Əbu Məhəmməd Xələf ibn Hişam ibn Saləb əl-Əsədi əl-Bağdadi əl-Bəzzar və ya Xələf ibn Hişam (ərəb. خلف بن هشام; v. 844) — on qaridən biri. Həmzə ibn Həbibin iki ravisindən biri.[1] Rəmzi ərəb əlifbasındakı "خل" hərfiləridir.
| Xələf əl-Bəzzar | |
|---|---|
| ərəb. خلف بن هشام | |
 | |
| Vəfat tarixi | 844 |
| Vəfat yeri | Bağdad, İraq |
| Elm sahəsi | qiraət |
Xələf 761-ci (hicri 150) ildə anadan olub. Həmzənin Süleym ibn İsadan öyrəndiyi qiraətini isnad yolu ilə rəvayət etmişdir. Onuncu qiraət imamı olduğu üçün kəqəbi "Xələfül-Əşr"dir. Əlavə olaraq Nafinin qiraətini İshaq əl-Müheysibidən, Asimin qiraətini isə Yaqub ibn Məhəmməd ibn Xəlifə əl-Əşa ilə Yəhya ibn Adəmdən öyrənmişdir. Xələf həm də mühəddis olmuşdur. Müslim və Əbu Davud öz əsərlərində onun rəvayətlərinə yer vermişlər. Yəhya ibn Main ilə Nəsai onu "siqa" hesab etmişlər. Əhməd ibn Hənbəl də eyni dəyərləndirməni etsə də, Xələfin Ubeys ibn Meymundan nəql etdiyi rəvayətləri məqbul hesab etməmişdir.[2] İbn Hibban isə ondan "əs-Siqat" əsərində bəhs etmiş, onun qiraət sahəsindəki dərin biliyinə və sağlam hədis hafizəsinə eham vurmuşdur. İbn Həcər də Xələfin sünnəyə sadiq etibarlı bir alim olduğunu söyləmişdir. Onun qiraətinin isnadı belədir:
O, Süleym ibn İsadan, o da Həmzədən; Yaqub ibn Məhəmməd ibn Xəlifə əl-Əşa və Yəhya ibn Adəmdən, onlar Əbu Bəkr Şöbədən, Əbu Bəkr Şöbə də Asimdən; İshaq ibn Məhəmməd əl-Müseyyibidən, o Nafidən; onlar da Osman, Əli, Zeyd ibn Sabit, Abdullah ibn Məsud və Übey ibn Kəbdən, onlar da Məhəmməd peyğəmbərdən öyrənmişdir.
O, 844-cü ildə Bağdadda vəfat etmişdir. Onun "Kitabul-Qiraət", "İxtilaful-Məsahif", "Kitabul-Ədəd" və "Mütəşabihul-Quran" adlı əsərlərin müəllifi olduğu deyilir. İshaq ibn İbrahim ilə İdris ibn Əbdülkərim onun raviləridir.
- Mürsəlov, Mirniyaz. On qiraət imamı və onların raviləri (az). [1]
- ↑ "Halef b. Hişam". TDV İslam Ansiklopedisi. Archived from the original on 19 may 2025. İstifadə tarixi: 3 sentyabr 2025.
- ↑ İbn Hənbəl. əl-İləl (ərəb). II. 342–343.