Belaviya (belar. Белавія) — Belarusa məxsus olan milli aviasiya şirkəti. Qərargahı Minsk məhərində yerləşir. 1996-cı ildə təşkil edilmişdir. Minsk Beynəlxalq Hava Limanından beynəlxalq reyslər həyata keçirir. Bütöv adı «Belaviya avia» Açıq Səhmdar Cəmiyyəti[2].
| Yakutiya Avia Şirkəti | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| | |||||||
| | |||||||
|
|||||||
| Təsis olunub | 5 mart 1996 | ||||||
| Mərkəz hava limanı | Minsk Beynəlxalq Hava Limanı | ||||||
| Donanma ölçüsü | 28 (+3 sifariş olunub)[1] | ||||||
| Təyinat məntəqələri | 46 | ||||||
| Qərargahı |
|
||||||
| Saytı | belavia.by | ||||||
Şirkət yaxın və uzaq ölkələrdə 17 nümayəndəliyi mövcuddur. Son zamanlar ilbəil sərnişin daşımada artım müşahidə edilir. Əgər 2010-cü ildə sərnişinlərin sayı 968 000 nəfər idisə 2013-ci ildə sərnişinlərin sayı 1,613 milyona çatmışdır.
Belarus mülki aviasiyasının tarixi 7 noyabr 1933 ildən başlayır. Bu il ilk terminal istifadəyə verilir. Növbəti ildə Minskə Po-2 markalı 3 təyyarə eniş edir. 1936-cı ildə ilk dəfə Moskvaya təyyarə reysi təşkil edilir. 1940 ilin yayında Belarus istiqamətində uçuşların sayı 8 çatır.
1961-ci ildən 1983-ci ilə Belarus hava donanması mülki aviasiyanın tərkibində olur. Bu illərdə An-10, 1964 ildə Tu-124, 1973-cü ildə isə Ту-134А tipli təyyarələrlə təmin edilir. 1983 ildə Minsk mülki aviasiya texniki bazasına Tu-154 gətirilir.
SSRİ dağıldıqdan isə mülki aviasiya müstəqil Belarusun nəzfinə keçir.
«Belavia» Milli Şirkəti 5 mart 1996-cı ildə təşkil edilir. 1995—1997 illərdə Larnaka, London, Pekin, Roma və İstanbul reysləri açılır.
2015-ci ilin oktyabrına olan məlumata görə «Belavia» şirkətinin bir başa reysləri:
| Şəhər | Ölkə | Hava limanı | Xüsusiyyətlər |
|---|---|---|---|
| Əbu-Dabi | Abu-Dabi hava limanı | Etihad Airways | |
| Alma-Ata | Almatı hava limanı | 29 aprel 2015 il | |
| Amsterdam | Sxipxol hava limanı | ||
| Astana | Astana hava limanı | ||
| Aşqabad | Türkmənbaşı adına hava limanı | ||
| Bakı | Bakı hava limanı | ||
| Barselona | Barselona hava limanı | ||
| Batumi | Batumi hava limanı | ||
| Beyrut | Bayraq hava limanı | ||
| Belqrad | Belqrad | Minsk — Budapeşt — Belqrad | |
| Berlin | Berlin-Şenefeld hava limanı | ||
| Budapeşt | Budapeşt hava limanı | Minsk — Budapeşt — Belqrad | |
| Varşava | Varşava hava limanı | LOT Polish Airlines | |
| Vyana | Vyana hava limanı | Austrian Airlines | |
| Vilnüs | Vilnüs hava limanı | ||
| Hannover | Hannover hava limanı | ||
| Yekaterinburq | Kolsovo hava limanı | Mövsümü | |
| İrəvan | Evartnos hava limanı | ||
| Cenevrə | Cenevrə hava lmanı | ||
| Kalininqrad | Xrabrovo hava limanı | ||
| Kiyev | Brispol hava limanı | ||
| Kostanay | Nərimanovka hava limanı | Mövsümü | |
| Krasnodar | Paşkovski hava limanı | ||
| Kutaisi | Kutaisi hava limanı | Mövsümü | |
| Larnaka | Larnaka hava limanı | ||
| London | Hatvik hava limanı | ||
| Mançester | Mançester hava lmanı | ||
| Milan | Malpensa hava limanı | ||
| Moskva | Domodedovo hava limanı | ||
| Nissa | Nissa Lazur Sahili hava limanı | ||
| Odessa | Odessa hava limanı | ||
| Pavlodar | Pavlodar hava limanı | Mövsümü | |
| Palanqa | Palanqa hava limanı | Mövsümü | |
| Paris | Şarl-de-Qoll hava limanı | ||
| Praqa | Praqa hava limanı | ||
| Riqa | Riqa hava limanı | Air Baltic | |
| Roma | Leonardo da Vinçi adına hava limanı | ||
| Sankt-Peterburq | Pulkovo hava limanı | ||
| Soçi | Soçi hava limanı | ||
| İstanbul | Atatürk adına hava limanı | ||
| Stokholm | Stokholm-Arlanda hava limanı | ||
| Tiflis | Şota Rustaveli hava limanı | ||
| Tehran | İmam Xomeyni adına hava limanı | ||
| Tel-Əviv | Ben-Quiron hava limanı | ||
| Franfurt | Franfurt hava limanı | ||
| Xarkov | Xarkov hava limanı | ||
| Helsinki | Helsinki-Vantaa hava limanı |
29 aprel 2015 ildə Belavianın Minsk-Alma-Ata reysi açılır[3].
