Pakaya vulkanı

Pakaya vulkanı
Pakaya vulkanı
	Pacaya
Ümumi məlumatlar
Mütləq hündürlüyü	2.552 m
Yerləşməsi
	14°22′51″ şm. e. 90°36′04″ q. u.
Ölkə	Qvatemala;
	VOGRIPA: 2052; GVP: 342110; GeoNames: 3591968;
	Pakaya vulkanı
	Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Pakaya vulkanı - Qvatemalada yerləşən aktiv, mürəkkəb bir vulkan. Təxminən 23.000 il əvvəl püskürməyə başlamış və İspaniyanın Qvatemalanı fəthindən bəri ən azı 23 dəfə püskürmüşdür. Dəniz səviyyəsindən 2552 metr (8373 fut) yüksəkliyə qalxır.^[1] 70 ildən çox müddət ərzində sönmüş vəziyyətdə qaldıqdan sonra, 1961-ci ildə güclü şəkildə püskürməyə başlamış və o vaxtdan bəri tez-tez püskürməkdədir. Fəaliyyətinin çox hissəsi Strombolian xarakterlidir, lakin bəzən Plinian püskürmələri də baş verir və bəzən yaxın departamentlərin ərazisini kül yağışı ilə örtür.^[1]

Geoloji tarix

Pakaya vulkanı, Mərkəzi Amerika Vulkanik Qövsünün bir hissəsidir. Bu qövs, Kokos Tektonik Plitəsinin Karib Plitəsinin altına tektonik batması nəticəsində yaranan, Mərkəzi Amerikanın Sakit okean sahilində şimal-qərbdən cənub-şərqə uzanan vulkanlar zənciridir. Pakaya, Pleystosen dövründə yaranan və Amatitlan gölünü ehtiva edən böyük bir vulkanik kalderanın cənub kənarında yerləşir. Bu kaldera, son 300.000 il ərzində ən azı doqquz çox böyük partlayışın mənbəyi olmuş və ümumilikdə təxminən 70 kub kilometr (17 kub mil) maqma püskürmüşdür.^[1]^[2] Sonuncu kaldera əmələ gətirən püskürmədən 23.000 il sonra, kalderanın içində və ətrafındakı bir neçə kiçik bacada püskürmə fəaliyyəti müşahidə edilmişdir. Pakaya, kalderadan sonrakı ən böyük vulkandır və son 500 ildə Mərkəzi Amerikanın ən aktiv vulkanlarından biri olmuşdur. İspan fəthindən bəri ən azı 23 dəfə püskürmüş^[1]^[3] və bazalt və bazaltik andezit istehsal etmişdir.^[4]

İstinadlar

↑ ¹ ² ³ ⁴ "Pacaya". Global Volcanism Program. Smithsonian Institution. İstifadə tarixi: 5 avqust 2020.
↑ Reif, S.; Matias, O.; Rose, W.I.; Bluth, G.J.; Flynn, L.P.; Harris, A.J., "Volcanism at Pacaya, Guatemala 1985-2001: Potential of TM Images in Assessing Strombolian Activity", AGU Fall Meeting Abstracts, American Geophysical Union, Fall Meeting 2001, 2001, Bibcode:2001AGUFM.V41A0976R
↑ INSIVUMEH. "Volcán de Pacaya". INSIVUMEH.
↑ Guatemala Volcanoes

[gvp-1] ¹ ² ³ ⁴ "Pacaya". Global Volcanism Program. Smithsonian Institution. İstifadə tarixi: 5 avqust 2020.

[Reif2001-2] Reif, S.; Matias, O.; Rose, W.I.; Bluth, G.J.; Flynn, L.P.; Harris, A.J., "Volcanism at Pacaya, Guatemala 1985-2001: Potential of TM Images in Assessing Strombolian Activity", AGU Fall Meeting Abstracts, American Geophysical Union, Fall Meeting 2001, 2001, Bibcode:2001AGUFM.V41A0976R

[INSIVUMEH-3] INSIVUMEH. "Volcán de Pacaya". INSIVUMEH.

[4] Guatemala Volcanoes

[1]

[2]

[3]

[4]