Dirsə xan oğlu Buğacın boyu — Kitabi Dədə Qorqud dastanına daxil olan boylardan biri. Dirsə xan oğlu Buğacın boyu həm Drezden nüsxəsinə həm də Vatikan nüsxəsinə həm də Türkmənsəhra nüsxəsinə daxil olan ortaq boylardan biridir. Bu boy Drezden nüsxəsində "Dirsə xan oğlu Buğac xan boyu" adlanır və ilk sıradadır. Vatikan nüsxəsində isə "Hekayəti Dirsə xan oğlu Buğac xan" adlanır ikinci boydur. Türkmənsəhra nüsxəsində isə boyun adı "İza Berilədiərən Nəsilsiz" adlanır və ilk boydur.
Bayandur xan hər il məclis təşkil edər, Oğuz bəylərini bu məclisdə toplayarmış. Yenə bu ziyafətlərin birində xan əmr edir ki, bir yerdə 3 ayrı rəngdə — qırmızı, ağ, qara rənglərdə otaqlar qurulsun. Oğlu olanlar ağ otaqda, qızı olanlar qırmızı otaqda, övladı olmayanlar isə qara otaqda otursun. Məclisdə iştirak edən xanlardan Dirsə xanın övladı olmadığı üçün xan qara otaqda oturur. Dirsə xan bu vəziyyətdən olduqca hiddətlənir və məclisi tərk edir. Dirsə xan evə üz tutur və yoldaşından övladları olmamasının səbəbini soruşur. Yoldaşı isə bunun Allahın qisməti olduğunu söyləyir və bildirir ki, övlad istəyirsə böyük bir ziyafət tərtib etsin, bütün Oğuz bəylərini ətrafına toplasın, yoxsullara və aclara əl tutsun, borclunu borcundan xilas etsin. Dirsə xan yoldaşının təklifi ilə məclis qurur və məclisin sonunda əlini Tanrıya açıb dua edir. Nəticədə bir müddət sonra Dirsə xanın bir oğlu dünyaya gəlir.
Oğlan 15 yaşına çatdıqda 3 dostu ilə birlikdə aşıq oynayarkən Bayandur xanın buğasının hücumuna məruz qalır. Böyük bir mübarizədən sonra buğanı öldürür. Dədə Qorqud gəlir, oğlana Buğac adı verir. Oğlan atasından taxt və bəylik alır. Buğac xanın bəylik allıb, taxt sahibi olması Dirsə xanın ətrafındakı adamları qorxuya salır. Onlar Dirsə xanın yanına gəlib deyirlər: "Dirsə xan sənin oğlun qalxıb yerindən durdu, köksü gözəl böyük dağa çıxdı. Sən var ikən ov ovladı, quş vurdu. Anası ilə dilbir olub, atasına qəsd etmək istəyir. Belə oğul nəyinə gərəkdir. Öldürsənə!"