Tattıbübü Tursunbayeva (qırğ. Таттыбүбү Турсунбаева; 12 iyul 1944[1], Çayek[d], Narin vilayəti – 21 dekabr 1981, Frunze) — qırğız əsilli sovet teatr və kino aktrisası, Qırğızıstan SSR əməkdar artisti, SSRİ Kinematoqrafçılar İttifaqının və Qırğızıstan SSR Teatr Xadimləri İttifaqının üzvü.
| Tattıbübü Tursunbayeva | |
|---|---|
| qırğ. Таттыбүбү Турсунбаева | |
 | |
| Doğum tarixi | 12 iyul 1944[1] |
| Doğum yeri |
|
| Vəfat tarixi | 21 dekabr 1981 (37 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Vəfat səbəbi | vərəm |
| Fəaliyyəti | kino aktrisası, teatr aktrisası |
| Fəaliyyət illəri | 1960–1981 |
| Təhsili |
|
| IMDb | ID0878121 |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Tattıbübü Tursunbayeva 1944-cü ildə kəndli ailəsində anadan olmuşdur. 1966-cı ildə Daşkənd Teatr İnstitutunun aktyorluq fakültəsini bitirdikdən sonra Qırğızıstan Dövlət Dram Teatrının səhnəsində çıxışlar etmişdir. Bununla yanaşı, kino sahəsində də səmərəli fəaliyyət göstərmişdir. Ekranda və səhnədə bir çox müxtəlif xarakterli obrazlar yaratmışdır. T. Tursunbayeva səhnədə "Romeo və Cülyetta"da Cülyetta Kapuletti, "İnadkarın ram edilməsi"ndə Byanka, "Bernarda Albanın evi"ndə Omeliya, "Rəqs müəllimi"ndə Felisyevna, "Qırmızı yaylıqlı qovağım mənim"də Asel, "Fudziyamaya qalxmaq"da Ənvər də daxil olmaqla, ümumilikdə 100-ə yaxın obraz ifa etmişdir.
"Qırğızfilm" kinostudiyasında bir çox filmlərə çəkilib. 1960-cı ildə hələ məktəbli olarkən "Səlimənin nəğməsi" filminə çəkilməklə kinoda ilk rolunu ifa etmişdir.
21 dekabr 1981-ci ildə vərəm xəstəliyindən vəfat etmişdir[2].
- 1960 — "Səlimənin nəğməsi" (qırğ. Салиманын ыры) — Səlimə
- 1965 — "Ən sözəbaxan" (qırğ. Эң тил алчаак) — Ayzadə
- 1967 — "Ana tarla" (qırğ. Саманчынын жолу) — Tolqonayın gəncliyi
- 1969 — "Ak Möör" (qırğ. Ак-Мөөр) — Ak Möör
- 1971 — "Oda təzim" (digər adı — "Urkuya"; qırğ. Отко таазим) — Urkuya Saliyeva
- 1972 — "Balaca əsgər" (qısametrajlı)
- 1973 — "Sirli muğam" (türkm. Syrly Mukam) — Bulan
- 1974 — "Sevginin əks-sədası" (qırğ. Сүйүү жаңырыгы) — Asiya Bejanova
- 1975 — "Qızıl alma" (qırğ. Кызыл алма) — naməlum qız
- 1977 — "Qızmar günəş altında" (rus. Под жарким солнцем) — epizod
- 1978 — "İyulda üç gün" (qırğ. Июлдагы үч күн)
- 1979 — "Məhkəmə" (rus. Процесс) — Züleyxa
- 1980 — "XX əsrin dəniz quldurları" (rus. Пираты XX века) — epizod
- Jumqal rayonunun Çayek kəndində T. Tursunbayevanın şərəfinə kinoteatr adlandırılmışdır[3][4].
- 2014-cü ildə T. Abdumomunov adına Qırğızıstan Milli Akademik Dram Teatrının yaxınlığında T. Tursunbayevanın büstü qoyulmuşdur[5].
- 2014-cü ildə Tattıbübü Tursunbayevanın 70 illik yubileyi çərçivəsində Batken vilayətində yerləşən "Sansaray" tarix-etnoqrafiya muzeyinə aktrisanın adı verilmişdir[6].
- Aktrisanın doğma kəndi olan Çayekdəki orta ümumtəhsil məktəb onun adını daşıyır. Məktəbdə Tattıbübü Tursunbayevanın muzeyi açılmışdır[7].
- Çayek kəndinin küçələrindən biri T. Tursunbayevanın adını daşıyır[7].
- Talas rayonunda Tattıbübü Tursunbayeva adına muzey və rəsm qalereyası fəaliyyət göstərir[7].
- Jumqal rayonunun texniki peşə məktəblərindən birinə onun adı verilmişdir[7].
- Qırğızıstanın bir neçə şəhər və kəndlərindəki küçələr Tattıbübü Tursunbayevanın adını daşıyır[7].
- ↑ 1 2 IMDb (ing.). 1990.
- ↑ "Сегодня в Бишкеке. Информационная карта". Информационное агентство "24.kg" (rus). 21 dekabr 2018. 23 yanvar 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 sentyabr 2020.
- ↑ "Именем знаменитой уроженки Джумгальского района Таттыбубу Турсунбаевой назван кинотеатр в селе Чаек". Кыргызское телеграфное агентство. kyrtag.kg. 14 iyul 2014. 17 sentyabr 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 sentyabr 2020.
- ↑ Каныкей Манасова. "Кинотеатру «Сон-Кол» в райцентре Джумгальского района присвоено имя Таттыбубу Турсунбаевой". Информационное агентство "24.kg" (rus). 25 yanvar 2014. 24 fevral 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 sentyabr 2020.
- ↑ Манасова, Каныкей. "В Бишкеке установлен памятник заслуженной артистке КиргССР Таттыбубу Турсунбаевой". 24.kg (rus). 30 aprel 2014. 18 iyun 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 sentyabr 2020.
- ↑ "В Баткенской области историко-этнографическому музею присвоено имя заслуженной артистки Киргизской ССР Т.Турсунбаевой (фото)". Информационный портал "Turmush". 28 sentyabr 2014. 19 yanvar 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 sentyabr 2020.
- ↑ 1 2 3 4 5 Бектурганова Кульбюбю Арыковна. Дочери земли кыргызской, 2007
- Бектурганова Кульбюбю Арыковна. Дочери земли кыргызской (PDF). Бишкек: Бийиктик. 2007. səh. 336. ISBN 978-9967-13-319-8.