Karolinska İnstitutu (ing. Karolinska Institute) — İsveçin Solna şəhərində yerləşən ali təhsil müəssisəsi.
| Karolinska İnstitutu | |
|---|---|
 | |
| Əsası qoyulub | 1810 |
| Tələbə sayı | 6,200 (2012)[1] |
| Şəhər | Solna |
| Ölkə | |
| Sayt | ki.se |
| 59°20′56″ şm. e. 18°01′36″ ş. u. | |
 |
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Karolinska İnstitutu 1810-cu ildə İsveç Kralı XIII Çarlzın fərmanı ilə təsis edilmişdir. İnstitutun yaradılmasına ehtiyac, bu yaxınlarda başa çatan Finlandiya (Rus-İsveç) müharibəsi ilə şərtlənmiş və bu müharibə İsveç hərbi cərrahlarının kəskin çatışmazlığını ortaya qoymuşdur. Lakin, artıq 1811-ci ildə Karolinska İnstitutu yalnız cərrahları deyil, həm də ümumi praktikantları yetişdirmək üçün lisenziya almışdır. 1813-cü ildə ilk professorlardan biri olan Yöns Yakob Berzelius Karolinska İnstitutunda tədqiqat məktəbinin təməlini qoymuşdur. 1861-ci ildə institut akademik dərəcələr vermək hüququ əldə etmiş və beləliklə, universitet statusu qazanmışdır. 1895-ci ildə Alfred Nobelin vəsiyyətinə uyğun olaraq, Karolinska İnstitutu Fiziologiya və ya Tibb üzrə Nobel mükafatlarını vermək hüququnu əldə etmişdir. İnstitutun binası əvvəlcə Kunqşolmen adasında (Stokholmun qərbində) yerləşirdi, lakin əsas kampus daha sonra Stokholmun yaxınlığındakı Solna bələdiyyəsinə köçürülmüşdür. Başqa bir kampus 1972-ci ildə Stokholmun cənubunda, Flemingsberqdə (Huddinge Bələdiyyəsi) yaradılmışdır. Bu gün Solna və Huddinge şəhərlərində yerləşən Karolinska Universitet Xəstəxanaları universitetlə tədqiqat və təhsil müəssisəsi kimi əlaqəlidir. Birlikdə onlar akademik səhiyyə elmi mərkəzi təşkil edirlər. Bu, İsveçin ən böyük təlim və tədqiqat mərkəzlərindən biridir və ölkənin akademik tibbi tədqiqatlarının 40 faizini təşkil edir. Tibbi proqramların əksəriyyəti İsveç dilində tədris olunsa da, bəzi doktorantura layihələri ingilis dilində aparılır. İnstitut Avropa Elmi Universitetlər Liqasının üzvüdür.
2015-ci il etibarilə Karolinska İnstitutunda təxminən 6000 bakalavr və magistr tələbəsi və 2071 doktorantura tələbəsi təhsil alır.[1] Universitetin təlim proqramına 22 fakültə üzrə klinik proqramlar və müxtəlif tədqiqat kursları daxildir:
- Bioloji Elmlər və Qidalanma
- Hüceyrə və Molekulyar Biologiya
- Klinik Nevrologiya
- Klinik Elmlər və Təhsil (Söder Xəstəxanası)
- Klinik Elmlər (Danderyd Xəstəxanası)
- Klinik Elmlər və Texnologiya
- Stomatologiya
- Ətraf Mühit Təbabəti
- Laboratoriya Təbabəti
- İnformatika, İdarəetmə və Etika
- Biokimya və Biofizika
- Epidemiologiya və Biostatistika
- Tibb (Huddinge)
- Tibb (Solna)
- Mikrobiologiya, Onkologiya və Hüceyrə Biologiyası
- Molekulyar Təbabət və Cərrahiyyə
- Neyrobiologiya
- Nevrologiya
- Onkoloji Patologiya
- Fiziologiya və Farmakologiya
- İctimai Səhiyyə
- Mamalıq və Ginekologiya
Doktorantura proqramı 4 il davam edir, lakin iki ildən sonra Lisenziya dərəcəsi verilə bilər. Hər il təxminən 350 doktorant qəbul olunur. Tədqiqat işləri əksər müəllim heyəti üçün məcburidir. İnstitut geniş şəkildə beynəlxalq mübadilə proqramları təklif edir. Beynəlxalq tələbələrin qəbulu üçün Avropa Kredit Transfer Sistemindən istifadə olunur.
