Arif Ramazanov 1945 ci ildə oktyabr ayının 23 də anadan olmuşdur. Azərbaycan Dövlət Universitetinin (BDU) Şərqşünaslıq Fakültəsinin Fars Filologiyası şöbəsində təhsil almışdır. (1962-1967)
Arif Ramazanov universiteti müvəffəqiyyətlə bitirdikdən sonra elə həmin il təyinatla Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası Məhəmməd Füzuli adına Əlyazmalar İnstitutuna qəbul olunur. Əlyazmalar İnstitutunda baş laborant kimi əmək fəaliyyətinə başlamış, sonradan baş biblioqraf, kiçik elmi işçi, şöbə müdiri (“Materialların ilkin elmi və texniki işlənməsi” şöbəsi — 1973-1980), böyük elmi işçi vəzifələrində çalışmışdır. Onun bütün əmək fəaliyyəti bu institutla bağlıdır. Əlyazmalar İnstitutunda əlyazma kataloqlarının, əlyazmalar əsasında yazılan kitabların tərtibində və aparılan tədqiqatlarda Arif müəllimin rolu danılmazdır. A.Ramazanov İnstitut ekspert komissiyasının katibidir. O, əlyazmaların toplanması, yeni alınan materialların aktlaşdırılması, qiymətləndirilməsi və ilkin işlənməsi, əlyazma kitablarının inventarlaşdırılması və inventar kitablarının yazılması sahəsində fəaliyyət göstərir. Fond materiallarını zənginləşdirmək məqsədilə Azərbaycanın rayonlarında ekspedisiyalarda olmuş, əlyazma, qədim çap kitabları və digər tarixi sənədlər əldə etmişdir. Elmi fəaliyyətinə gəlincə, o, iyirmidən artıq elmi məqalənin müəllifidir. Əllidən artıq kitabın tərtibi, transfoneliterasiyası və ya tərcüməsi məhz onun elmi potensialı və təcrübəsi sayəsində işıq üzünə çıxmışdır. Belə ki, M.Y.Şirvaninin “Tibbnamə”, Mir Mehdi Xəzaninin “Tarixi-Qarabağ”, Baharın “Əhvalati-Qarabağ”, Mirzə Rəhim Fənanın “Tarixi-cədidi-Qarabağ”, M.M.Nəvvabın “1905-1906-cı illərdə erməni-müsəlman davası” (K.K.Şərifovla birlikdə) və “Məzlumnamə” əsərlərini çapa hazırlayaraq nəşr etdirmişdir. Axund Əbdüssəlam Axundzadənin “Müqəddəs peyğəmbərlər tarixi”, M.Y.Qarabağinin “Məcmueyi-Vaqif və digər müasirin”, Seyidəli ibn Kazımbəyin “Cəvahirnameyi-Lənkəran”, Əliverdibəyovun “Rəsmli musiqi kitabı”, Etimadüs-Səltənənin “Xeyrati-hissan” və “XIX-XX əsr uşaq ədəbiyyatı tarixi müntəxəbatı” və Abbas Ağa Nazir Qaibzadənin “Əsərləri”ni etmişdir. Arif müəllim 2009-2014-cü illər ərzində “Dərbəndnamələr” (Bakı, 2010), Məczub Təbrizinin “Divanı” (Bakı, 2013), Marağayinin “Əmsal və nəsayihi-türki” (Bakı-2012), İbrahim Tahirin “Əsərlər”i (Bakı-2012), Təsir Təbrizinin “Türkcə şeirləri” (Bakı-2011), Məhəmməd Füzulinin biblioqrafiyası (Bakı-2011), Şeydanın “Gülşəni-maarif” təzkirəsi (Bakı-2014) kimi kitabların tərtib, tərcümə və ya si Arif müəllimə məxsusdur. A.Ramazanov Abbasqulu Ağa Bakıxanovun “Riyazül-Qüds” əsərini transfoneliterasiya edərək çapa təqdim etmişdir. 1982-1984-cü illərdə Əfqanıstanda hərbi xidmətdə olarkən hərbi tərcüməçi kimi fəaliyyət göstərən Arif Ramazanov həm də müharibə veteranıdır. Sinxron tərcüməçi kimi birincilər sırasında olan Arif Ramazanov respublikada keçirilən yüksək səviyyəli görüş və tədbirlərdə səlis tərcüməsi ilə böyük etimad qazanmışdır. Təsadüfi deyil ki, ümummilli lider Heydər Əliyevin Azərbaycan Respublikasının Prezidenti kimi fəaliyyətə başladıqdan iyirmi gün sonra, 1993-cü il oktyabr ayının 23-də böyük bir nümayəndə heyəti ilə ölkəmizə gəlmiş İran İslam Respublikasınin prezidenti Ə.Rəfsəncani ilə keçirdiyi bütün görüşlərin tərcüməçisi məhz Arif Ramazanov olmuşdur. Fars dilinin gözəl bilicisi olan Arif müəllim Əlyazmalar İnstitutunun Farsdilli əlyazmalar kataloqunu fars dilinə tərcümə etmişdir. Kataloq 2000-ci ildə İran İslam Respublikasında çap olunmuşdur. O, eyni zamanda SSRİ Elmlər Akademiyası S.