Zəfər Günü (Azərbaycan)
Zəfər Günü — Azərbaycan Respublikasında İkinci Qarabağ müharibəsində qələbə şərəfinə qeyd edilən gün. Prezident İlham Əliyevin 2020-ci il dekabrın 3-də imzaladığı "Azərbaycan Respublikasında Zəfər Gününün təsis edilməsi haqqında" sərəncama əsasən qeyd edilir.[1]
| Zəfər Günü | |
|---|---|
 Bakıda Azərbaycan xalqı Qarabağdakı qələbəni qeyd edir. | |
| Rəsmi adı | Azərbaycan Respublikasında Zəfər Günü |
| Ölkə | |
| Növ | İş günü olmayan bayram günü |
| Tarix | 8 noyabr |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
27 sentyabr 2020-ci il səhər saatlarında Ermənistan Silahlı Qüvvələrinin genişmiqyaslı təxribat törədərək cəbhəboyu zonada yerləşən Azərbaycan ordusunun mövqelərini və yaşayış məntəqələrini iriçaplı silahlar, minaatanlar və müxtəlif çaplı artilleriya qurğularından intensiv atəşə tutması nəticəsində, Ermənistan ordusunun döyüş aktivliyinin qarşısını almaq, mülki əhalinin təhlükəsizliyini təmin etmək məqsədilə Azərbaycan ordusunun komandanlığı tərəfindən qoşunların bütün cəbhə boyu sürətli əks-hücum əməliyyatı başlaması barədə qərar verilmişdir.[2][3][4] Qarşıdurmalar nəticəsində Ermənistanda hərbi vəziyyət və ümumi səfərbərlik,[5][6] Azərbaycanda isə hərbi vəziyyət və komendant saatı,[7] 28 sentyabrda qismən səfərbərlik elan edilmişdir.[8] Qarşıdurmalar qısa müddətdə sürətlə alovlanmış və İkinci Qarabağ müharibəsinə çevrilmişdir.[9]
Ermənistan respublikası ilə 44 gün davam edən müharibə ərzində 4 oktyabrda Cəbrayıl,[10][11] 17 oktyabrda Füzuli,[12][13] 20 oktyabrda Zəngilan,[14][15] 25 oktyabrda Qubadlı[16][17] və 8 noyabrda Şuşa şəhəri işğaldan azad edilmişdir.[18][19][20] Moskvada imzalanan müqaviləyə əsasən, noyabrın 10-u Bakı vaxtı ilə saat 01:00-dan etibarən Dağlıq Qarabağ münaqişəsi zonasında atəşin və hərbi əməliyyatların tam dayandırılması, 1 dekabradək Ermənistan qüvvələrinin Dağlıq Qarabağın ətrafında Ermənistan nəzarətindəki Azərbaycan ərazilərindən çıxarılması və Naxçıvan Muxtar Respublikası ilə Azərbaycanın qərb rayonlarını birləşdirən yeni nəqliyyat kommunikasiyalarının inşasının təmin edilməsi elan edilmişdir.[21]
2020-ci il noyabrın 20-də Ağdam,[22] noyabrın 25-də Kəlbəcər,[22] dekabrın 1-də Laçın rayonları[23] azad edilmişdir.
Azərbaycanda Zəfər Gününün təsis edilməsi haqda prezidentin ilk fərmanı dekabrın 2-də verilmişdi. Bu sərəncama əsasən Zəfər Günü hər il noyabrın 10-da keçirilməli idi.[24] Lakin dekabrın 3-də noyabrın 10-nun Türkiyədə Mustafa Kamal Atatürkün anım günü olduğunu nəzərə alaraq, Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev Zəfər Gününün tarixinin dəyişdirilməsi barədə qərar qəbul etmişdir.[25] Şuşa şəhərinin və onun işğaldan azad edilməsinin tarixi əhəmiyyəti nəzərə alınaraq qələbə — Zəfər Günü hər il noyabrın 8-də təntənəli şəkildə qeyd edilməsi qərara alınmışdır.[26]
Azərbaycan xalqının əzmi və iradəsi, iqtisadi gücü, müasir ordu quruculuğu və xalq-iqtidar birliyi ölkəmizin İkinci Qarabağ müharibəsindəki qələbəsini təmin edən mühüm amillər oldu. Bu müharibədə qələbə Prezident İlham Əliyevin bu qələbəni qeyd etmək üçün xüsusi bayram gününün təsis edilməsi barədə sərəncam imzalamışdır.
