Portal:Nizami Gəncəvi

"Dilçə şerimizdə olsa da kəsir, Mənaca böyükdür ondakı təsir" Nizami Gəncəvi

Seçilən məqalə

Hadisələr Xosrovun doğulması və təhsilinin təsviri ilə başlayır. Bundan sonra Xosrovun kəndçinin evində əylənməsi və atası tərəfindən bu hərəkətinə görə danlanması təsvir edilir. Xosrov üzr istəyir və tövbə edir. Şah IV Hörmüz oğlunu bağışlayır. Həmin gecə Xosrov yuxuda babası Ənuşirəvanı görür və Ənuşirəvan ona Şirin adlı arvad, Şəbdiz adlı at, Barbəd adlı musiqiçi və şahlıq haqqında xoş xəbər verir. Xosrovun yaxın dostu olan rəssam Şapur, şahzadəyə Azərbaycan hökmdarı Məhinbanu və onun gözəllər gözəli qardaşı qızı Şirindən bəhs edir. Şapurun təsvirini eşidən Xosrov görüşmədən Azərbaycan şahzadəsi Şirinə vurulur. Şapur Şirini axtarmaq üçün Azərbaycana yola düşür. Şirini tapdıqdan sonra Şapur, Xosrovun şəklini ona göstərir. Şirin Xosrova vurulur və Şapura qoşularaq Azərbaycandan Sasanilərin paytaxtı Mədainə qaçır. Həmin dövrdə atasının qəzəbindən qorunmaq istəyən Xosrov da Azərbaycana qaçır və Şirini axtarmağa başlayır.

Şəkil qalereyası

Obrazlar

Şirin (fars. شيرين‎) (? – 628 AD) – Sasani şahənşahı II Xosrovun həyat yoldaşı, Sasani məlaikəsi olmuşdur. Xosrovun atası IV Hürmüzün ölümündən sonra sərkərdə Bəhram Çubin Sasani taxtını ələ keçirir. Şirin Xosrovla birgə Suriyaya qaçır və burada Bizans imperatoru Mavrikinin himayəsi altında yaşayır. 591-ci ildə Xosrov yenidən İrana qayıdır və imperiyada nəzarəti ələ alır, Şirin isə kraliça olur. Bu zamandan etibarən, Şirin öz təsirindən istifadə edərək ölkədəki xristian azlıqları dəstəkləməyə çalışır, lakin mürəkkəb siyasi vəziyyət onu mümkün qədər ehtiyatlı davranmağa məcbur edir. Şirin özü əvvəlcə nestorianlıq kimi tanınmış Şərq kilsəsinə mənsub olsa da, sonrada Suriya Ortodoks Kilsəsi kimi tanınan Antioxiya miafizit kilsəsinə qoşulmuşdur. 614-cü ildə farsların Yerusəlimi işğal etməsindən sonra İsanın xaçı ələ keçirilərək paytaxt Ktesifona gətirilir və burada Şirinin sarayında ucladılır.

Bilirsinizmi...

• Azərbaycanda elm xadimlərinin mükafatlandırılması üçün nəzərdə tutulmuş xüsusi Nizami Gəncəvi adına Qızıl Medal mövcuddur.
• Avropada Nizaminin əsərlərinin tərcüməsinə ilk dəfə XIX əsr Avstriya şərqşünas və diplomatı baron Yozef fon Hammer-Purqştal təşəbbüs göstərmişdir.
• 1941-ci ildə Nizaminin 800 illik yubileyi qeyd olunarkən, mühasirədə olan Stalinqradda yubiley tədbirinin keçirildiyi Ermitajın "məktəbli kabineti"ni Neva çayında dayanan "Qütb ulduzu" gəmisi işıqla təmin edib.
• İtalyan bəstəkarı Cakomo Puççini məşhur Turandot operasını Nizaminin "Yeddi gözəl" məsnəvisindəki hekayə əsasında yazıb.

də əsərləri

Təqvim

Nizami

1947-ci ildə Nizaminin anadan olmasının 800 illik yubileyi, Sankt-Peterburqda geniş miqyasda qeyd olunmuşdur.

Nizami

2011-ci ildə Nizaminin anadan olmasının 870 illik yubileyi Bakıda geniş miqyasda qeyd olunmuşdur.

• 1947-ci ildə Nizami Gəncəvinin qəbirüstü məqbərəsinin bərpasına başlanmışdır.
• 2012-ci ildə Nizami Gəncəvinin 870 illik yubileyi ilə bağlı “Xəmsə” Bakıda yeni formatda nəşr olunmuşdur.
• 1 noyabr 1939 — Nizami Gəncəvi adına Milli Azərbaycan Ədəbiyyatı Muzeyinin yaradılması haqqında 4972 №-li qərar çıxarilmışdı.
• 6 noyabr 1967 — Bakı Metropoliteninin "Nizami" stansiyası istifadəyə verilmişdir.
• 6 noyabr 1952 — Librettosu Azərbaycan şairi Nizami Gəncəvinin 1197-ci ildə tamamladığı "Yeddi gözəl" poeması əsasında yazılmış "Yeddi gözəl" baletinin premyerası Azərbaycan Dövlət Akademik Opera və Balet Teatrında keçirilmişdir.
• 12 noyabr 2013 — Parisdəki Məktublar və Əlyazmalar Muzeyində dahi Azərbaycan şairi Nizami Gəncəvinin həyat və yaradıcılığına həsr olunan sərgi təşkil edilib.

Əsərlərdən sətirlər

Əlaqəli portallar