Lagopus muta

*Lagopus muta*
Lagopus muta
Elmi təsnifat
	XƏTA: parent və rang parametrlərini doldurmaq lazımdır. ???: Lagopus muta
Beynəlxalq elmi adı
	Lagopus muta Montin, 1781[…];
ITIS	677542
NCBI	64668
FW	368617

Lagopus muta — Qırqovullar fəsiləsinə aid quş növü.

Ümumi məlumat

Lagopus muta orta ölçülü ov quşudur. Onun cins adı olan Lagopus, qədim yunan dilində "dovşan" mənasını verən lagos (λαγώς lagṓs) və "ayaq" mənasını verən pous (πούς poús) sözlərindən yaranmışdır. Bu ad quşun lələklə örtülü ayaqlarına istinad edir. Növ adı olan muta, yeni latın dilində "səsiz" mənasını verir və erkək quşun sadə qurultu oxşar səsinə istinad edir. Uzun müddət mutus kimi yazılırdı, çünki Lagopus cins adının kişi cinsi bildirdiyi düşünülürdü. Lakin qədim yunan dilində λαγώπους lagṓpous sözü qadın cinsindədir və növ adı da buna uyğun olmalıdır, buna görə də qadın cinsi olan muta düzgündür.^[3]

Ptarmigan sözü şotland qal dilində tarmachan sözündən götürülmüşdür və "qurultu" mənasını verir. Səssiz ilk p hərfi 1684-cü ildə Robert Sibbald tərəfindən yunan dilinin təsiri ilə əlavə edilmişdir, xüsusilə pteron (πτερόν pterón), "qanad", "lələk" və ya "pər" mənasını verən sözə əsasən edilib.^[4]^[5]

Lagopus mutanın uzunluğu 34–36 sm, quyruğu 8 sm, qanadları arası məsafə 54–60 sm və çəkisi 440–640 qram (15+1⁄2–22+1⁄2 uns) arasındadır. Söyüd qırqovulundan təxminən on faiz kiçikdir. Lagopus muta mövsümi kamuflyaja malikdir, lələkləri qışda ağ, yaz və ya yayda isə qəhvəyi rəngə çevrilir. Çoxalma dövründə erkəklərin üst hissəsi boz, qanadları və alt hissəsi ağ rəngdədir. Qışda lələkləri tamamilə ağ olur, yalnız xarici quyruq lələkləri və göz xətti qara rəngdə qalır. Qışda söyüd qırqovulundan yaşayış yeri və nişanlarla fərqlənir. Lagopus muta daha yüksək hündürlükləri və daha səhravi əraziləri üstün tutur. Həmçinin onun incə bir dimdiyi və qara göz zolağı var, bu söyüd qırqovulunda yoxdur.^[6]

Qorunma statusu

Beynəlxalq Təbiəti Mühafizə Birliyi (IUCN) Lagopus mutanın qorunma statusunu "Ən Az Narahatlıq Doğuran" (LC) kateqoriyasında qiymətləndirib.^[7]

İstinadlar

↑ Integrated Taxonomic Information System (ing.). 2005.
↑ IOC World Bird List Version 6.3. 2016. doi:10.14344/IOC.ML.6.3
↑ Jobling, James A. A Dictionary of Scientific Bird Names. OUP. 1991. səh. 124. ISBN 978-0-19-854634-4.
↑ David, Normand; Gosselin, Michel. "The grammatical gender of avian genera". Bulletin of the British Ornithologists' Club. 122 (4). 2002: 257–282.
↑ Lockwood, W.B. The Oxford Dictionary of British Bird Names. Oxford: Oxford University Press. 1993. səh. 121. ISBN 978-0-19-866196-2.
↑ "Rock Ptarmigan Identification, All About Birds, Cornell Lab of Ornithology". www.allaboutbirds.org (ingilis). İstifadə tarixi: 26 sentyabr 2020.
↑ BirdLife International. "Lagopus muta". IUCN Red List of Threatened Species. 2016. 2017. doi:10.2305/IUCN.UK.2016-3.RLTS.T22679464A89358137.en.

Vikianbarda Lagopus muta ilə əlaqəli mediafayllar var.

[_7fece61c4e663ecc-1] Integrated Taxonomic Information System (ing.). 2005.

[_945d40a3d19c53f5-2] IOC World Bird List Version 6.3. 2016. doi:10.14344/IOC.ML.6.3

[DSBN-3] Jobling, James A. A Dictionary of Scientific Bird Names. OUP. 1991. səh. 124. ISBN 978-0-19-854634-4.

[4] David, Normand; Gosselin, Michel. "The grammatical gender of avian genera". Bulletin of the British Ornithologists' Club. 122 (4). 2002: 257–282.

[5] Lockwood, W.B. The Oxford Dictionary of British Bird Names. Oxford: Oxford University Press. 1993. səh. 121. ISBN 978-0-19-866196-2.

[6] "Rock Ptarmigan Identification, All About Birds, Cornell Lab of Ornithology". www.allaboutbirds.org (ingilis). İstifadə tarixi: 26 sentyabr 2020.

[iucn-7] BirdLife International. "Lagopus muta". IUCN Red List of Threatened Species. 2016. 2017. doi:10.2305/IUCN.UK.2016-3.RLTS.T22679464A89358137.en.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]