Kitabüz-Zöhd vər-Rəqaiq (ərəb. كتاب الزهد و الرقائق) — Abdullah ibn əl-Mübarək tərəfindən yazılmış, əxlaq və zöhdlə bağlı hədislərin cəmləndiyi əsər.
| Kitabüz-Zöhd vər-Rəqaiq | |
|---|---|
| ərəb. كتاب الزهد و الرقائق | |
| Müəllif | Abdullah ibn əl-Mübarək |
| Janr | hədis |
| Mövzu | əxlaq və zöhd |
| Orijinalın dili | ərəbcə |
| Yazıldığı il | IX əsr |
"Kitabüz-Zöhd vər-Rəqaiq", zöhd, əxlaq və sufilik sahələri üzrə ilk dəfə qələmə alınan və ilk dövrün zöhd anlayışını nümayiş etdirən olduqca mühüm bir əsərdir. İbn Teymiyyəyə görə "Kitabüz-Zöhd vər-Rəqaiq", bu mövzuda yazılan ən əhatəli əsərlərdən biri olub, əsərin bablara ayrılması, onu bu mövzudakı digər əsərlərlə müqayisədə daha səmərəli etmişdir. Əsər, peyğəmbərlərin, xüsusən səhabə və tabiinin əxlaq və zöhd haqqındakı kəlamlarını, onların həyatları ilə bağlı rəvayətləri özündə ehtiva edir. Əsərdə həmçinin zöhdlə əlaqəli olan kədər, büqa, hüşu, həvf, ixlas, təfəkkür, təvəkkül, qənaət, riza və fəqr kimi bir çox termini əhatə edən hədislərlə birlikdə, İsrailiyyatdan olduğu güman edilən bir qisim zəif hədislərə də yer verilmişdir.[1] Lakin əsərdə yer verilmiş hissə və babların müəyyənləşməsi, rəvayətlərin mövzu və sənəd baxımından ardıcıllığı (mərfudan məvqufa doğru) sistematik deyildir. Eyni zamanda məharətli bir şair olan müəllif əsərində şeirlərə də yer vermişdir. "Kütübi-sittə" müəllifləri bu əsərdə istifadə edilmiş rəvayətlərə öz əsərlərində yer vermişlər.[2]
"Kitabüz-Zöhd vər-Rəqaiq"in müxtəlif kitabxanalardakı yeddi əlyazmasından təhqiqli və təhqiqsiz olmaqla çoxsaylı nəşrlər əldə edilmişdir.[3][4] Əsərin ilk təhqiqli nəşrini Həbibür-Rəhman əl-Əzəmi "Kitabüz-Zöhd və yəlihi Kitabür-Rəqaiq" adı adı altında reallaşdırmışdır.[5] Əsər türk dilinə (İstanbul 1992, Konya 2006) tərcümə edilmişdir.[2]
- ↑ Çələbi. Kəşfüz-Zünun (türk). II. İstanbul. 1941–43. 1423.
- ↑ 1 2 Özafşar, Mehmed E. "ez-Zühd ve'r-Rekāik". TDV İslâm Ansiklopedisi. 2013. 21.10.2025 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 21.10.2025.
- ↑ Brockelmann. GAL (ərəb). II. Qahirə. 1983. 163.
- ↑ Sezgin. GAS (ərəb). I. Riyad. 1982–88. 95.
- ↑ əl-Əzəmi. Kitabüz-Zöhd və yəlihi Kitabür-Rəqaiq. Heydərabad: Məktəbətu darul-irşad. h.q. 1386.