Verilənlərin toplanması, verilənlərin yığılması, məlumatların toplanması, məlumatların yığılması, dataların yığılması və ya dataların toplanması — müəyyən edilmiş dəyişənlər üzrə sistemli şəkildə məlumatların toplanması və ölçülməsi prosesi. Bu proses vasitəsilə müvafiq suallar cavablandırılır və nəticələr qiymətləndirilə bilir. Tədqiqatların məlumat toplama komponenti fizika və sosial elmlər, humanitar elmlər və müəssisə də daxil olmaqla bütün elmi sahələr üçün ümumidir. Toplanan məlumatlar əsas məqamların müəyyənləşdirilməsinə kömək edir. Metodlar fənnlərə görə dəyişsə də, düzgün və dürüst məlumat toplanmasına verilən əhəmiyyət dəyişməz qalır. Bütün məlumat toplama fəaliyyətlərinin məqsədi keyfiyyətli sübutlar əldə etmək, onları daha sonra ətraflı məlumat təhlilinə çevirmək və ortaya qoyulan suallara inandırıcı və etibarlı cavab təmin etməkdir.
İstər tədqiqat sahəsi, istərsə də məlumatların təsviri üçün istifadə olunan metod (rəqəmsal və ya keyfiyyət) hansı olursa-olsun, düzgün məlumat toplama tədqiqatın bütövlüyünü mühafizə etmək üçün zəruridir. Həm uyğun məlumat toplama vasitələrinin seçilməsi (mövcud, dəyişdirilmiş və ya yeni hazırlanmış), həm də onların düzgün tətbiqi üçün açıq şəkildə müəyyən edilmiş təlimatlar səhvlərin yaranma ehtimalını azaldır. Toplanan məlumatların həm müəyyənləşdirilmiş, həm də düzgün olmasını və nəticələrdə əsaslandırıla biləcək arqumentlərə söykənən sonrakı qərarların etibarlı olmasını təmin etmək üçün rəsmi məlumat toplama prosesi tələb olunur.[2] Bu proses həm ölçülə bilən bir baza, həm də bəzi hallarda inkişaf etdiriləcək istiqamətlərlə bağlı məqsədləri təmin edir.
Adətən üç əsas məlumat toplama növü mövcuddur:
- Rəy sorğusu: Əvvəlcədən müəyyən edilmiş sualları təqdim edən standart kağız-qələm və ya telefon sorğu vərəqləri.
- Müsahibə: Bir icmadadakı mühüm şəxslər və ya liderlərlə aparılan, strukturlu və ya struktursuz formada təşkil olunan fərdi yönləndirilmiş söhbətlər.
- Fokus qrupları: Kiçik qruplarda oxşar şəxslərlə keçirilən, standart sualları, əlavə izləyici sualları və iştirakçıları daha yaxşı başa düşmək üçün ortaya çıxan digər mövzuları tədqiq edən strukturlu müsahibələr.
Yanlış məlumat toplamanın nəticələri aşağıdakılar ola bilər:
- Tədqiqat suallarına düzgün cavab vermədə çatışmazlıq;
- Tədqiqatın təkrar edilməsi və nəticələrin təsdiqlənməsində yetersizlik.
Dəyişdirilmiş və ya səhv nəticələr resursların israfına səbəb olur, digər tədqiqatçıları isə məhsuldar olmayan tədqiqat yollarını izləməyə vadar edərək onları çaşdıra bilər. Bu hal ictimai siyasət ilə əlaqədar olan qərarların güzəştə gedilməsinə və təhlükə altına düşməsinə gətirib çıxarır.
Səhv məlumat toplanmasından irəli gələn təsirin dərəcəsi fənnə və tədqiqatın xarakterinə görə fərqlənsə də, bu cür tədqiqat nəticələrinin ictimai siyasət ilə bağlı təkliflərin dəstəklənməsi üçün istifadə olunması qeyri-mütənasib zərərlərə səbəb ola bilər.[3]
- ↑ Lescroël, A. L.; Ballard, G.; Grémillet, D.; Authier, M.; Ainley, D. G. Descamps, Sébastien (redaktor). "Antarctic Climate Change: Extreme Events Disrupt Plastic Phenotypic Response in Adélie Penguins". PLOS ONE. 9 (1). 2014: e85291. Bibcode:2014PLoSO...985291L. doi:10.1371/journal.pone.0085291. PMC 3906005. PMID 24489657.
- ↑ Data Collection and Analysis By Dr. Roger Sapsford, Victor Jupp ISBN 0-7619-5046-X
- ↑ Weimer, J. (ed.) (1995). Research Techniques in Human Engineering. Englewood Cliffs, NJ: Prentice Hall ISBN 0-13-097072-7
- All about data collection – TechTarget.com