25 oktyabr 2015 ildə Odessaya hər il təkrarlanacaq mövsümü reyslər təşkil edilir[4].
2016-cı ildən isə çarter reysləri planlaşdırılır:[5]
| Şəhər | Ölkə | Hava limanı | Uçuş yeri |
|---|---|---|---|
| Alikante | Alikante hava limanı | Minsk | |
| Antalya | Antalya hava limanı | Minsk | |
| Araksos | Araksos hava limanı | Minsk | |
| Afina | Elefterios Venizelos hava limanı | Minsk | |
| Burqas | Burqas hava limanı | Qomel, Qrodno, Minsk, Moqilyev | |
| Varna | Varna hava limanı | Minsk | |
| Zakintos | Zskintos hava limanı | Minsk | |
| İzmir | Adnan Menderes adına hava limanı | Minsk | |
| İraklion | Nikos Kazancakis hava limanı | Minsk | |
| Kerkira adası | İoannais Kapodistriya hava limanı | Minsk | |
| Rodos | Diaqoras hava limanı | Minsk | |
| Saloniki | Makedoniya hava limanı | Minsk | |
| Siciliya | Kataniya hava limanı | Minsk | |
| Tenerife | Tenerife-Cənub hava limanı | Minsk | |
| Tavit | Tivat hava limanı | Qomel, Minsk | |
| Xurqada | Xurqada hava limanı | Minsk |
16 oktyabr 2003-ci ildə Belavia şirkəti lizinqlə Boeing 737-500 təyyarəsini alır. İkinci təyyarə «Belavia» şirkətinə 2004-ci ilin aprelinə alınmışdır. 2015 ilə olan məlumata görə «Belavia» şirkətinin təyyarə arsinalı[6][7][8][9][10]:
| Şəkil | Təyyarənin tipi | Ümumi | Sərnişin sayı | Mühərrik | Qeydiyyat | |||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Biznes sinif | İqtisadi. sinif | Nəticə | ||||||
| Boeing 737-300 | 9 | 0 0 |
145 148 |
145 148 |
2x CFMI CFM56-3B1 2x CFM56-3B2 2x CFM56-3C1 |
EW-254PA, EW-282PA, EW-283PA | 737-308 | |
| Boeing 737-500 | 6 | 8 8 0 |
112 115 138 |
120 123 148 |
2x CFM56-3B1 2x CFM56-3C1 |
EW-250PA, EW-252PA, EW-253PA, EW-251PA, EW-290PA, EW-294PA | Boeing 737-505 — 1 təyyarə Boeing 737-524 — 3 судна Boeing 737-5Q8 — 2 судна | |
| Boeing 737 Next Generation | 2 | 0 | 189 | 189 | EW-437PA, EW-438PA | 3 təyyarə 2016[11] ildə daxil olacaq. | ||
| Boeing 737 | 1 | VIP | 2x CFM56-7B27 | EW-001PA | Boeing 737-8EV (BBJ2) WL, Belarus hökuməti tərəfindən istifadə edilir. | |||
| Bombardier CRJ 100ER | 1 | 10 | 40 | 50 | 2x GE CF34-3A1 | EW-100PJ | ||
| Bombardier CRJ-200 | 4 | 0 | 50 | 50 | 2x GE CF34-3B1 | EW-276PJ, EW-277PJ, EW-303PJ | ||
| [1] | Bombardier Challenger 850 (VIP) | 1 | 0 | VIP | VIP | 2x GE CF34-3B | EW-301PJ | Belarus hökuməti tərəfindən istifadə edilir |
| Ту-154М | 3 | ? 0 |
? 167 |
131 167 |
3x Д-30КУ-154-II | EW-85703, EW-85706, EW-85741, EW-85748, EW-85815 | EW-85815 Belarus hökuməti tərəfindən istifadə edilir. | |
| Embraer 175 | 2 | 12 | 64 | 76 | 2x GE CF34-8E | EW-340PO & EW-341PO | İlk dəfə Minsk 17 sentyabr 2012, ikinci — 28 oktyabr 2012 | |
| Embraer 195 | 2 | 11 | 96 | 107 | 2x GE CF34-10E | EW-399PO & EW-400PO | İlk dəfə Minsk 30 aprel 2014, iknci — 10 may 2014 (dəyişdirilmiş Boeing 737-500) | |
«Belavia» ilə müştərək şirkətlər[12]:
- Ən böyük qəza 14 fevral 2008-ci ilə təsadüf edir. Bu qəza zamanı göyərtəsində 18 sərnişin və 3 ekipaj üzvü olur. Bu uçuşda sərnişinlər Rusiya, Ermənistan, Belarus və Ukrayna vətəndaşları olmuşdur. Bütün ekipaj və sərnişinlər xilas edilmişdir. İtki olmamışdır.
