Travmatik çəkilmə sindromu (isv. uppgivenhetssyndrom) — İsveçdə məcburi köçürülmə təzyiqi altında olan immiqrant uşaq və böyüklərdə müşahidə olunan, şüurun depresiyalaşmış vəziyyəti ilə xarakterizə olunan nadir psixi pozuntudur.[1][2] Xəstələr uzun müddət yataqda qalır, yemək, su və gigiyenik tələbatlarını belə ödəyə bilmirlər.[3]
Sindrom 1990-cı illərdən bəri əsasən keçmiş SSRİ və Yuqoslaviya respublikalarından İsveçə sığınan ailələrin övladlarında qeydə alınır.[3][5] Xəstəlik, adətən, ailənin deportasiya qərarı aldığı andan bir neçə həftə sonra başlayır.[2]
İsveç həkimləri sindromu qorxunun, ümidsizliyin və stresin bioloji reaksiyalarla birləşdiyi bir növ "psixoloji ölüm" kimi izah edirlər.[6] Beynin qoruyucu reaksiyası olaraq şüurun qismən sönməsi baş verir.[1][7]
- Dərhal deportasiya təhlükəsinin aradan qaldırılması (yaşayış icazəsinin verilməsi)[8]
- Psixoterapiya (ailə terapiyası, təhlükəsizlik hissinin bərpası)[9]
- Reabilitasiya mərkəzlərində intensiv qulluq[10]
Yaşayış icazəsi alan ailələrdə uşaqların 90%-dən çoxu 2-12 ay ərzində tam funksional bərpa qazanır.[1][2]
İlk rəsmi təsvir 2005-ci ildə İsveç Səhiyyə İdarəsi tərəfindən verilib.[1] 2017-ci ildə sindrom Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının ICD-10-na daxil edilib.
İsveç mediası sindroma "Svenska tillstånd" ("İsveç vəziyyəti") adını verib. BMT-nin uşaq hüquqları komitəsi deportasiya qərarlarının uşaqların sağlamlığına təsirini nəzərə almağa çağırıb.[11][12]
- ↑ 1 2 3 4 5 Sallin, Karl; Lagercrantz, Hugo; Evers, Kathinka; Engstrom, Ingemar; Hjern, Anders; Petrovic, Predrag. "Resignation syndrome: Catatonia? Culture-bound?". Frontiers in Behavioral Neuroscience. 10 (JAN). 2016. doi:10.3389/fnbeh.2016.00007.
- ↑ 1 2 3 Ngo, Thinh; Hodes, Matthew. "Pervasive refusal syndrome in asylum-seeking children: Review of the current evidence". Clinical Child Psychology and Psychiatry. 25 (1). 2020: 227–241. doi:10.1177/1359104519846580. PMID 31106597.
- ↑ 1 2 3 von Knorring, Anne-Liis; Hultcrantz, Elisabeth. "Asylum-seeking children with resignation syndrome: catatonia or traumatic withdrawal syndrome?". European Child and Adolescent Psychiatry. 29 (8). 2020: 1103–1109. doi:10.1007/s00787-019-01427-0. PMID 31676913.
- ↑ Makris, George; Papageorgiou, Nefeli; Panagopoulos, Dimitrios; Brubakk, Katrin Glatz. "A diagnostic challenge in an unresponsive refugee child improving with neurosurgery - A case report". Oxford Medical Case Reports. 2021 (5). 2021: 161–164. doi:10.1093/omcr/omab020.
- ↑ Forsberg, E.; Svensson, P.-G.; Starrin, B. "Ill health and social conditions amongst migrants and refugees - the case of Sweden". Innovation in Social Sciences Research. 6 (1). 1993: 75–83.
- ↑ Butler, Daniel G. "A Child is Being Caged: Resignation Syndrome and the Psychopolitics of Petrification". Journal of the American Psychoanalytic Association. 68 (3). 2020: 333–357. doi:10.1177/0003065120935594. PMID 32589045 (#bad_pmid).
- ↑ Milano, Beatrice Annunziata; Moutoussis, Michael; Convertino, Laura. "The neurobiology of functional neurological disorders characterised by impaired awareness". Frontiers in Psychiatry (Review). 14. 2023. doi:10.3389/fpsyt.2023.1122865.
- ↑ Sallin, Karl; Evers, Kathinka; Jarbin, Håkan; Joelsson, Lars; Petrovic, Predrag. "Separation and not residency permit restores function in resignation syndrome: a retrospective cohort study". European Child and Adolescent Psychiatry. 32 (1). 2023: 75–86. doi:10.1007/s00787-021-01833-3. PMID 34223993 (#bad_pmid).
- ↑ Schrank, Beate; Bird, Victoria; Rudnick, Abraham; Slade, Mike. "Determinants, self-management strategies and interventions for hope in people with mental disorders: Systematic search and narrative review". Social Science and Medicine. 74 (4). 2012: 554–564. doi:10.1016/j.socscimed.2011.11.008. PMID 22240450.
- ↑ Roosenschoon, Bert-Jan; van Weeghel, Jaap; Deen, Mathijs L.; van Esveld, Emmie W.; Kamperman, Astrid M.; Mulder, Cornelis L. "Effects of Illness Management and Recovery: A Multicenter Randomized Controlled Trial". Frontiers in Psychiatry. 12. 2021. doi:10.3389/fpsyt.2021.723435.
- ↑ Darvishpour, Mehrdad; Johansson, Joakim; Månsson, Niclas. Zamorano Llena, Carmen; Stier, Jonas; Gray, Billy (redaktorlar ). Securitisation of the Swedish migration policy and the situation for unaccompanied children. Taylor and Francis. 2023. 103–118. doi:10.4324/9781003290254-7. ISBN 978-100091683-6.
- ↑ Moberg Stephenson, Maria; Herz, Marcus. "Lived experiences of Swedish asylum policy among unaccompanied young people and social workers in a non-governmental organization". Nordic Social Work Research. 14 (1). 2024: 45–56. doi:10.1080/2156857X.2022.2063364.