Yoqa jurnalı

Yoqa jurnalı 1975-ci ilin may ayında Kaliforniya Yoqa Müəllimləri Assosiasiyası (California Yoga Teachers Association - CYTA) tərəfindən təsis edilmişdir.^[1]Assosiasiyanın prezidenti Rama Jyoti Vernon,baş redaktor William Staniger,redaksiya heyətinin üzvü və korrektoru isə Judith Lasater olmuşdur.Nəşrin əsas məqsədi "klassik yoqanın mahiyyətini müasir elmin ən son anlayışları ilə birləşdirmək" idi.

Jurnal Kaliforniya Yoqa Müəllimləri Assosiasiyası The Word adlı bülletenindən inkişaf etmişdir.^[2]İlk dövrlərdə redaksiya tamamilə könüllülərdən ibarət idi və müəlliflər əməkhaqqı almırdılar.İlk sayın cəmi 300 nüsxəsi jurnalın qurucuları tərəfindən şəxsən paylanmışdır.

1990-cı illərin ortalarına doğru Amerikada yoqanın populyarlığı artdıqca,Yoqa jurnalının tirajı 66.000 nüsxəyə çatmışdır.1998-ci ildə keçmiş bankir Con Abbott jurnalı satın almış və Kathryn Arnold baş redaktor vəzifəsinə təyin edilmişdir.2000-ci ildə jurnal yenilənmiş dizaynla yenidən nəşrə başlamışdır.Yeni idarə heyətinin gəlişindən sonra jurnala abunə olanların sayı sürətlə artmış,2010-cu ilə qədər ödənişli tiraj 90.000-dən 350.000-ə,ümumi oxucu sayı isə 1.300.000 nəfəri keçmişdir.

Yoqa jurnalı bir sıra mühüm media mükafatlarına layiq görülmüşdür.Jurnal Qərbi Nəşrlər Assosiasiyasının (Western Publications Association) təqdim etdiyi "Maggie Awards" mükafatı çərçivəsində "Ən yaxşı sağlamlıq və fitnes jurnalı" nominasiyasında səkkiz dəfə qalib olmuş,həmçinin "Ən yaxşı istehlakçı nəşri" kateqoriyasında ali mükafatı qazanmışdır.Forbes jurnalı Yoqa jurnalın vebsaytını "internetdəki ən geniş və təsirli yoqa saytı" kimi qiymətləndirilmişdir.

Yoqa jurnal yoqa,qidalanma və bəslənmə,fitnes,sağlam həyat tərzi,moda və gözəllik mövzularında müxtəlif yazılar dərc edir.Jurnalın vebsaytı yoqa üslubları və avadanlıqları haqqında izahlar və tövsiyyələr təqdim edir,həmçinin yüzdən çox asana - yoqa pozasının icra qaydalarını addım-addım göstərir.^[3]Oxucular asanaları adlarına,növünə (məsələn,irəli əyilmələr,omba açıcı pozalar),bədənin anatomik hissələrinə (məsələn,dizlər və ya bel nahiyəsi) və ya iddia edilən faydalarına (məsələn,narahatlığın azaldılması və ya həzmin yaxşılaşdırılması) görə seçə bilirlər.

Jurnalist Stefanie Syman qeyd edir ki,jurnalın dili "elm və fiziologiya,pəhriz və qan təzyiqi dili" kimi səslənir.Onun fikrincə,Yoqa jurnalı "hətta daha mistik mövzuları işıqlandırarkən belə,son dərəcə klinik səslənən terminologiyadan" istifadə edir və yoqanın müalicəvi vasitə kimi tətbiqini vurğulayır.Syman həmçinin bildirir ki,jurnalın məzmunu "elektrik" xarakter daşıyır - bu xüsusilə onun təqvim və elan bölmələrində aydın görünür.^[4]Jurnal yalnız fiziki məşqlərlə məhdudlaşmır;nəşrin tarixi dövrlərində,məsələn,1976-cı ildə,o,üstad Ram Dassın etirafını da dərc etmişdi.Yoqa jurnalının 2012-ci ildə apardığı "Yoga in America" (Amerika Yoqada) adlı sorğuya əsasən,yoqa sənayesinin illik dəyəri 10 milyard dollardan çox olmuşdur.^[5]Harris Service Bureau (HISB) tərəfindən toplanan məlumatlara görə,həmin dövrdə 20.4 milyon insan Amerikada yoqa ilə məşğul olurdu.Jurnalın 12 beynəlxalq buraxılışı mövcuddur - onlar Avstraliya,Çin,Fransa,Almaniya,İtaliya,Yaponiya,Koreya,Rusiya,Sinqapur,İspaniya,Tayland və Türkiyədə nəşr olunur.

Jurnalın fəaliyyəti canlı tədbirlər proqramı ilə müşayiət olunur.Bu tədbirlərə tanınmış yoqa müəllimləri və üstadlar - Cyndi Lee,Judith Hanson Lasater,Kino MacGregor və Gurmukh Kaur Khalsa rəhbərlik etmişlər.^[6]Tədbirlər arasında ABŞ-ın müxtəlif şəhərlərində keçirilən illik yoqa konfransları da yer almış,burada həm praktik məşğələlər,həm də mühazirələr və çıxışlar bir araya gətirilmişdir.

