Ogüsten-Jan Frenel (fr. Augustin-Jean Fresnel; 10 may 1788[1][2][…] – 14 iyul 1827[1][2][…], Vill-de-Avre[d], Burbon restavrasiyası[3][2]) — fransız inşaat mühəndisi və fizikdir. Onun optika sahəsindəki tədqiqatları 1830-cu illərin sonlarından 19-cu əsrin sonlarına qədər Nyutonun korpuskulyar nəzəriyyəsini tamamilə əvəz edən işığın dalğa nəzəriyyəsinin demək olar ki, yekdilliklə qəbul edilməsinə gətirib çıxardı.[9] O, bəlkə də daha çox katadioptrik (əks etdirici/sındıran) Frenel linzasının ixtirası və dənizdə saysız-hesabsız insanın həyatını xilas edərək mayakların görünürlüyünü artırmaq üçün "pilləli" linzaların istifadəsində qabaqcıl olması ilə tanınır. İlk dəfə Qraf Büffon[10] tərəfindən təklif edilən və Frenel tərəfindən müstəqil şəkildə yenidən ixtira edilən daha sadə dioptrik (tamamilə sındıran) pilləli linza ekran böyüdücülərində və kosmos proyektorları üçün kondensator linzalarında istifadə olunur.
| Ogüsten-Jan Frenel | |
|---|---|
| fr. Augustin Fresnel | |
.jpg) | |
| Doğum tarixi | 10 may 1788[1][2][…] |
| Vəfat tarixi | 14 iyul 1827[1][2][…] (39 yaşında) |
| Vəfat yeri |
|
| Vəfat səbəbi | vərəm[4] |
| Dəfn yeri | |
| Elm sahəsi | optika |
| Təhsili |
|
| Üzvlüyü |
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Frenel düz kənarlarla difraksiyanın ilk qənaətbəxş izahını, o cümlədən düzxətli yayılmanın ilk qənaətbəxş dalğa əsaslı izahını verdi.[11] Frenel işıq dalğalarının tamamilə eninə olduğunu fərz edərək polyarizasiyanın təbiətini izah etdi. Daha sonra ikiqat refraksiya üzərində işlədi.
Frenel ömür boyu vərəmlə mübarizə apardı və 39 yaşında vəfat etdi. O, həmyaşıdları tərəfindən, o cümlədən (ölüm yatağında) Kral Cəmiyyətinin Rumford medalı ilə təltif olunmaq üçün kifayət qədər yaşadı və onun adı müasir optika və dalğa terminologiyasında hər yerdədir. 1860-cı illərdə işığın dalğa nəzəriyyəsi Maksvellin elektromaqnit nəzəriyyəsi ilə əvəz edildikdən sonra, Frenelin töhfəsinin böyüklüyündən bəzi diqqətlər yayındırıldı. Frenelin fiziki optikanı birləşdirməsi ilə Maksvellin daha geniş birləşməsi arasındakı dövrdə müasir bir nüfuzlu şəxs Hemfri Lloyd Frenelin eninə dalğa nəzəriyyəsini "fiziki elm sahəsini bəzəyən ən nəcib parça, yalnız Nyutonun kainat sistemi istisna olmaqla" kimi təsvir etdi.[12]
- ↑ 1 2 3 4 Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- ↑ 1 2 3 4 5 6 7 8 Maktutor riyaziyyat tarixi arxivi. 1994.
- ↑ 1 2 3 Eine Auswahl weiterer Mathematiker,die in der Vorlesung Funktionentheorie erw¨ahnt wurden (alm.). S. 12.
- ↑ Eine Auswahl weiterer Mathematiker,die in der Vorlesung Funktionentheorie erw¨ahnt wurden (alm.). S. 13.
- ↑ Find a Grave (ing.). 1996.
- ↑ Ehlken M., Kröger N. Fresnel’scherDoppelspiegelversuch (alm.).
- ↑ Augustin Jean Fresnel (ing.).
- ↑ https://www.academie-sciences.fr/pdf/dossiers/Fresnel/Fresnel_pdf/Fresnel_election.pdf (fr.).
- ↑ Darrigol, 2012. səh. 220–223
- ↑ Kisholm, Hyu, redaktorLighthouse // Britannika Ensiklopediyası, 16 (XI), Cambridge University Press, 1911, 627–651.
- ↑ Darrigol, 2012. səh. 205
- ↑ H. Lloyd, Lectures on the Wave-theory of Light, Dublin: Milliken, 1841, Part II, Lecture III, p. 26. The same description was retained in the "second edition", published under the title Elementary Treatise on the Wave-theory of Light (London: Longman, Brown, Green, Longmans, & Roberts, 1857; p. 136), and in the "third edition" (London: Longmans, Green, & Co., 1873; p. 167), which appeared in the same year as Maxwell's Treatise on Electricity and Magnetism.
- List of English translations of works by Augustin Fresnel at Zenodo.
- United States Lighthouse Society, especially "Fresnel Lenses Arxivləşdirilib 2 mart 2021 at the Wayback Machine".
- "Episode 3 – Augustin Fresnel", École polytechnique, 23 yanvar 2019, 22 noyabr 2021 tarixində arxivləşdirilib – YouTube vasitəsilə.