Hərb Akademiyaları Türkiyə Silahlı Qüvvələri nəzdində, yüksək səviyyədə ali təhsil və təlim keçən, ixtisaslı zabitlər yetişdirən ilk hərbi akademiyalar idi. Onlar təlim və təhsil fəaliyyətlərini Yeniləvent şəhərciyində aparıblar. 31 iyul 2016-cı ildə 15 iyul dövlət çevrilişi cəhdindən sonra Fövqəladə Hal rejimi çərçivəsində elan edilən Fərman Qanunu ilə bağlandı. Həmin fərmanla Milli Müdafiə Universitetinin nəzdində İnstitutlar adlı yeni struktur yaradıldı[1].
| Hərb Akademiyaları | |
|---|---|
| Harp Akademileri | |
| | |
| Növü | Hərbi akademiya |
| Ölkə | Türkiyə |
| Tabedir | Türkiyə Silahlı Qüvvələri |
1848-ci ildə qurulan "Erkan-ı Harbiye Mektebi" (Müharibə Akademiyaları) ilk məzunlarını 1849-cu ildə verdi[2]. XVIII əsrin birinci yarısında Osmanlı İmperiyası qlobal inkişafa paralel olaraq hərbi təşkilatlanma da daxil olmaqla, geniş spektrli islahatlar həyata keçirdi. 1845-ci ildə Kara Harp Okulu (Mekteb-i Harbiye) komandanı Mehmed Emin Dərviş Paşa, Xarici işlər naziri Keçecizade Mehmed Fuad Paşa və Şeyxülislam Arif Hikmətdən ibarət Hərbi Təlim Şurasının rəhbəri Sultan Əbdülməcidin inzibati əmri ilə hərbi lisey yaradıldı. Hərbi Akademiyasının təhsil müddəti dörd ilə qədər uzadıldı[3] və Avropa ordularında olduğu kimi qərargah zabitlərinin hazırlanması üçün yeni kurslar açıldı. Akademiya bu prosesdən sonra institusional kimlik qazandı.
Akademiya qurulması planlaşdırılan ilk kampus kimi İstanbul seçildi. Hərbiyədəki bina 1854-cü ilin əvvəlində Osmanlının Krım müharibəsində müttəfiqi olan Fransız qoşunları üçün qonaq evi və xəstəxana olaraq ayrıldıqda Akademiya müvəqqəti olaraq indi "Taşkışla" kimi tanınan İstanbul Texniki Universitetinin binasına köçürüldü. 1858-ci ilin sonunda akademiya və baş qərargah kursları Gülhanə Hərbi Tibb Akademiyasına (GATA) köçürüldü. 1862-ci ildə Krım müharibəsi zamanı bina yandı və bərpa edilmiş Harbiyedəki köhnə kampusa geri qaytdılar. İki il sonra bugünkü Deniz Harp Okulu Osmanlı İmperator Donanmasının kadr məktəbi olaraq quruldu. Osmanlı Ordusunun yenidən qurulması səylərinin bir hissəsi kimi 1866-cı ildə kadr kollecləri və digər hərbi məktəblər üçün yeni qaydalar qəbul edildi. Bu qaydalarla akademiya hazırlığı üç ilə qədər artırıldı və əlavə hərbi kurslarda təlimlər və praktiki təlimlər vurğulandı. Qərargah zabiti olmaq əvvəlcə özlüyündə ayrıca bir qol hesab edilsə də, 1867-ci ildən etibarən piyada, süvari və artilleriya kimi bölmələrdə qərargah zabitlərinin hazırlanması üçün yeni proqramlar həyata keçirildi. 1899-cu ildə qərargah zabit kursları və namizəd zabitlərin hazırlanması ilə yanaşı, ali hərbi təhsilli zabitlərin hazırlanması ideyası qəbul edildi və sonradan qərargah zabiti kurslarına daha çox zabit qəbul olunmağa başladı. Bu proses 1908-ci ilə qədər davam etdi.
Mustafa Kamal Atatürk, 57-ci dövr kadr kursunu müvəffəqiyyətlə tamamladı. Atatürk 1902-ci ildə Hərbiyə akademiyasına qəbul edilmiş və 1905-ci ildə qərargah zabiti kimi məzun olmuşdur. Akademiyanın Harbiyedəki köhnə binası hazırda Hərb Muzeyi kimi istifadə olunur.
- ↑ https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2016/07/20160731-5.htm (#bare_url_missing_title).
- ↑ https://www.turkcebilgi.com/harp_akademileri (#bare_url_missing_title).
- ↑ https://ata.msb.gov.tr/Genel/icerik/harp-akademisindeki-ogrenimi?TSPD_101_R0=08c108dceaab2000c9f0f09a8abd8702a605d43896b04bc89fd7e5571e7360bd2b8f354d5fa39b6e0855f25fb91430005f443666f10451d6c409e627ca4a27abe110b190f796ca575c254acf8def87d32f3e7f2da657a38b1703456d8baf8d83 (#bare_url_missing_title).