Sosial tarixçi Sara Şrank qeyd edir ki,həmtəsisçi Cudit Lasater 2010-cu ildə jurnalın fəaliyyətinə yönəltdiyi ictimai tənqidlərilə geniş rezonans yaratmışdır.^[7]Lasaterin fikrincə,"çılpaq və ya yarıçılpaq qadınların fotoları nə yoqa praktikasını,nə də insanın özünü öyrədir.Hətta mənim dəstəklədiyim insan bədəninin və asanaların (pozaların) gözəlliyini təqdir etmək məqsədini də daşımır.Bu reklamların yeganə məqsədi məhsul satmaqdır."

Jurnalist Rozali Merfi,2014-cü ildə "The Atlantic"^[8] nəşrində yazdığı məqalədə qeyd etmişdir ki,Yoqa jurnalı və buna bənzər yoqa jurnalları demək olar ki,hər səhifəsində arıq və ağdərili qadın şəkilləri ilə illüstrasiya olunur.Onun fikrincə,bu vizual təqdimat belə bir təsəvvür yaradır ki,yoqa varlı və ağdərili qadınlar üçün nəzərdə tutulmuş bir fəaliyyət növüdür.Merfi əlavə edir ki,bu stereotip müəyyən mənada reallığa əsaslanır:Yoqa jurnalın 2012-ci ildə apardığı araşdırmaya görə,ABŞ-da yoqa ilə məşğul olanların 80 faizindən çoxu ağdərililər idi.^[9]Tədqiqatçılar Aqi Vittix və Patrik Makkartni isə 2020-ci ildə yazılarında qeyd edirlər ki,müasir yoqanın imici idealizə edilmiş,sağlam,gənc,arıq,ağ qadın bədəni üzərində qurulmuşdur və bu obraz Yoqa jurnal kimi parlaq jurnalların üz qabıqlarında ticariləşdirilmiş formada təqdim edilir.^[10]Onların fikrincə,nəsil ardıcıllığına əsaslanmayan yoqa (non-lineage yoga) hərəkatı məhz bu kommersiya yönümlü imicə reaksiya olaraq inkişaf etmişdir.

2019-cu ilin yanvar ayın Yoqa jurnalı istisna olaraq iki fərqli üz qabığı nəşr etdirdi:birində arıq,ağdərili qadın,digərində isə iri bədənli,qaradərili qadın təsvir olunmuşdu.Hər iki üz qabığında "Liderlik Nömrəsi" (The Leadership Issue) başlığı yer alırdı və bu buraxılışın məqsədi yoqanın təkamülünü,eləcə də nəsil ənənəsi,sosial media və güc dinamikaları kimi mövzuların bu inkişafdakı rolunu araşdırmaq idi.Bu iki üz qabığı ictimaiyyətdə güclü reaksiyalara səbəb oldu.^[11]Buna cavab olaraq,jurnalın brend direktoru Taşa Ayxensher (Tasha Eichenseher) ictimai şəkildə üzr istəyərək bildirdi ki,"biz zərər verdik" və bu, "yoqadan qeyri-bərabər şəkildə kənarda qalmış icmalara" təsir göstərdi.O,həmçinin vurğuladı ki,Yoqa jurnalı bundan sonra yaş,irq,fiziki imkan,bədən tipi,yoqa üslubu,cins və təcrübə baxımından daha təmsilçi və inklüziv olmaq istiqamətində işləyir.

2024-cü ildə Nandini Bhalla və həmkarları 2008-2017-ci illər arasında Yoqa jurnalında dərc olunmuş "həyat tərzi reklam məqalələri"ni təhlil etmişlər.Tədqiqat nəticəsində müəyyən edilmişdir ki,bu dövrdə jurnalda ən çox təqdim olunan məhsullar sağlamlıq əlavələri,müalicə vasitələri,geyim və ayaqqabı kimi istehlak malları olmuşdur.^[12]Ən çox istifadə edilən format jurnalın müntəzəm rubrikası olan "Off the Mat" idi;bu bölmə "tərəfdaşlarımızdan olan məhsullar" kimi təqdim olunan reklam məzmunlarını özündə cəmləşdirirdi.Reklam məqalələrindəki təsvirlər əsasən məhsulların özlərinə və yoqa ilə məşğul olan qadınlara aid idi."Off the Mat"dan başqa,digər formatlara "mətnlə zəngin səhifələr" (rəngli başlıqla,uzun mətn abzasları və bir neçə şəkil) və "Hədiyyə bələdçiləri" daxildir.^[13]Tədqiqatçılar qeyd etmişlər ki,jurnalda redaksiya məzmununa bənzər şəkildə tərtib olunan bu reklam səhifələri yoqa təhsili və təcrübəsi ilə bağlı təsəvvür yaratsa da,əslində geyim və bitki mənşəli əlavələr kimi kommersiya məhsullarını təbliğ edirdi.^[14]Bhalla və həmkarlarının nəticələri Erin Vinoski və digərlərinin 2017-ci ildə apardığı oxşar təhlili təsdiqlənmişdir:onların fikrincə,Yoqa jurnalında son dörd onillik ərzində "yoqanın fəlsəfi köklərindəki təmkinlik və qeyri-sahiblik" prinsiplərindən kommersiyalaşmaya doğru aydın bir dəyişiklik müşahidə olunur.^[15]