Pirəbədil Tarix Muzeyi — Azərbaycanda Şabran rayonunun Pirəbədil kəndində yerləşən tarix muzeyi. Muzey Mahmudağa bəy Musabəyovun 1862-ci ildə tikilmiş mülkündə yerləşir. Binadan 1968-ci ildən etibarən muzey kimi istifadə olunur.
| Pirəbədil Tarix Muzeyi | |
|---|---|
| Pirəbədil Tarix Muzeyi | |
| Əsası qoyulub | 1862 |
| Açılış tarixi | 1968 |
| Mövzu | Tarix |
| Ölkə | Azərbaycan |
| Yerləşir | Şabran rayonu Pirəbədil kəndi |
| Kolleksiyası | 2451 eksponat |
| Direktor | Pərvanə Mirzəyeva |
| Telefon | 35-3-70-67 |
| İş rejimi | 1-7-ci günlər, saat 9:00-17:00 |
Muzeyin yerləşdiyi mülk 1862-ci ildə Qəzənfər Musabəyov və Ayna Sultanovanın atası[1] Mahmudağa bəy Musabəyovun sifarişi ilə Pirəbədil kəndində tikilib.[2][3][4] Bişmiş kərpicdən tikilmiş mülk iki mərtəbəlidir. 14 otaqdan, eyvandan və aynabənddən ibarətdir.[3] Mülkün baş otağının divarlarına və tavanına 1903-cü ildə yağlı boya ilə rəsmlər işlənib.[5]
1968-ci ildə Qəzənfər Musabəyovun 80 illik yubileyi münasibətilə mülkdə onun ev muzeyi açılıb.[6] Muzeyin qarşısında onun büstü qoyulub.[7] Muzey binanın 2 otağında fəaliyyət göstərib. 1988-ci ildə Qəzənfər Musabəyovun 100 illik yubileyi münasibətilə isə mülk tamamilə təmir olunub və bütünlüklə muzeyin istifadəsinə verilib.[8]
2013-cü ildən muzeyin adı dəyişdirilib və muzey "Pirəbədil Tarix Muzeyi" adı ilə fəaliyyət göstərməyə başlayıb.[9]
Muzeydə ümumilikdə 749 ekspozisiyada 2451 eksponat toplanıb.[10][11] Burada Pirəbədil kəndinin tarixinə, kənd təsərrüfatına, kənd əhalisinin təhsilinə, "Pirəbədil" xalçasına və Musabəyovlar ailəsinə həsr olunmuş zallar fəaliyyət göstərir.[12][13]
Mahmudağa bəy Musabəyovun həyat yoldaşı Dibaxanım Musabəyovanın, muzeyin yerləşdiyi mülkdə toxuduğu Pirəbədil çeşnisi, 1912-ci ildə Sankt-Peterburqda keçirilən "Xalça simpoziumu"nda birinci yer tutaraq qızıl medal alıb. Xalçanın toxunmasında iştirak edən Dibaxanım xanım və Mahmudağa bəyin qardaşı qızları Güllər Əfəndiyeva və Münəvvər Əfəndiyeva hər biri buna görə 1000 manat mükafat qazanıblar.[14]
- ↑ Bayramlı, 2014. səh. 99
- ↑ Bayramlı, 2014. səh. 38
- ↑ 1 2 Yusifli, Elxan. "Yüz altmış illik malikanədə fəaliyyət göstərən muzeydən - Fotoreportaj". azertag.az (az.). 8 avqust 2022. İstifadə tarixi: 9 sentyabr 2025.
- ↑ Talıbova, Aynur. "Dəvəçi: həm ziyarət, həm ticarət". Region Plus. 15 mart 2009. İstifadə tarixi: 9 sentyabr 2025.
- ↑ Bayramlı, 2014. səh. 164
- ↑ "Şabranın Pirəbədil Tarix Muzeyi: 700-dən çoxu nümayiş olunan 2500-ə yaxın eksponat". Oxu.az (az.). 28 yanvar 2025. 4 fevral 2025 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 sentyabr 2025.
- ↑ Bayramlı, 2014. səh. 163
- ↑ "Muzeyə çevrilən bəy evinin son halı ürək ağrıdır". Apa.az (az.). 9 avqust 2022. 13 iyun 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 sentyabr 2025.
- ↑ Yusifli, Elxan. "Şabranda qədim Pirəbədil və ətraf kəndlərin turizm resursları öyrənilib". azertag.az (az.). 25 avqust 2021. İstifadə tarixi: 9 sentyabr 2025.
- ↑ "Bölgələrdə mədəni istirahət: hansı muzeyləri ziyarət etmək olar?". Insanoid.com (az.). 29 sentyabr 2022. İstifadə tarixi: 9 sentyabr 2025.
- ↑ "Şabran rayonunda yerləşən Pirəbədil Tarix Muzeyi - VİDEO". Shimal.news (az.). 15 fevral 2025. İstifadə tarixi: 9 sentyabr 2025.
- ↑ Bayramlı, 2014. səh. 34
- ↑ МАМЕДОВА, Айнур. "Тайны Пиребедиля". kaspiy.az (rus). 18 sentyabr 2019. 24 fevral 2025 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 sentyabr 2025.
- ↑ Bayramlı, 2014. səh. 21
- Bayramlı, Zakir. Min ilə bərabər yüz il (PDF) (az.). Bakı: Müəllim nəşriyyatı. 2014. səh. 516.