Emberiza fucata — Vələmir quşları fəsiləsinə aid quş növü.
| Emberiza fucata | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||
|
XƏTA: parent və rang parametrlərini doldurmaq lazımdır. ???: Emberiza fucata |
||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||
| ||||||||
Cins adı olan "Emberiza", köhnə Alman dilindəki "Embritz" (vələmirquşu) sözündən gəlir. Növ adı olan "fucata" isə latıncadan olub, "qırmızıya boyanmış" mənasını verir.[3]
Bu quşun uzunluğu 15–16 sm-dir. Lələkləri əsasən qəhvəyi rəngdədir və tünd zolaqlarla örtülüdür. Erkəklərin baş tacı və ensəsi boz rəngdədir və tünd zolaqlara malikdir, yanaqları şabalıdı rəngli, döşündə isə qara və şabalıdı rəngli zolaqlar var. Çiyinlərində qırmızımtıl ləkələr və bel hissəsi də qırmızımtıl rəngdədir. Dişilər erkəklərə bənzəyir, lakin daha solğun rəngli və baş-döş naxışı daha az fərqlidir. Birinci qış fərdləri daha sadə görünüşlüdür, lakin isti qəhvəyi rəngli yanaqları və göz ətrafında aydın bir halqa var.[4]
Çoxalma arealı Himalaylardan başlayaraq Çin üzərindən cənub-şərqi Sibirə, Koreyaya və şimali Yaponiyaya qədər uzanır. Şimalda yaşayan quşlar qışı cənubi Yaponiyada, cənubi Çində, Tayvanda, şimal-şərqi Hindistanda, Banqladeşdə və Cənub-Şərqi Asiyada keçirir. Bu növ Qazaxıstana səyyah kimi gəlib-gedir və 2004-cü il oktyabr ayında Şotlandiyanın "Fair Isle" adasında ilk Avropa qeydi qeydə alınmışdır. Üstünlük verdiyi yaşayış mühitləri arasında kolluqlar, tarlalar və çəmənliklər var.[5]
Fincan şəkilli yuva yer səviyyəsində və ya kolların arasında qurulur. Üç-altı yumurta qoyulur, ən çox dörd yumurta olur. Yumurtalar ağ rənglidir və qırmızı-qəhvəyi ləkələrlə örtülüdür. Yumurtalar 12 gün müddətində qızdırılır. Çoxalma mövsümü dəyişkəndir, Hindistanda may-avqust, Honşuda may-iyul, Hokkaydoda isə iyun-avqust aylarında baş verir.
Bu növün üç yarımnövü var:
- "E. f. fucata" – arealın şimal hissəsində yayılmışdır.
- "E. f. arcuata" – Himalaylarda və Çinin cənub-qərb və mərkəzi hissələrində tapılır, daha tünd rəngli və daha geniş döş zolaqlarına malikdir.
- "E. f. kuatunensis" – Çinin cənub-şərqində yaşayır, daha tünd və qırmızımtıl rəngli, daha dar döş zolaqlarına malikdir.
Beynəlxalq Təbiəti Mühafizə Birliyi (IUCN) Emberiza fucatanın qorunma statusunu "Ən Az Narahatlıq Doğuran" (LC) kateqoriyasında qiymətləndirib.[6]
- ↑ Integrated Taxonomic Information System (ing.). 1999.
- ↑ IOC World Bird List Version 6.3. 2016. doi:10.14344/IOC.ML.6.3
- ↑ Rasmussen PC; JC Anderton. Birds of South Asia: The Ripley Guide. Volume 2. Smithsonian Institution & Lynx Edicions. 2005. 553–554.
- ↑ Jobling, James A. The Helm Dictionary of Scientific Bird Names. London, United Kingdom: Christopher Helm. 2010. 145, 165. ISBN 978-1-4081-2501-4.
- ↑ "Chestnut-eared Bunting Emberiza fucata Pallas, 1776". Avibase - The World Bird Database. İstifadə tarixi: 20 oktyabr 2019.
- ↑ BirdLife International. "Emberiza fucata". IUCN Red List of Threatened Species. 2016. 2016: e.T22720951A94691882. doi:10.2305/IUCN.UK.2016-3.RLTS.T22720951A94691882.en. İstifadə tarixi: 12 noyabr 2021.