Sayad bəy Zeynalov
Bu məqaləni vikiləşdirmək lazımdır. |
Sayad Zeynalabdin oğlu Zeynalov (30 avqust 1886, Ağköynək, Qazax qəzası – 1942) — Birinci Dünya müharibəsinin iştirakçısı.[1]
| Sayad bəy Zeynalov | |
|---|---|
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 30 avqust 1886 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 1942 (55–56 yaşında) |
| Vətəndaşlığı | |
| Hərbi fəaliyyəti | |
| Mənsubiyyəti | Rusiya imperiyası, Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti |
| Xidmət illəri | 1914-cü ildən |
| Döyüşlər | |
| Təltifləri |
  |
Poruçik Sayad Zeynalabdin oğlu Zeynalov 1908-ci ilin noyabrında Gəncədəki podpraporşiklər məktəbini bitirib. Birinci Dünya müharibəsində Qafqaz Yerli Atlı Diviziyasının Tatar süvari alayında xidmət edib. SSRİ Mərkəzi Dövlət Hərbi Arxivindəki sənəddə onun haqqında belə yazılıb:
"30 avqust 1886-cı ildə anadan olub. Yelizavetpol quberniyasındakı Qazax qəzasının vətəndaşıdır. 1914-cü ildə könüllü olaraq Tatar süvari alayına daxil olub. 1915-ci ildə uryadnik, 1916-cı ildə praporşik, sonra isə yunker rütbəsi alıb."
1914-cü il sentyabrın iyirmisindən Avstriya-Macarıstan və Almaniyaya qarşı döyüşlərin iştirakçısı olub. 1914–1916-cı illərdə cəbhələrdə göstərdiyi qeyri-adi qəhrəmanlığa görə Ağköynəkli praporşik Sayad bəy Zeynalabdin oğlu imperiyanin ən şərəfli Müqəddəs Georgi ordeninin bütün dörd dərəcəsi ilə təltif olunmuşdur. "Müqəddəs Georgi" ordeninin bütün dörd dərəcəsinə yalnız "fövqəladə dərəcədə fərqlənən, xüsusi rəşadət, mərdlik, əla əsgəri rəşadət göstərən hərbi qulluqçular layiq görülürdülər".[1][2]
1917-ci ildə vətənə qayıdan Səyad Zeynalov 1918-ci ildən Milli Orduda, əvvəlcə birinci Tatar-Azərbaycan alayında, sonra isə üçüncü Şəki süvari alayında xidmət edib. Qarabağda, Göyçayda və Bakıda daşnak-bolşeviklərə qarşı döyüşlərin fəal iştirakçısı olub. 3 sentyabr 1918-ci ildə Məcidiyyə ordeni ilə təltif edilmiş 7 Azərbaycan zabitindən biri idi.[3]
1920-ci il 28 aprel çevrilişindən sonra Qazax milis şöbəsinin rəisi, "El yardımı komitəsi"nin sədri və Gəncə milis idarəsinin rəisi kimi məsul vəzifələrdə işləyib.
Sayad Zeynalov bir qrup adamla birlikdə 1931-ci ildə həbs olunmuşdu. O, cəza müddətinin 2 il 9 ayında Qərbi Sibirin Breçen rayonu Bestseul sovetliyinin Otradnovka kəndindən ərizə verib evə buraxılmasını xahiş etmişdi. Orqanlar bu xahişi nəzərdən keçirir, 1933-cü ilin dekabrında Bakıdan ona Qazağa qayıtmaq izni verilir. "Çeka" orqanları belə hesab etmişdi ki, onun Qazaxda yaşaması arzuedilməz nəticələr verməz. Bununla belə, cəza müddətinin tamamına qədər Novosibirskdə qalmalı oldu və Qazağa 1934-cü ilin martında qayıda bildi.[4]
1935-ci ildə Ağköynəkdə yerli "Komsomol" kolxozuna daxil oldu, hesabdar işləyirdi. 1937-ci il sentyabrın 12-də onu yenidən həbsə aldılar. Adı XDİK orqanları tərəfindən həbs edilməli adamlar siyahısına salınmışdı. Ona qarşı saxtalaşdırılmış iş tərtib edildi, lakin bu kimi hallarda adətən olduğu kimi, onu güllələmədilər, sentyabrın 28-də "troyka" ona 10 il konslager və sonrakı 5 ildə siyasi hüquqlardan məhrum edilmə cəzası kəsdi. 1940-ci ilin iyulunda həbs düşərgəsindən işi ilə bağlı olaraq hökumətə şikayət ərizəsi verdisə də, bunun bir faydası olmadı.[4] 1942-ci ildə sürgündə dünyasını dəyişib.[5]
- ↑ 1 2 Назирли, Шамистан. Саяд бек Зейналов // Расстрелянные генералы Азербайджана (PDF) (rus). Баку: BİZİM KİTAB. 2015. 564–571. Archived from the original on 28 dekabr 2022. İstifadə tarixi: 9 fevral 2025.
- ↑ Ахмедов, Сабухи. "Азербайджанцы на фронтах Первой мировой войны: Татарский конный полк". savash-az.com (rus). 26 fevral 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 10 dekabr 2024.
- ↑ "Азербайджанцы, награждённые орденами и медалями Османской империи". 1news.az (rus). 1 iyul 2020. 6 avqust 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 fevral 2025.
- ↑ 1 2 Umudlu, İsmayıl. ""Georgi xaçı" kavalerləri Sayad Zeynalov, Osman ağa Gülməmmədov və başqa qəhrəmanların ömür yolundan ştrixlər". "Ayna" qəzeti. 18 aprel 2009. 15 may 2012 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 noyabr 2025.
- ↑ "Зейналов Саяд Зейналабдин оглы (1886)". Открытый Список (rus). İstifadə tarixi: 9 fevral 2025.