmışdır. Foton layihəsinin əsas məqsədi materialşünaslıq tədqiqatlarıdır, lakin bəzi missiyalar həmçinin biologiya, o cümlədən digər tədqiqat sahələri üzrə də təcrübə keçirir . Orijinal Foton seriyası 1985-dən 1999-cu ilədək Plesetsk kosmodromundan 12 ədəd buraxılmışdı . İkinci seriya, Foton-M adı altında, orijinal Foton üzərində dizayn dəyişikliklərindən sonra istifaə olunmağa başladı və hələ də istifadə olunur. Bu günə qədər Foton-M-nin dörd başlanğıc xüsusiyyəti var.Birincisi 2002-ci ildə Plesetsk kosmodromundan buraxıldı və müvəffəqiyyətsizliklə nəticələndi. Son üç, peyk 2005, 2007 və 2014-cü ildə Baykonur Kosmodromundan həyata keçirildi və hamısı uğurla nəticələndi. Həm Foton, həm də Foton-M seriyasında, Soyuz-U (11A511U və 11A511U2) raketləri raket vasitəsi kimi istifadə edildi. Foton-7 missiyasından başlayaraq Avropa Kosmik Agentliyi Foton proqramına tərəfdaş olmuşdur.[1]
| Foton | |
|---|---|
 | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Foton-M Rus robot peykidir ki,Yer ətrafında tədqiqatlar aparır.Foton-M-in əsas strukturu Foton üzərində qurulmuşdur və əsas dəyişiklər telemetriya və uzaqdan idarəetmə üzərində aparıldı.Batereya tutumu artırıldı və termal idarəetmə sistemi yaxşılaşdırıldı. Samarada TsSKB-İnkişaf mərkəzində təqdim edildi.
İlk Foton-M olan Foton-M1 Soyuz-U daşıyıcısında buraxılarkən uğursuzluqla nəticələndi . Lakin Foton-M2- nin qalxışı uğurlu nəticələndi.[2] Foton-M3 14 sentyabr 2007-ci il tarixində Soyuz-U raketiylə Baykonur kosmodromundanQazaxıstandan qalxdı [3] , Və daşıyıcı 26 sentyabr 2007-ci ildə 7:58 at GMT Qazaxıstanda Yerə uğurla endi.[4]
| Təyinatı | Başlanğıc tarixi | Yenilənmə tarixi | Missiya yükləri | Qeydlər |
|---|---|---|---|---|
| Foton-1 | 1985-04-16 | ? | ||
| Foton-2 | 1986-05-21 | ? | ||
| Foton-3 | 1987-04-24 | ? | ||
| Foton-4 | 1988-04-14 | ? | ||
| Foton-5 | 1989-04-26 | ? | ||
| Foton-6 | 1990-04-11 | ? | McMinnville, Oregon, ABŞ-da Evergreen Aviasiya Muzeyində kapsulası yerləşir [5] | |
| Foton-7 | 1991-10-04 | ? | ||
| Foton-8 | 1992-10-08 | ? | ||
| Foton-9 | 1994-06-14 | ? | ||
| Foton-10 | 1995-02-16 | ? | ||
| Foton-11 | 1997-10-09 | ? | ||
| Foton-12 | 1999-09-09 [6] | 1999-09-24 [6] | Hollandiyanın Noordwijk şəhərindəki Avropa Kosmik Tədqiqat və Texnologiya Mərkəzində yenilənmə kapsulası yerləşir[7] | |
| Foton-M No.1 | 2002-10-15 | N / A | Daşıyıcı çatışmazlığı səbəbiylə itkin | |
| Foton-M No.2 | 2005-05-31 | 2005-06-16 | ||
| Foton-M No.3 | 2007-09-14 | 2007-09-26 | Gənc Mühəndislər 'Peyki- 2 | Nadezhda , missiya əsnasında birləşən peyk . |
| Foton-M No.4 | 2014-07-18 | 2014-09-01 | Planlaşdırılan iki aylıq missiya, başlamadan sonra kommunikasiya uğursuzluğu və planlaşdırılan 575 kilometrlik (357 mil) orbitə buraxılmış raket yanması səbəbiylə 44 günə endirildi.[8] | |
| İstinadlar: [9][10][11] | ||||
- Foton (Encyclopedia Astronautica-dan)
- Rusiya Space Web
- ↑ "Foton". ESA. 23 mart 2006 tarixində orijinalından arxivləşdirilib.
- ↑ "European experiments successfully launched aboard Foton spacecraft". ESA. 4 avqust 2012 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 fevral 2019.
- ↑ "Lift-off for Foton microgravity mission". ESA. 20 oktyabr 2012 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 fevral 2019.
- ↑ "Foton-M3 experiments return to Earth". 20 oktyabr 2012 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 fevral 2019.
- ↑ "Aircraft and Exhibits". Evergreen Aviation and Space Museum. 2012. 1 may 2013 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 16 dekabr 2012.
- ↑ 1 2 "Foton-12 mission". ESA. 17 yanvar 2005 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 16 dekabr 2012.
- ↑ "Focus on Foton". ESA. 16 dekabr 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 16 dekabr 2012.
- ↑ "Russian spacecraft back on Earth after six-week mission". 12 aprel 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 sentyabr 2014.
- ↑ "Foton (34KS)". 2 sentyabr 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 18 dekabr 2016.
- ↑ "Foton-M 1, 2, 3 (34KS)". 2 sentyabr 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 18 dekabr 2016.
- ↑ "Foton-M 4, 5 (34KSM)". 15 iyun 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 18 dekabr 2016.