Kömək
Bu səhifəni kitabınıza əlavə edin
Kitabı göstər (0 səhifə)
Səhifə təklif edinTəməl əhd (本願, hongan?) — Təmiz torpaq buddizmində Amitabha Buddanın çox qədim dövrlərdə, hələ bodhisattva Dharmakara adı ilə tanındığı zaman etdiyi qırx səkkiz hissədən ibarət əhd. Bu anlayış çox zaman həmin əhdin yalnız on səkkizinci hissəsini ifadə etmək üçün işlədilir. Həmin hissə xüsusilə Yaponiya buddizmində Təmiz torpaq təlimlərinin əsasını təşkil edən mühüm doktrinal element hesab olunur. İtaliyanın Turin şəhərində Şərq İncəsənəti Muzeyində saxlanılan qırx səkkiz şüa ilə təsvir edilmiş dayanan Amida Budda heykəli onun keçmişdə etdiyi əhdi simvolizə edir.
Bu termin sanskrit dilindəki purva-pranidhana ifadəsindən yaranmışdır. Bu, "keçmiş əhd" və ya "əvvəlki niyyət" mənasını verir. Əvvəlcə bu termin hər hansı bodhisattva tərəfindən əvvəlki həyatlar zamanı edilən və buddalıq mərtəbəsinə çatdıqdan sonra da mənəvi qüvvəsini qoruyub saxlayan niyyətlərə aid idi. Buna görə də anlayış yalnız Amitabha Buddaya yox, həm də məsələn, Dərman Buddasına (Bhaysacyaquru) aid on iki əhddə olduğu kimi, digər müqəddəs varlıqların da keçmiş niyyətlərinə şamil edilə bilər, lakin Təmiz torpaq buddizmində bu termin xüsusilə Amitabha Buddanın "Böyük Sukhavativyuha sutrası"nda yer alan əhdinə istinad edir.
"Böyük Sukhavativyuha sutrası"na əsasən, Amitabha Buddanın on səkkizinci əhdi belə ifadə olunmuşdur:[1]
|
Əgər mən buddalığa nail olan zaman on istiqamətdə olan dünyalardakı hissiyyatlı varlıqlar mənə səmimi və sevinclə güvənərək mənim diyarımda doğulmağı arzulayıb adımı on dəfə belə çağırsalar və buna baxmayaraq orada doğulmasalar, mən kamil İntibaha çatmayım, lakin bu, beş ən ağır günahı törədən və doğru Dharmanı təhqir edənlərə aid deyildir.[2] | 
|
"Amitayurdhyana sutrası"nda Budda, padşah Acataşatrunun anası kraliça Videhiyə izah etmişdir ki, doğuluşun ən aşağı səviyyəsində yer alan varlıqlar beş ən ağır günahı, on pis əməli və saysız əxlaqsız hərəkətləri törədənlərdir. Belə bir insan ölüm anında ağır əzab içində olan zaman yaxşı bir müəllim ona yaxınlaşaraq müxtəlif yollarla təsəlli verir, ona müqəddəs dharmanı öyrədir və Buddanı düşünməyə təşviq edir, lakin o, ağrı səbəbindən bunu edə bilmədikdə, müəllim ona nembutsunu on dəfə təkrar etməyi məsləhət görür. İnsan Buddanın adını hər dəfə çağırdıqca, Samsara dövründə səksən koti kalpa ərzində topladığı pis karması aradan qalxmış olur.[3]