Kömək
Bu səhifəni kitabınıza əlavə edin
Kitabı göstər (0 səhifə)
Səhifə təklif edinElza Morante (it. Elsa Morante; 18 avqust 1912[1][2][…], Roma, İtaliya krallığı[3][4] – 25 noyabr 1985[1][2][…], Roma, İtaliya[3]) — İtaliyalı yazıçı, tərcüməçi. O, XX əsr İtaliya ədəbiyyatının ən önəmli qadın yazıçılarından biri olub. Onun əsərləri realizm, psixoloji dərinlik və tarixi mövzuların vəhdəti ilə seçilir. Morante öz unikal üslubu ilə oxuculara həm dramatik, həm də dərin fəlsəfi məqamlarla dolu əsərlər təqdim edib.
| Elza Morante | |
|---|---|
| it. Elsa Morante | |
 | |
| Doğum tarixi | 18 avqust 1912[1][2][…] |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 25 noyabr 1985[1][2][…] (73 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Vəfat səbəbi | ürək tutması |
| Həyat yoldaşı |
|
| Fəaliyyəti | yazıçı, şair, romançı, tərcüməçi, nasir |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Elza Morante 18 avqust 1912-ci ildə Roma şəhərində anadan olub. O, ədəbi fəaliyyətinə gənc yaşlarından başlayaraq, qısa hekayələr və uşaq ədəbiyyatı mövzusunda əsərlər yazmaqla məşğul olub. 1941-ci ildə yazıçı Alberto Moravia ilə nigaha daxil olması, onun ədəbi karyerasına böyük təsir göstərib. 1948-ci ildə nəşr edilən ilk romanı olan "Yalan və cadu" (it. Menzogna e sortilegio) Morantenin ədəbiyyat aləmində tanınmasını təmin edib. Bu əsər tarixi və fərdi taleləri birləşdirən mürəkkəb süjet xətti ilə diqqət çəkir. Onun ikinci və ən məşhur romanı "Arturonun Adası" (it. L'isola di Arturo), 1957-ci ildə Elza Moranteyə beynəlxalq şöhrət qazandırıb. Bu əsərə görə o, İtaliyanın prestijli Strega mükafatına layiq görülüb.[5]
Morantenin əsərləri əsasən fərdi və sosial faciələri, uşaqların və qadınların cəmiyyət daxilindəki mövqeyini, müharibənin yaratdığı fəsadları əks etdirir:
- "L'isola di Arturo" (1957) – Bu roman gənc bir oğlanın böyümə hekayəsini təsvir edir və psixoloji realizmi ilə seçilir.
- "La Storia" (1974) – İkinci Dünya müharibəsi dövründə Romada baş verən hadisələri təsvir edən epik romandır. Bu əsər tənqidçilər tərəfindən yüksək qiymətləndirilib və böyük oxucu kütləsi tərəfindən maraqla qarşılanıb.
- "Aracoeli" (1982) – Bu roman Morantenin son böyük əsəri olub, bir kişinin anası ilə bağlı keçmişini və psixoloji travmalarını araşdırır.
Morantenin yazı tərzi poetik, eyni zamanda realist elementlərlə zəngindir. O, personajlarını dərin psixoloji analizlərdən keçirərək, oxucuya fərqli baxış bucağı təqdim etməyi bacarırdı.[6]
Elza Morante 1985-ci ildə dünyasını dəyişsə də, onun əsərləri bu gün də aktual qalır. O, İtaliya ədəbiyyatında qadın yazıçılar üçün yeni bir yol açıb və öz dövrünün sosial problemlərinə işıq salan əsərlər yaradıb. Onun yaradıcılığı realizm, emosional dərinlik və insani münasibətlərin mürəkkəbliyini əks etdirmək baxımından bu gün də mühüm əhəmiyyət daşıyır.[7]
Morantenin ən məşhur əsəri, cəmi beş ay ərzində 600.000 nüsxə satılan İkinci Dünya müharibəsinə həsr edilən "Historia" (1974) romanıdır. Bu roman Luici Komençini (1989, baş rolda Klaudiya Kardinale) tərəfindən televiziya filminə uyğunlaşdırılıb.[8] Hans Verner Henze, Franko Donatoni və digər bəstəkarlar onun şeirlərinə musiqi bəstələyiblər. O, filosof Corco Aqambenlə dost idi və o, bu ostluqlarını "Eksebütdə avtoportret" kitabında əks etdirib.
