Əbül-Həsən Osman ibn Məhəmməd ibn Əbu Şeybə İbrahim əl-Əbsi əl-Kufi (ərəb. عثمان بن أبي شيبة; 773, Kufə – 14 iyun 853, Kufə) və ya Əbül-Həsən ibn Əbu Şeybə (ərəb. أبو الحسن ابن أبي شيبة) — hədis və təfsir alimi. O, Əbu Bəkr ibn Əbu Şeybənin qardaşıdır.[1]
| Osman ibn Əbu Şeybə | |
|---|---|
| ərəb. عثمان بن أبي شيبة | |
| Doğum tarixi | 773 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 14 iyun 853 (79–80 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Uşağı |
|
| Elm sahələri | hədis, təfsir |
Hicri 156 (773) ildə Kufədə doğulub. İlk təhsilini Kufədə aldı. Özünü inkişaf etdirmək üçün Məkkə və Reyə getdi. Hicri 173-cü (789) ildə Bağdada köçdü. Cərir ibn Əbdülhəmid, Süfyan ibn Uyeynə, Hüşeym ibn Bəşir, Abdullah ibn Mübarək, Bişr ibn Müfəddəl, İsmayl ibn Uleyyə və Şərik ibn Abdullah kimi mühəddislərdən təhsil aldı. Oğlu Məhəmməd, Buxari, Müslüm, Əbu Davud, İbn Macə, İbn Səd, Bəqi ibn Məhləd, Əbu Yalə əl-Mövsili, Abdullah ibn Əhməd ibn Hənbəl, İbn Əbüd-Dünya, Əbu Xətim ər-Razi və Əbu Züra ər-Razi isə ona tələbəlik etmış şəxslərdir.[1]
Osman ibn Əbu Şeybə, 3 Məhərrəm hicri 239-cu[2] (14 iyun 853) ildə vəfat etmişdir. Kələbazi isə onun ölüm tarixini 21 Məhərrəm hicri 232-ci (17 sentyabr 846) il olduğunu söyləyir.[3]
Osman ibn Əbu Şeybə bir çox hədis alimlərinin etimadını qazanmış, Buxari onun 55, Müslüm isə 135 hədisini "Səhih"inə daxil etmişdir. Əbu Davud və İbn Macə də ondan eşitdikləri bir çox hədisləri öz "Sünən"lərinə daxil etmişlər. İcli onu "siqa" (etibarlı), Yəhya ibn Məin isə "siqa-məmun" (etibarlı və güvənilən) adlandırmış, Əhməd ibn Hənbəl isə ondan təriflə bəhs etmişdir. Zəhəbi isə onu "səduq" (doğruluğu təsdiqlənmiş, lakin bəzi zəiflikləri olan) termini ilə dəyərləndirmişdir.[4]
Mənbələr onun "əl-Müsnəd fil-hədis", "əs-Sünən fil-fiqh", "Tarix", "Təfsirül-Quran" və "Kitabül-Fitən" adlı əsərlərin müəllifi olduğunu qeyd ediblər.[1]
- ↑ 1 2 3 Başaran, Selman. "İBN EBÛ ŞEYBE, Ebü'l-Hasan". TDV İslâm Ansiklopedisi. 1999. 26.09.2025 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26.09.2025.
- ↑ "عثمان بن محمد بن أبي شيبة". المكتبة الشاملة. 26.09.2025 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26.09.2025.
- ↑ Kələbazi. Səhihil-Buxari (ərəb). II. 522–523.
- ↑ əl-Muğni (ərəb). II. 425.