Myiopsitta luchsi — Tutuquşukimilər fəsiləsinə aid quş növü.
| Myiopsitta luchsi | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||
|
XƏTA: parent və rang parametrlərini doldurmaq lazımdır. ???: Myiopsitta luchsi |
||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
|
||||||||||
| ||||||||||
Myiopsitta luchsi uzun müddət Myiopsitta monachusun yarımnövü kimi qəbul edilirdi. Morfoloji və davranış fərqləri, həmçinin coğrafi fərqliliklər səbəbilə, "Beynəlxalq Ornitoloji Komitəsi" 2015-ci ildə Myiopsitta luchsini ayrı bir növ kimi tanıdı. "BirdLife International"-ın "Dünya Quşlarının Təlimat Kitabı" 2020-ci ildə, "Amerika Ornitoloji Cəmiyyəti"nin "Cənubi Amerika Təsnifat Komitəsi" isə 2024-cü ilin sonunda bu təsnifatı təsdiqlədi. 2024-cü ilin sonuna qədər "Clements" taksonomiyası onu hələ də monax tutuquşusunun yarımnövü kimi qəbul edir. Bu növ alman həkimi və quş bəsləyicisi Ernst Luçsın şərəfinə Otto Finç tərəfindən təsvir edilmişdir.[3]
Myiopsitta luchsi 30 sm uzunluğunda və təxminən 120 qram ağırlığındadır. Yetkin fərdlərin üzü, boğazı və döşü boz, qarnı sarı rəngdədir. Yanları, quyruqaltı lələkləri və budları yaşıl rəngdədir. Arxa başı, ensəsi və beli müxtəlif çalarlı yaşıl rəngdədir. Mərkəzi quyruq lələkləri tünd yaşıl və ya mavimtıl, digər lələklərin xarici hissəsi yaşıl, daxili hissəsi və ucları sarı rəngdədir. Birinci dərəcəli lələkləri, xarici ikinci dərəcəli lələkləri və örtükləri mavi, qanadın qalan hissəsi yaşıl rəngdədir. Dimdiyi sarımtıl-qəhvəyi rəngdədir, bəzən çəhrayı çalarlı ola bilər. Gözləri tünd qəhvəyi rəngdədir və göz ətrafı çılpaq boz dəri ilə əhatələnib.
Myiopsitta luchsi Boliviyanın Çukisaka, Koçabamba, La Pas, Potosi və Santa Krus departamentlərində tapılır. Qayalıqların yaxınlığında yerləşən quru dağarası vadilərdə yaşayır. Dəniz səviyyəsindən 1,300-3,000 metr yüksəklikdə rast gəlinir.[4][5]
Myiopsitta luchsinin köçəri olmadığı güman edilir.
Myiopsitta luchsinin əsas qidası meyvə və toxumlardır, həmçinin əkin sahələrindən götürülmüş qarğıdalı ilə də qidalanır.
Myiopsitta luchsi qayalıqlar üzərində həcmli budaq yuvası qurur. Monax tutuquşusunun yuvalarından fərqli olaraq, bu yuvalar kollektiv deyil, lakin bir-birinə yaxın inşa edilə bilər. (Bu iki növ yuvalarını boşluqlarda və ya oyuqlarda qurmayan yeganə tutuquşularıdır.) Yuva ölçüsü təxminən altı yumurta olaraq qiymətləndirilir. Bəzi sübutlar göstərir ki, bəzən bir ildə iki balalıq böyüdülür.[5]
Myiopsitta luchsinin mahnısı və çağırışları xarakterikdir.
Beynəlxalq Təbiəti Mühafizə Birliyi (IUCN) Myiopsitta luchsini "az təhlükə altında" (Least Concern) kimi qiymətləndirsə də, 2021-ci ildən etibarən onu "yaxın təhlükə altında" (Near Threatened) kimi təsnif edir. Çox məhdud yayılma sahəsinə malikdir və təxminən 10,000-dən az yetkin fərddən ibarət populyasiyasının azalmaqda olduğu güman edilir. Yayılma sahəsi boyunca bərabər paylanmır və kənd təsərrüfatı zərərvericisi kimi təqib olunur.[5]
- ↑ IOC World Bird List Version 6.3. 2016. doi:10.14344/IOC.ML.6.3
- ↑ World Bird List (ing.): IOC World Bird List. 6.4 IOU, 2016. doi:10.14344/IOC.ML.6.4
- ↑ "IOC Version 5.1 (Jan 15, 2015)". IOC World Bird List. 15 yanvar 2015. İstifadə tarixi: 2 dekabr 2024.
- ↑ Gill, F.; Donsker, D.; Rasmussen, P., redaktorlar "Parrots, cockatoos". IOC World Bird List. v 13.1. yanvar 2023. İstifadə tarixi: 18 fevral 2023.
- ↑ 1 2 3 BirdLife International. "Myiopsitta luchsi". IUCN Red List of Threatened Species. 2022. 2022: e.T45427286A208985244. doi:10.2305/IUCN.UK.2022-1.RLTS.T45427286A208985244.en.