Şedrin adına kitabxanada və Şərqşünaslıq İnstitutunda saxlanılan Fars Əlyazmalarının kataloqlarını fars dilinə tərcümə etmişdir. Hər iki kataloq İran İslam Respublikasında 2000-ci ildə çap olunmuşdur. Əbülhüseyn Kaşaninin “Səfərnameyi-İsfəhan” əsərinin birinci cildini və Özbəkistan Respublikası Şərqşünaslıq İnstitutunda mühafizə olunan farsdilli əlyazmaların kataloqunu da fars dilinə Arif müəllim tərcümə etmişdir. Farsdilli mütəxəssis kimi dəfələrlə İran İslam Respublikasına elmi ezamiyyətə göndərilmişdir. 1990-cı ildə Azərbaycan Respublikası ilə İran İslam Respublikası arasında bağlanılan əməkdaşlıq müqaviləsinə əsasən 1993-cü ilin noyabr ayında altı aylıq müddətə İrana ezam olunmuşdur. Ezamiyyə dövründə bir sıra əlyazma xəzinələrinin fondları ilə tanışlıq imkanına malik olmuşdur. Həmin müqaviləyə əsasən o, yenidən, 1996-cı ildə Qum şəhərində yerləşən Mərəşi adına kitabxanaya üç ay müddətinə ezam olunmuşdur. 2006, 2011-ci illərdə də İran İslam Respublikasına ezam olunan Arif Ramazanov əlyazma xəzinələri, oradakı iş prinsipi ilə tanış olur, azərbaycanlı müəlliflərin əlyazmaları ilə maraqlanır, İnstitut əməkdaşlarının ehtiyacı olan əlyazmaların əldə olunmasına çalışır və qayıdarkən özü ilə xeyli elmi ədəbiyyat, əlyazma mikrofilm və kataloqlar gətirmişdir. O, son illərə qədər İnstitutun ekspozisiya zalının yeganə farsdilli tərcüməçisi olmuşdur. Arif müəllim Əlyazmalar İnstitutuna gələn qonaqlara lazım olan materialları əldə etməkdə həmişə yardımçı olmuşdur. Təsadüfi deyildir ki, biz Amerikada olarkən bir əlyazmanın izi ilə başqa bir şəhərə zəng vurmalı olduq. Xəttin o başındakı şəxs Azərbaycandan olduğumuzu bildikdə Bakıda olarkən əlyazma mütəxəssisi kimi ona kömək etmiş Arif müəllimi xoş sözlərlə xatırladı və salamını çatdırmağı xahiş etdi. Arif müəllim Azərbaycan radiosunun Xarici dillər şöbəsi ilə uzun müddət əməkdaşlıq edərək institutun əlyazmalar xəzinəsi ilə bağlı verilişlərdə dolğun çıxışları ilə yadda qalmışdır. O, Azərbaycanda fəaliyyət göstərən bütün muzeylərdə ərəb əlifbası ilə işlənmiş eksponatların və arxiv materiallarının oxunmasında əməkdaşlara mütəmadi olaraq köməklik göstərir. Arif Ramazanov bir neçə muzeyin, o cümlədən Ü.Hacıbəylinin və C.Məmmədquluzadənin Ev muzeylərinin, Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi yanında Muzey Eksponatlarının Bərpası Mərkəzinin və Respublika Milli Kitabxanasının ekspert komissiyasının üzvüdür. A.Ramazanov Heydər Əliyev Fondunun təşəbbüsü ilə Xəzər rayonunun Qala qəsəbəsində yaradılmış Qala Əntiq Əşyalar Muzeyindəki bütün eksponatların ərəb əlifbası ilə olan qeyd və tarixlərini oxuyub müəyyən etmişdir. Təsadüfi deyil ki, Arif müəllimi Əlyazmalar İnstitutunun canlı ensiklopediyası adlandırırlar. Elə bir əlyazma oxuyan tapılmaz ki, heç olmasa, bircə dəfə Arif müəllimi narahat etməmiş olsun. Əlyazmalarla işləyənlər çətin vəziyyətə düşəndə hökmən Arif müəllimə müraciət edirlər. Nəinki, Əlyazmalar İnstitutunda, bütün şəhərdə, bölgələrdə belə, ərəb əlifbası ilə yazılmış hər hansı bir çətin oxunan ifadə olduqda son güman yeri Arif müəllim olur. Təsadüfi deyildir ki, 2003-cü ildə institutda keçirilmiş attestasiyanın nəticələrinə uyğun olaraq abidələrin oxunmasında əməkdaşlara yaxından köməyinə görə Arif müəllimə minnətdarlıq bildirilmişdir. Arif müəllim həm də gözəl ailə başçısıdır. Onun bir oğlu, bir qızı və dörd nəvəsi vardır. Övladlarının hər ikisi ali təhsil almış, onları cəmiyyətimiz üçün faydalı vətəndaş kimi tərbiyə etmişdir.
Arif Ramazanovun əməyi dövlət tərəfindən qiymətləndirilərək 1980-ci ildə “Əməkdə fərqlənməyə görə” medalı və 1983-cü ildə isə “Qırmızı Ulduz” ordeni ilə təltif olunmuşdur.
Şablon:Примечанияhttps://www.anl.az/down/meqale/kaspi_az/2018/oktyabr/613054.htm Şablon:Примечанияhttps://anl.az/down/meqale/kredo/2025/aprel/941548(meqale).pdf Şablon:Примечанияhttps://www.azerbaijan-news.az/az/posts/detail/tarixi-shexsiyyete-mexsus-elyazma-82595 Şablon:Примечанияhttps://manuscript.az/index.php?newsid=810#!