Sərəncamda deyilir: "Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının 109-cu maddəsinin 32-ci bəndini rəhbər tutaraq, xalqımızın qüdrətinin və milli qürurumuzun təntənəsinə çevrilən, dövlətimizin nüfuzu və gələcək inkişafı baxımından müstəsna əhəmiyyət kəsb edən bu misilsiz qələbənin əbədiləşdirilməsi məqsədilə qərara alıram:
1. Hər il noyabrın 8-i Azərbaycan Respublikasında Zəfər Günü kimi təntənəli şəkildə qeyd edilsin.
2. Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabineti bu Sərəncamdan irəli gələn məsələləri həll etsin".[26]
Zəfər günü Tiflisdə, Qardabanidə,[27] Marneulidə[28] qeyd edilmişdir. 2025-ci ildə Qarsda Azərbaycan şəhidlərinin xatirəsinə 44 ağac əkilmişdir.[29] Zəfərin beş illiyi münasibətilə Naxçıvan, Laçın, Xankəndi və Şuşada zəfər yürüşləri təşkil edilmişdir.[30][31][32]
- 2020-ci il dekabrın 10-da Bakıda Azadlıq Meydanında Qələbə Paradı və ya Zəfər Paradı — İkinci Qarabağ müharibəsində (Vətən müharibəsində) Azərbaycanın qələbəsi şərəfinə Bakıda keçirilən tarixi hərbi parad.[33]
- 2023 Xankəndi Zəfər Paradı və ya Qələbə Paradı — İkinci Qarabağ müharibəsində (Vətən müharibəsində) Azərbaycanın əldə etdiyi zəfərin üçüncü ildönümünə həsr olunan Xankəndidə keçirilən tarixi hərbi parad.[34]
- 2025 Zəfər Paradı — Bakıda Azadlıq meydanında keçirilməsi nəzərdə tutulan, İkinci Qarabağ müharibəsində Azərbaycanın qazandığı qələbənin 5 illiyinə həsr olunan paraddır. Parad 8 noyabr 2025-ci ildə keçiriləcək.[35]
-
Zəfər gününün Birinci ildönümündə İ.Əliyev Şuşa şəhərində hərbçilərlə görüşü -
-
Prezident İ.Əliyev hərbçilər qarşısında çıxış edir -
Prezident İ.Əliyev hərbçilərin əhatəsində -
Prezident İ.Əliyev tribuna önündə -
-
Birinci Vitse-Prezident M.Əliyeva hərbi pilotların əhatəsində -
Prezident İ.Əliyevin hərbçilərlə kollektiv şəkli
- ↑ "Azərbaycanda Zəfər Günü təsis edilib – SƏRƏNCAM". 18 yanvar 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 dekabr 2020.
- ↑ "Ermənistan silahlı qüvvələri bütün cəbhə boyu genişmiqyaslı təxribat törədib". mod.gov.az (az.). Azərbaycan Respublikası Müdafiə Nazirliyi. 27 sentyabr 2020. 27 sentyabr 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 8 noyabr 2020.
- ↑ "Ermənilər cəbhə boyu təxribat törədib, ölənlər və yaralananlar var". report.az (az.). Report İnformasiya Agentliyi. 27 sentyabr 2020. 8 noyabr 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 8 noyabr 2020.
- ↑ "Ermənilər cəbhə boyu təxribat törədib – Ölən və yaralılar var". asanradio.az (az.). ASAN Radio. 27 sentyabr 2020. 7 noyabr 2021 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 8 noyabr 2020.
- ↑ "Armenia and Azerbaijan fight over disputed Nagorno-Karabakh". bbc.com. BBC News. 27 sentyabr 2020. 28 sentyabr 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 8 noyabr 2020.
- ↑ "Nagorno-Karabakh announces martial law and total mobilization". reuters.com (ingilis). Reuters. 27 sentyabr 2020. 11 oktyabr 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 8 noyabr 2020.
- ↑ "Azerbaijan's parliament approves martial law, curfews – president's aide". reuters.com (ingilis). Reuters. 27 sentyabr 2020. 28 sentyabr 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 8 noyabr 2020.
- ↑ "Azerbaijan's president orders partial military mobilization". tass.com (ingilis). TASS. 28 sentyabr 2020. 24 dekabr 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 8 noyabr 2020.
- ↑ "The humanitarian fallout of the Nagorno-Karabakh conflict". thenewhumanitarian.org (ingilis). The New Humanitarian. 5 noyabr 2020. 28 noyabr 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 8 noyabr 2020.
- ↑ "Cəbrayıl işğaldan AZAD OLUNDU". modern.az (az.). 4 oktyabr 2020. 5 avqust 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 8 noyabr 2020.
- ↑ "Prezident: Cəbrayıl rayonunun böyük hissəsinin və Cəbrayıl şəhərinin azad edilməsi xüsusi əhəmiyyət daşıyır". azeridefence.com (az.). 4 oktyabr 2020. 5 avqust 2021 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 8 noyabr 2020.
- ↑ "İlham Əliyev: "Füzuli işğaldan azad olundu"". oxu.az (az.). 17 oktyabr 2020. 6 fevral 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 8 noyabr 2020.
- ↑ "Prezident: "Füzuli şəhəri və rayonun daha bir neçə kəndi işğaldan azad olunub"". report.az (az.). Report İnformasiya Agentliyi. 17 oktyabr 2020. 5 avqust 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 8 noyabr 2020.
- ↑ "Zəngilan və bu kəndləri azad edildi". qafqazinfo.az (az.). Qafqazinfo. 20 oktyabr 2020. 5 avqust 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 8 noyabr 2020.
- ↑ "Ali Baş Komandan: "Zəngilan şəhəri və bir neçə kənd işğaldan azad edildi"". lent.az (az.). 20 oktyabr 2020. 2 dekabr 2020 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 8 noyabr 2020.
- ↑ "Qubadlı şəhəri işğaldan azad olundu!". qafqazinfo.az (az.). Qafqazinfo. 25 oktyabr 2020. 5 avqust 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 8 noyabr 2020.
- ↑ "Qubadlı şəhəri işğaldan azad edildi – Prezident". sputnik.az (az.). Sputnik Azərbaycanca. 25 oktyabr 2020. 5 avqust 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 8 noyabr 2020.
- ↑ "Müstəqillik tariximizin ən möhtəşəm xəbəri – Şuşa azad edildi!". sputnik.az (az.). Sputnik Azərbaycan. 8 noyabr 2020. 5 avqust 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 8 noyabr 2020.
- ↑ "Şuşa şəhəri işğaldan azad edildi". report.az (az.). Report İnformasiya Agentliyi. 8 noyabr 2020. 5 avqust 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 8 noyabr 2020.
- ↑ "İlham Əliyev: Şuşa işğaldan azad edildi!". oxu.az (az.). 8 noyabr 2020. 6 fevral 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 8 noyabr 2020.
- ↑ "Prezident İlham Əliyev Azərbaycan, Rusiya və Ermənistan rəhbərlərinin iştirakı ilə imzalanmış sənədin mətnini açıqlayıb tam mətn". lent.az (az.). 10 noyabr 2020. 16 noyabr 2020 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 10 noyabr 2020.
- ↑ 1 2 "Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Ermənistan Respublikasının baş naziri və Rusiya Federasiyasının Prezidentinin Bəyanatı". 2020. 25 noyabr 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 dekabr 2020.
- ↑ "Arxivlənmiş surət". 21 yanvar 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 dekabr 2020.
- ↑ "Azərbaycan Respublikasında Zəfər Gününün təsis edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı". 1 avqust 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 dekabr 2020.
- ↑ ""Azərbaycan Respublikasında Zəfər Gününün təsis edilməsi haqqında" Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2020-ci il 2 dekabr tarixli 2312 nömrəli Sərəncamının ləğv edilməsi barədə Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı". 18 yanvar 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 dekabr 2020.
- ↑ 1 2 "Azərbaycan Respublikasında Zəfər Gününün təsis edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı". 18 yanvar 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 dekabr 2020.
- ↑ "Qardabanidə Zəfər Gününə həsr olunmuş tədbir keçirilib". İstifadə tarixi: 19 oktyabr 2025.
- ↑ "Zəfər Günü Gürcüstanın Marneuli rayonunda təntənəli şəkildə qeyd olunub". İstifadə tarixi: 19 oktyabr 2025.
- ↑ "Qarsda Vətən müharibəsi qəhrəmanlarının xatirəsinə 44 ağac əkilib". İstifadə tarixi: 19 oktyabr 2025.
- ↑ "Xankəndi və Laçında Zəfər Günü ilə bağlı yürüş - Video - Fotolar - Yenilənib". İstifadə tarixi: 19 oktyabr 2025.
- ↑ "Zəfər Günü Şuşada silsilə tədbirlərlə qeyd ediləcək". İstifadə tarixi: 19 oktyabr 2025.
- ↑ "Naxçıvanda Zəfərin 5 illiyi münasibətilə hərbi yürüş keçirilib". İstifadə tarixi: 19 oktyabr 2025.
- ↑ "Baku preparing for grandiose Victory Parade – VIDEO". Azerbaycan24 (ingilis). 3 dekabr 2020. 7 yanvar 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 10 dekabr 2020.
- ↑ "Sabah Xankəndidə Zəfər paradı keçiriləcək". Report İnformasiya Agentliyi (az.). 7 noyabr 2023. 7 noyabr 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 noyabr 2023.
- ↑ Qələbənin 5 illiyinə həsr olunan parad keçiriləcək