- Diario 1938 (1938) (Diary, publ. Einaudi, 1989 ISBN 8806116614[9]
- Menzogna e sortilegio (1948) (en:House of Liars, trans. Adrienne Foulke, 1951; also as Lies and Sorcery, trans. en:Jenny McPhee, 2023) ISBN 9783458145752[10][11]
- en:L'isola di Arturo (1957) (Arturo's Island, trans. en:Isabel Quigly, 1959; trans. Ann Goldstein, 2019) ISBN 9788806138387[12]
- en:La storia (1974) (History: A Novel, trans. en:William Weaver, 1977) ISBN 9780394498027[13]
- Aracoeli (1982) (Aracoeli, trans. en:William Weaver, 1984) ISBN 9780394535180[14]
- Il gioco segreto (1941) – twenty short stories
- Le straordinarie avventure di Caterì dalla Trecciolina (1942) – later revised, expanded and republished as Le straordinarie avventure di Caterina, containing thirteen short stories
- Lo scialle andaluso (1963) – twelve short stories
- Racconti dimenticati (1937–1947) twenty early short stories, published by Einaudi in 2002.
- Aneddoti infantili (1939–1940) – fifteen short stories that originally appeared in the magazine "Oggi", published by Einaudi in 2013.
- Alibi (1958)
- Il Mondo Salvato dai Ragazzini (1968), which includes "La canzone degli F.P. e degli I.M.in tre parti" The song of the H.F. and the U.M. in three parts, transl. M. Palladino & P. Hart (Joker 2007). A full translation by Cristina Viti, The World Saved By Kids, was published by Seagull Books in 2016. https://press.uchicago.edu/ucp/books/book/distributed/W/bo25015883.html
- Le straordinarie avventure di Caterina (1959)
- Pro e contro la bomba atomica (1987, essays)
- ↑ 1 2 3 4 Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- ↑ 1 2 3 4 Elsa Morante // Encyclopædia Britannica (ing.).
- ↑ 1 2 3 4 Archivio Storico Ricordi. 1808.
- ↑ 1 2 Morante, Elsa // OPAC SBN (it.).
- ↑ Patrizia Acobas, "Elsa Morante", Encyclopedia, Jewish Women's Archive.
- ↑ Santo, Aricò L. Contemporary Women Writers in Italy: A Modern Renaissance. Amherst: University of Massachusetts Press. 1990.
- ↑ Santo, Aricò L. Contemporary Women Writers in Italy: A Modern Renaissance. Amherst: University of Massachusetts Press. 1990.
- ↑ La Storia (RAI), 1986
- ↑ Morante, Elsa. Diario 1938. Alba Andreini (1. ed. Saggi brevi). Torino: G. Einaudi. 1989. ISBN 88-06-11661-4. OCLC 21564181.
- ↑ Morante, Elsa. Lüge und Zauberei Roman (1. Aufl. dieser Ausg). Frankfurt am Main. 1987. ISBN 978-3-458-15505-8. OCLC 75047108.
- ↑ The 1951 translation "pruned away" more than 200 pages; the 2023 translation is complete. Trela, Bailey, "A classic Italian novel finally gets the translation it deserves", The Washington Post, October 10, 2023
- ↑ Morante, Elsa. L'isola di Arturo : romanzo. Cesare Garboli. Torino: Einaudi. 1995. ISBN 88-06-13838-3. OCLC 34606111.
- ↑ Morante, Elsa. History : a novel. William Weaver (1st American). New York: Knopf. 1977. ISBN 0-394-49802-X. OCLC 2508323.
- ↑ Morante, Elsa. Aracoeli : a novel (1st). New York: Random House. 1984. ISBN 0-394-53518-9. OCLC 10724434.
- Sgorlon С. Invito alla lettura di Elsa Morante. Milano: Mursia, 1972
- Bria C. Elsa Morante. Roma: Editrice Ciranna, 1976
- Venturi G. Elsa Morante. Firenze: La Nuova Italia, 1977
- Ravanello D. Scrittura e follia nei romanzi di Elsa Morante. Venezia: Marsilio, 1980
- Agamben G. Per Elsa Morante. Milano: Linea d’ombra, 1993.
- Zlobnicki Kalay G. The theme of childhood in Elsa Morante. University: Romance Monographs, 1996
- Caspar M.-H. Elsa Morante. Paris: Université de Paris X-Nanterre, 2000
- Lucamante S., Wood Sh. Under Arturo’s star: the cultural legacies of Elsa Morante. West Lafayette: Purdue UP, 2006
- Rosa G. Cattedrali di carta. Milano: Net, 2006.
- Siddell F. Death or deception: sense of place in Buzzati and Morante. Leicester: Troubador, 2006
- The Dark in the Piazza en:Tim Parks essay on Morante from en:The New York Review of Books
- Il Gioco Segreto (The Secret Game) – full English translation at The Short Story Project
- The Disillusionist review by Madeleine Schwartz of Arturo's Island in en:The New York Review of Books.