QS Dünya Universitetlərinin Reytinqləri (QS World University Rankings) hər il həyat elmləri və tibb sahələrində Karolinska İnstitutunun reytinqlərini dərc edir.
| İl | İsveçrədə | Avropada | Dünyada |
|---|---|---|---|
| 2013—2014 | 1 | 3 | 10 |
| 2014—2015 | 1 | 3 | 8 |
| 2015—2016 | 1 | 3 | 9 |
| 2003[5] | 2004[6] | 2005[7] | 2006[8] | 2007[9] | 2008[10] | 2009[11] | 2010[12] | 2011[13] | 2012[14] | 2013[15] | 2014[16] | 2015[17] |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 39 | 46 | 45 | 48 | 53 | 51 | 50 | 42 | 44 | 42 | 44 | 47 | 48 |
| 2015/16[18] | 2014/15[19] | 2013/14[20] | 2012/13[21] | 2011/12[22] | 2010/11[23] |
|---|---|---|---|---|---|
| 28 | 44 | 36 | 42 | 32 | 43 |
- Berzelius, Jöns Jacob (1779–1848) — İsveç kimyaçısı və mineralogu, Karolinska İnstitutunun ilk professoru (1810–1832)
- Huss, Magnus — həkim, Karolinska İnstitutunun professoru, İsveç Kral və Danimarka Elmlər Akademiyalarının üzvü.
- Ernst Axel Henrik Kay (1832–1901) — həkim və patoloq, institutun rektoru (1886–1897)
- Herbert Olivekruna (1891–1980) — İsveç neyrocərrahiyyəsinin banisi və qlobal neyrocərrahiyyənin qabaqcıllarından biri
- Lars Leksell (1907–1986) — radiocərrahiyyənin banisi
- Sven İvar Seldinger (1921–1998) — intervension radioloq, boş orqanlar üçün Seldinger kateterizasiya metodunun ixtiraçısı
- Theorell, Axel Hugo Theodor (1903–1982) — İsveç biokimyaçısı. 1955-ci ildə oksidləşdirici fermentlərin təbiəti və təsir mexanizmi ilə bağlı kəşflərinə görə Fiziologiya və ya Tibb üzrə Nobel mükafatı almışdır. Tigerstedt, Robert (1853-1923) — İsveç-Finlandiya fizioloqu.
- Euler, Ulf fon (1905-1983) — İsveç fizioloqu və farmakoloqu, sinir uclarında humoral ötürücülər və onların saxlanması, buraxılması və inaktivləşdirilməsi mexanizmləri ilə bağlı kəşflərinə görə 1970-ci ildə Fiziologiya və ya Tibb üzrə Nobel mükafatı laureatı.
- Bergström, Sune (1916-2004) — İsveç biokimyaçısı. Prostaglandinlər və əlaqəli bioloji aktiv maddələrlə bağlı kəşflərinə görə 1982-ci ildə Fiziologiya və ya Tibb üzrə Nobel mükafatı almışdır.
- Maqnus Qustav Retzius (1842-1919) — İsveç fizioloqu, antropoloqu və histoloqu.
- Samuelsson, Bengt (1934) — İsveç biokimyaçısı. O, prostaglandinlər və əlaqəli bioloji aktiv maddələrlə bağlı kəşflərinə görə 1982-ci ildə Fiziologiya və ya Tibb üzrə Nobel mükafatına layiq görülüb.
- Lindal, Tomas (1938) — biokimyaçı və xərçəng tədqiqatçısı. 2015-ci ildə DNT təmir mexanizmləri üzrə tədqiqatlarına görə Kimya üzrə Nobel mükafatına layiq görülüb.
