Phoenicurus auroreus — Sərçəkimilər fəsiləsinə aid quş növü.
| Phoenicurus auroreus | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| | ||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||
|
XƏTA: parent və rang parametrlərini doldurmaq lazımdır. ???: Phoenicurus auroreus |
||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||
| ||||||||
Uzunluğu 14–15 sm, çəkisi isə 11–20 q-dır. Cinsi dimorfizmə malikdir. Çoxalma dövründə erkəklərin başının üstü və ensəsi boz, alın və baş yanları daha açıq rəngdədir. Üzləri və çənələri qara, beli və qanadları qəhvəyi, böyük ağ qanad ləkəsi var. Sinəsi, belinin aşağı hissəsi və bel nahiyəsi narıncı, quyruğu isə qara olub yanları narıncı rəngdədir. Cavan erkəklər oxşar naxışlara malikdir, lakin daha solğun və daha az aydın işarələr var. Dişilər üstdən isti qəhvəyi, altdan daha açıq rəngdədir, bel nahiyəsi və quyruq yanları narıncıdır və erkəklərə bənzər böyük ağ qanad ləkəsinə malikdirlər. Hər iki cinsdə dimdik, göz, ayaqlar və dırnaqlar qara rəngdədir. Əvvəllər qaratoyuqlar fəsiləsinə ("Turdidae") aid edilsə də, indi ümumiyyətlə Köhnə Dünya milçəkqapanları ("Muscicapidae") fəsiləsinə daxil edilir. Bu növ iki yarımnövə bölünür: şərq "P. a. auroreus" və qərb "P. a. leucopterus". Bu növ "P. ochruros", "P. hodgsoni", "P. erythrogastrus". "P. alaschanicus" ilə birlikdə yaxın bir Avrasiya qrupuna aiddir. Bu növlər Pliosenin sonu və Pleistosenin əvvəllərində, təxminən 3–1,5 milyon il əvvəl, Kvaterner buzlaşmasının başlanğıcında ayrılmışdır.[3]
Mancuriya, cənub-şərqi Rusiya, şimal-şərqi Monqolustan, mərkəzi Çin və Koreyada tapılır. Miqrasiya edir; "P. a. auroreus" yarımnövü qışı Koreya, Yaponiya, Çinin cənub-şərq sahilində və Tayvanda, "P. a. leucopterus" isə şimal-şərq Hindistan və Cənub-Şərqi Asiyanın bəzi hissələrində keçirir. Uzunluğu 14–15 sm, çəkisi isə 11–20 q-dır. Bütün tipik odquyruqlar kimi, bu növ də cinsi dimorfizmə malikdir. Çoxalma dövründə erkəklərin başının üstü və ensəsi boz, alın və baş yanları daha açıq rəngdədir. Üzləri və çənələri qara, beli və qanadları qəhvəyi, böyük ağ qanad ləkəsi var. Sinəsi, belinin aşağı hissəsi və bel nahiyəsi narıncı, quyruğu isə qara olub yanları narıncı rəngdədir. Cavan erkəklər oxşar naxışlara malikdir, lakin daha solğun və daha az aydın işarələr var. Dişilər üstdən isti qəhvəyi, altdan daha açıq rəngdədir, bel nahiyəsi və quyruq yanları narıncıdır və erkəklərə bənzər böyük ağ qanad ləkəsinə malikdirlər. Hər iki cinsdə dimdik, göz, ayaqlar və dırnaqlar qara rəngdədir. Əvvəllər qaratoyuqlar fəsiləsinə ("Turdidae") aid edilsə də, indi ümumiyyətlə Köhnə Dünya milçəkqapanları ("Muscicapidae") fəsiləsinə daxil edilir. Bu növ iki yarımnövə bölünür: şərq "P. a. auroreus" və qərb "P. a. leucopterus".[4] [5]
Phoenicurus auroreus açıq meşələri, meşə kənarlarını, kənd təsərrüfatı sahələrini üstün tutur və həmçinin parklarda və şəhər bağlarında tez-tez rast gəlinir. Kifayət qədər inamlıdırlar və tez-tez insanların yaxınlaşmasına icazə verirlər. Yay aylarında çoxalır və nominal yarımnövün cütləri mayın əvvəllərində müşahidə edilmişdir.
Geniş yayılmış və kifayət qədər geniş populyasiyaya malik olan bu quş, "Beynəlxalq Təbiəti Mühafizə Birliyi" (IUCN) tərəfindən təhlükə altında olan növ kimi qiymətləndirilmir. açıq meşələri, meşə kənarlarını, kənd təsərrüfatı sahələrini üstün tutur və həmçinin parklarda və şəhər bağlarında tez-tez rast gəlinir. Kifayət qədər inamlıdırlar və tez-tez insanların yaxınlaşmasına icazə verirlər. Yay aylarında çoxalır və nominal yarımnövün cütləri mayın əvvəllərində müşahidə edilmişdir.[6]
-
Dişi
-
Erkək
-
Phoenicurus auroreusun Yaponiyada çəkilmiş videosu
- ↑ Integrated Taxonomic Information System (ing.). 1999.
- ↑ IOC World Bird List Version 6.3. 2016. doi:10.14344/IOC.ML.6.3
- ↑ Bangs, Outram. "Birds of western China obtained by the Kelley-Roosevelts expedition". Field Museum of Natural History, Zoological Series. 18 (11). 1932: 343–379 – Internet Archive vasitəsilə.
- ↑ Brazil, Mark. The Birds of East Asia: China, Taiwan, Korea, Japan, and Russia. Princeton University Press. 2009. ISBN 978-0-691-13926-5.
- ↑ Ertan, Kemal Topaç. "The evolutionary history of Eurasian redstarts, Phoenicurus". Acta Zoologica Sinica. 52 (Supplement). 2006: 310–313. 25 may 2014 tarixində arxivləşdirilib.
- ↑ BirdLife International. (2016). Phoenicurus auroreus. The IUCN Red List of Threatened Species. DOI:10.2305/IUCN.UK.2016-3.RLTS.T22710066A94232476.en