Afra Ben

Afra Ben
Afra Ben
	ing. Aphra Behn
Doğum adı	Aphra Johnson
Təxəllüsü	Astrea
Doğum tarixi	10 iyul 1640
Doğum yeri	Kenterberi, İngiltərə krallığı;
Vəfat tarixi	16 aprel 1689[…] (48 yaşında)
Vəfat yeri	London, İngiltərə krallığı;
Dəfn yeri	Vestminster abbatlığı;
Fəaliyyəti	dramaturq, tərcüməçi, şair, yazıçı, romançı, qadın hüquqları fəalı[d]
Əsərlərinin dili	ingilis dili
	Afra Ben Vikimənbədə
	Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Afra Ben (ing. Aphra Behn; 10 iyul 1640^[1]^[2], Kenterberi, İngiltərə krallığı^[6] – 16 aprel 1689^[3]^[4]^[…], London, İngiltərə krallığı^[7]^[6]) — İngiltərə yazıçısı və dramaturqu, Stüartların restavrasiya dövrünün ən əhəmiyyətli müəlliflərindən biri. O, İngiltərə tarixində ilk peşəkar qadın yazıçı hesab olunur.^[8]

Həyatı

Afra Ben 10 iuyn 1640-cı ildə Londonda zadəgan ailəsində anadan olub. O, gənc yaşlarında Niderland və Fransa kimi ölkələrə səfərlər edib və orada bir sıra mədəniyyətlərlə tanış olub. Xüsusilə, Hollandiyadakı siyasi mühit və Fransa ədəbiyyatının təsiri, onun yaradıcılığına önəmli şəkildə təsir göstərmişdir.^[9]^[10]

Benin ədəbiyyata olan marağı onun peşəkar karyerasının başlanğıcı oldu. O, əvvəlcə dramaturq olaraq fəaliyyət göstərmiş və bir çox teatr əsərləri yazmışdır. Onun yazdığı ilk əsərlərdən biri olan "The Forced Marriage" (1671) teatr dünyasında bir çox müsbət rəylər almışdır. Ben həmçinin bir çox komediyalar və tragikomediya əsərləri yazmışdır ki, bunlar da dövrünün mədəniyyətinə və cəmiyyətinə dair tənqidi nəzərlər təqdim edirdi.^[11]

Afra Benin ən tanınmış əsəri, 1688-ci ildə nəşr olunan "Oronoko" adlı romanıdır. Oronoko Afrikalı bir şahzadənin əsir düşərək Amerikaya gətirilməsi və orada yaşadığı zülmü əks etdirir. Roman Benin orijinal sosial mövzulara, köləlik, irqi bərabərlik və insan hüquqları məsələlərinə dair tənqidi yanaşmalarını əks etdirir. "Oronoko" əsəri həmçinin ədəbiyyat tarixində ilk dəfə olaraq Afrikalı qəhrəman obrazını təqdim edən əsərlərdən biri sayılır. Behnin insan təbiətinə dair dərindən düşüncələri, onu dövrünün ən orijinal yazıçılarından biri kimi tanıtdı.^[12]

Afra Ben öz dövründə qadın yazıçılarının azlıq təşkil etdiyi bir cəmiyyətdə fəaliyyət göstərirdi. O, qadınları və onların sosial mövqeyini öz əsərlərində açıq şəkildə tənqid edirdi. Onun əsərlərində qadınların gücü, seksual azadlıq və gender bərabərliyi məsələləri ön plana çıxır. Onun yazılarında bəzən qadın xarakterlərində cinsi azadlıq və tərəqqi axtarışı ilə bağlı temalar mövcud olur.

Afra Behn 16 aprel 1689-cu ildə vəfat edib və Vestminster abbatlığında dəfn edilib.

İstinadlar

↑ ¹ ² Aphra Behn // FemBio database (alm.).
↑ ¹ ² A Historical Dictionary of British Women (ing.). 2 Routledge, 2003. P. 41. ISBN 978-1-85743-228-2
↑ ¹ ² Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
↑ ¹ ² Aphra Behn. 2009.
↑ Blain V., Grundy I., Clements P. The Feminist Companion to Literature in English (ing.): Women Writers from the Middle Ages to the Present. 1990. P. 77.
↑ ¹ ² ³ ⁴ Digital Library for Dutch Literature (nid.). 1999.
↑ ¹ ² Digital Library for Dutch Literature (nid.). 1999.
↑ Janet Todd, "Behn, Aphra (1640?–1689)", Oxford Dictionary of National Biography, Oxford University Press, 2004
↑ "Aphra Behn (1640–1689)". BBC. İstifadə tarixi: 19 aprel 2017.
↑ Britland, Karen. "Aphra Behn's first marriage?". The Seventeenth Century (ingilis). 36 (1). 2 yanvar 2021: 33–53. doi:10.1080/0268117X.2019.1693420. ISSN 0268-117X.
↑ Woolf, Virginia. A Room of One's Own. New York: Harcourt Brace. 1929. 69. OCLC 326933.
↑ "Westminster Abbey". Westminster Abbey. 2015. İstifadə tarixi: 30 oktyabr 2015.

Ədəbiyyat

Todd, Janet. The Works of Aphra Behn. 7 vols. Ohio State University Press, 1992–1996. (Currently most up-to-date edition of her collected works)
O'Donnell, Mary Ann. Aphra Behn: An Annotated Bibliography of Primary and Secondary Sources. 2nd Edition. Ashgate, 2004.
Spencer, Jane. Aphra Behn's Afterlife. Oxford University Press. 2000.
Aphra Behn Online: Interactive Journal for Women in the Arts, 1640–1830. e-journal sponsored by the Aphra Behn Society and the University of South Florida. 2011–
Hobby, Elaine. Virtue of necessity: English women's writing 1649–88. University of Michigan 1989.
Lewcock, Dawn. Aphra Behn studies: More for seeing than hearing: Behn and the use of theatre. Ed. Todd, Janet. Cambridge: Cambridge UP, 1996.
Brockhaus, Cathrin, Aphra Behn und ihre Londoner Komödien: Die Dramatikerin und ihr Werk im England des ausgehenden 17. Jahrhunderts, 1998.
Todd, Janet. The critical fortunes of Aphra Behn. Columbia, SC: Camden House. 1998. 69–72. ISBN 978-1-57113-165-2.
Owens, W. R. Shakespeare, Aphra Behn, and the canon. New York: en:Routledge in association with the Open University. 1996. ISBN 978-0-415-13575-7.
Kisholm, Hyu, redaktorBehn, Aphra // Britannika Ensiklopediyası. 3 (XI). Cambridge University Press. 1911.
Gosse, Edmund. Behn, Afra // Stephen, Leslie (redaktor). Dictionary of National Biography (ingilis). 4. London: Smith, Elder & Co. 1885. >
Gainor, J. Ellen, Stanton B. Garner, Jr., and Martin Puchner. The Norton Anthology of Drama. ISBN 978-0-393-92151-9
Altaba-Artal, Dolors. Aphra Behn's English Feminism: Wit and Satire, Susquehanna University Press, Selinsgrove, PA, 1999.

Vikianbarda Afra Ben ilə əlaqəli mediafayllar var.

Aphra Behn Online: Interactive Journal for Women in the Arts, 1640–1830
Behn tərəfindən əsərlər Qutenberq layihəsində
Əsərləri və ya müəllifi olduğu işlər: Afra Ben İnternet arxivində
Afra Ben tərəfindən əsərlər LibriVox-da (açıq audi-kitablar)
Aphra Behn profile at the BBC
Profile at Encyclopædia Britannica
Profile at the Poetry Foundation
Aphra Behn's Grave, Westminster Abbey
University of Adelaide biography and etexts (a source for the list of works)
The Aphra Behn Society
The Aphra Behn Page
ABO: Interactive Journal for Women in the Arts, 1640–1830 ISSN 2157-7129
Project Continua: Biography of Aphra Behn Project Continua is a web-based multimedia resource dedicated to the creation and preservation of women's intellectual history from the earliest surviving evidence into the 21st Century.

[_6e6b4932b4c477ec-1] ¹ ² Aphra Behn // FemBio database (alm.).

[_3d080acc9d591796-2] ¹ ² A Historical Dictionary of British Women (ing.). 2 Routledge, 2003. P. 41. ISBN 978-1-85743-228-2

[_912e443b6acb5571-3] ¹ ² Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.

[_130ec23d9e4e3a05-4] ¹ ² Aphra Behn. 2009.

[_d499e44b5a166007-5] Blain V., Grundy I., Clements P. The Feminist Companion to Literature in English (ing.): Women Writers from the Middle Ages to the Present. 1990. P. 77.

[_1917e4a5cb25fece-6] ¹ ² ³ ⁴ Digital Library for Dutch Literature (nid.). 1999.

[_668c1e1287d972cb-7] ¹ ² Digital Library for Dutch Literature (nid.). 1999.

[ODNB-8] Janet Todd, "Behn, Aphra (1640?–1689)", Oxford Dictionary of National Biography, Oxford University Press, 2004

[9] "Aphra Behn (1640–1689)". BBC. İstifadə tarixi: 19 aprel 2017.

[:4-10] Britland, Karen. "Aphra Behn's first marriage?". The Seventeenth Century (ingilis). 36 (1). 2 yanvar 2021: 33–53. doi:10.1080/0268117X.2019.1693420. ISSN 0268-117X.

[11] Woolf, Virginia. A Room of One's Own. New York: Harcourt Brace. 1929. 69. OCLC 326933.

[:0-12] "Westminster Abbey". Westminster Abbey. 2015. İstifadə tarixi: 30 oktyabr 2015.

[1]

[2]

[6]

[3]

[4]

[7]

[8]

[5]

[9]

[10]

[11]

[12]