- Eva Klein (1925-ci il təvəllüdlü) — macar-isveç immunoloqu, təbii qatil hüceyrələrin qabaqcıllarından biri kimi tanınır.
- Eynhorn, Jerzy (1925–2000) — İsveç alimi, həkimi və siyasətçisi.
-
Stokholm, Kungsholmendəki Hantverkargatan küçəsindəki Karolinska İnstitutunun binası -
Solnadakı Mərkəzi Kampus -
Solnadakı Mərkəzi Kampus. Solnavagen küçəsindən giriş -
Solnadakı Mərkəzi Kampus. Berzelius Laboratoriyası -
Solnadakı Mərkəzi Kampus. Berzelius Universiteti Kitabxanası və Laboratoriyası -
Köhnə Həyət -
Solnadakı Mərkəzi Kampus Aula Medica -
Fleminqsberqdəki Cənub Kampusu. Xəstəxana binaları (solda) və Novum tədqiqat mərkəzi (sağda) -
Fleminqsberqdəki Cənub Kampusu. Xəstəxananın əsas girişi
_2006_Stockholm.jpg)
- ↑ "Annual report 2013" (PDF) (Swedish). Swedish Higher Education Authority (Högskoleverket). 2013. 1 noyabr 2013 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 aprel 2015. (#apostrophe_markup)
- ↑ 1 2 Public register of government agencies in Sweden.
- ↑ 1 2 https://www.lobbyfacts.eu/datacard/karolinska-institutet?rid=100213840616-16.
- ↑ "ARWU - Karolinska Institute". Shanghai Ranking Consultancy. 2014. 30 aprel 2015 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 aprel 2015.
- ↑ "Academic Ranking of World Universities 2003". 30 aprel 2015 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 aprel 2015.
- ↑ "Academic Ranking of World Universities 2004". 18 sentyabr 2015 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 aprel 2015.
- ↑ "Academic Ranking of World Universities 2005". 24 aprel 2015 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 aprel 2015.
- ↑ "Academic Ranking of World Universities 2006". 18 sentyabr 2015 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 aprel 2015.
- ↑ "Academic Ranking of World Universities 2007". 30 aprel 2015 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 aprel 2015.
- ↑ "Academic Ranking of World Universities 2008". 18 sentyabr 2015 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 aprel 2015.
- ↑ "Academic Ranking of World Universities 2009". 30 aprel 2015 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 aprel 2015.
- ↑ "Academic Ranking of World Universities 2010". 10 dekabr 2015 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 aprel 2015.
- ↑ "Academic Ranking of World Universities 2011". 5 avqust 2012 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 aprel 2015.
- ↑ "Academic Ranking of World Universities 2012". 25 iyun 2012 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 aprel 2015.
- ↑ "Academic Ranking of World Universities 2013". 11 mart 2019 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 aprel 2015.
- ↑ "Academic Ranking of World Universities 2014". 19 yanvar 2015 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 aprel 2015.
- ↑ "Academic Ranking of World Universities 2015". 30 oktyabr 2015 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 25 avqust 2015.
- ↑ "THE World University Rankings (2015-2016)". Times Higher Education. 31 oktyabr 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 mart 2016. (#apostrophe_markup)
- ↑ "THE World University Rankings (2014-2015)". Times Higher Education. 29 may 2015 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 aprel 2015. (#apostrophe_markup)
- ↑ "THE World University Rankings (2013-2014)". Times Higher Education. 4 oktyabr 2013 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 aprel 2015. (#apostrophe_markup)
- ↑ "THE World University Rankings (2012-2013)". Times Higher Education. 30 may 2015 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 aprel 2015. (#apostrophe_markup)
- ↑ "THE World University Rankings (2011-2012)". Times Higher Education. 2 aprel 2015 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 aprel 2015. (#apostrophe_markup)
- ↑ "THE World University Rankings (2010-2011)". Times Higher Education. 30 may 2015 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 aprel 2015. (#apostrophe_markup)
- ki.se — rəsmi saytı
|
İsveç ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
Universitet haqqında olan bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |