Ladakh

Ladakh, həmçinin Ladakx və ya Ladak (Tibet: ལ་དྭགས་, Vayli: la dwags; hind. लदाख; urdu لدّاخ) — Hindistanda yerləşən tarixi və coğrafi region.

Ladakh
लद्दाख़ لداخ
Gerb
34°10′ şm. e. 77°35′ ş. u.
Ölkə	Hindistan
Tarixi və coğrafiyası
Yaradılıb	31 oktyabr 2019
Sahəsi	59.196 km²
Saat qurşağı	UTC+05:30
Əhalisi
Əhalisi	274.289 nəf. (2011)
Rəqəmsal identifikatorlar
ISO kodu	IN-LA
Rəsmi sayt
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

2019-cu ildən etibarən Ladakh Cammu və Kəşmirin keçmiş ştatından ayrılaraq ayrıca bir ittifaq ərazisi statusu almışdır.^[1]

"La" sözü "dağ keçidi", "dak" isə "ölkə" mənasını ifadə edir. Region şimalda Kunlun sıra dağları, cənubda isə Himalay dağ sistemləri arasında yerləşir. Ladakh həm hind-Avropa, həm də tibetmənşəli xalqlar tərəfindən məskunlaşdırılmışdır və Mərkəzi Asiyanın ən seyrək əhalili bölgələrindən biridir. Tarixi Ladakh ərazilərinə Baltistan, Hind vadisi, Zanskar, cənubda Laxul-Spiti, şərqdə Nqari və Aksayçin, eləcə də şimalda Nubra vadisi daxil olmuşdur. Müasir dövrdə Ladakh şərqdən Tibet, cənubdan Lahul və Spiti (Himaçal-Pradeş ştatı), qərbdən Kəşmir, Cammu və Baltistan vadiləri ilə həmsərhəddir, şimaldan isə Kunlun dağ silsiləsi ilə məhdudlaşır və onun o tayında Şərqi Türküstan başlayır. Ladakh ərazisində dünyanın ən hündür dağlarından bəziləri yerləşir.

Ladakh bəzən "Kiçik Tibet" kimi də adlandırılmışdır. Bu, onun Tibet təbiəti və mədəniyyəti ilə oxşarlıqları ilə əlaqədardır. Keçmişdə ticarət yollarının kəsişməsində yerləşməsi səbəbilə region mühüm strateji rol oynamışdır. Böyük İpək Yolubun bir qolu buradan keçmiş, Hindistandan Tibətə yollanan buddist zəvvarlar bu ərazilərdə monastırlar salmışdılar.^[2] Çin ilə sərhədlərin bağlanmasından sonra beynəlxalq ticarət tənəzzülə uğramışdır. 1974-cü ilə qədər Ladakh turistlər üçün bağlı olmuşdur, lakin hazırda Hindistan hökuməti bölgədə turizmi fəal şəkildə inkişaf etdirməkdədir və turizm region iqtisadiyyatının mühüm gəlir mənbələrindən birinə çevrilmişdir.

Ladakhın ən böyük və mühüm şəhəri Lehdir. Əhalinin böyük hissəsini buddistlər təşkil edir, qalanların əksəriyyəti isə şiə müsəlmanlardır.^[3]