- Digər insident isə 6 yanvar 2003-ci ildə Yak-40 nasazlıq səbəbindən Çexiya sərhəddini keçmişdir. İki qırıcının müşahiyyəti ilə hava limanına endirilmişdir.
- 7 mart 2011-ci ildə təyyarə Borispol hava lmanına qəza enişi etmişdir. Təyyarə Kiyev-Minsk istiqamətində uçuş həyata keçirirdi[15]
- 12 avqust 2011 Soçi hava limanına qəza enişi həyata keçirilmişdir. Batumi- Minsk istiqamətli uçuş həyata keçirilərkən məcburi eniş texniki nazaqlıq ucbatından həyata keçirilmişdir[16]
- 4 aprel 2012-ci ildə Minsk-2 hava limanına qəza enişi həyata keçirilmişdir. Minsk - Aşqabat istiqamətində uçuş həyata keçililirdi. 96 sərnişin və 8 ekipaj üzvündən ibarət olmuşdur. İnsanlar arasında xəsarət alan olmamışdır[17].
- ↑ "Hava donanmasının potensialı". 10 fevral 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20 may 2016.
- ↑ "Milli şirkət olan «Belaviya» yeni hüquqi status aldı". 8 fevral 2014 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20 may 2016.
- ↑ "БЕЛАВИА Minsk-Alma-Ata reysi". 15 sentyabr 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20 may 2016.
- ↑ "Открытие рейса Минск-Одесса поспособствует увеличению товарооборота Южной Украины и Беларуси - генконсул" (rus). Белорусское телеграфное агентство. 25 oktyabr 2015. 17 iyun 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 oktyabr 2015.
- ↑ "Программа чартерных рейсов". www.charter.by. 31 may 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 16 may 2016.
- ↑ "AVIA.RU: Пресс-релизы". 2 iyul 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20 may 2016.
- ↑ "Fleet age Belavia". 6 sentyabr 2010 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20 may 2016.
- ↑ http://www.belta.by/en/news/econom?id=474506[ölü keçid]
- ↑ "Belavia". 16 iyun 2010 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20 may 2016.
- ↑ "CH-Aviation". 31 oktyabr 2010 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20 may 2016.
- ↑ ""Белавиа" активно работает над ребрендингом" (rus). Белорусское телеграфное агентство. 28 oktyabr 2015. 22 iyun 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 oktyabr 2015.
- ↑ "Müştərək şirkətlər". 4 oktyabr 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20 may 2016.
- ↑ "«Belavia» və Etihad Airways şirkəti müştərək müqavilə imzalanmışdır". 3 oktyabr 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20 may 2016.
- ↑ "Belavia və «Severstal» şirkəti müştərək müqavilə imzalanmışdır". 11 noyabr 2013 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20 may 2016.
- ↑ Самолет «Белавиа» загорелся через 20 минут после вылета из Киева Arxivləşdirilib 2011-03-09 at the Wayback Machine (rus.)
- ↑ "Səbəb texniki nasazlıqdır". 9 dekabr 2011 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20 may 2016.
- ↑ "Belavia Minskə qəza enişi etmişdir". 2 iyul 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20 may 2016.