Enriko Ferri (it. Enrico Ferri [enˈriːko ˈfɛrri]; 25 fevral 1856[1][2][…], San-Benedetto-Po[d], Lombardiya-Venesiya krallığı[3] – 12 aprel 1929[3][1][…], Roma[3]) — italyan kriminoloq, sosialist və İtaliya kriminologiya məktəbinin banisi Çezare Lombrozonun tələbəsi. Lombroso cinayətkarları motivasiya edən fizioloji amilləri araşdırarkən, Ferri sosial və iqtisadi aspektləri araşdırdı. O, sosialist gündəlik "Avanti!" qəzetinin redaktoru vəzifəsində çalışmış və 1884-cü ildə "Cinayət Sosiologiyası" kitabının nəşr olunmasına şahid olmuşdur. Daha sonra onun işi Argentinanın 1921-ci il cinayət məcəlləsinin əsasını təşkil etmişdir. Əvvəlcə İtaliya diktatoru Benito Mussolinini rədd etsə də, Ferri sonradan Mussolininin və onun Milli Faşist Partiyasının əsas xarici tərəfdarlarından biri olmuşdur.
| Enriko Ferri | |
|---|---|
| it. Enrico Ferri | |
| | |
| Doğum tarixi | 25 fevral 1856[1][2][…] |
| Doğum yeri |
|
| Vəfat tarixi | 12 aprel 1929[3][1][…] (73 yaşında) |
| Vəfat yeri |
|
| Elmi dərəcəsi | |
| İş yerləri | |
| Təhsili | |
|
|
|
Ferri 1856-cı ildə Avstriya İmperiyasının bir hissəsi olan Lombardiyada anadan olmuş[5] və Çezare Lombrosonun tələbəsi kimi vaxt keçirdikdən sonra əvvəlcə mühazirəçi, daha sonra isə cinayət hüququ professoru kimi çalışmışdır. Lombroso antropoloji kriminologiyanı araşdırarkən, Ferri daha çox cinayətkarlıq və cinayətkarlıq nisbətlərinə sosial və iqtisadi təsirlərə diqqət yetirirdi.
Ferrinin tədqiqatları onu cinayətkarların cinayətləri törədildikdən sonra cəzalandırılmasının əvəzinə, cinayətkarlığın qarşısının alınması metodlarının hüquq-mühafizə orqanlarının əsas dayağı olmasına çağıran nəzəriyyələr irəli sürməyə vadar etdi. O, pozitivist məktəbinin qurucularından biri oldu və Lombrosonun bioloji pozitivizmindən fərqli olaraq psixoloji və sosial pozitivizmi araşdırdı.[5]
O dövrdə radikal olan Ferri 1886-cı ildə İtaliya Parlamentinə seçildi. 1893-cü ildə İtaliya Sosialist Partiyasına qoşuldu[5] və onların gündəlik qəzeti olan Avanti!nin redaktoru oldu. 1900 və 1904-cü illərdə Konqresdə burjua hökumətlərində sosialist nazirlərin roluna qarşı çıxdı.
Ferri Birinci Dünya müharibəsi zamanı İtaliyanın neytrallığını dəstəkləyirdi və 1921-ci ildə yenidən Sosialist Partiyasının deputatı seçildi. Müharibədən sonrakı İtaliyada o, Mussolininin Faşist rejiminin tərəfdarı oldu. Ferri 1929-cu ildə vəfat etdi.[5]
Scipio Sighele Ferrini Sighelenin kütləvi psixologiya haqqında yazdığı ilk kitabı olan "Cinayətkar İzdiham"da bir neçə dəfə müasir həmkarı və dostu kimi xatırlayır. Hər iki sosioloq izdihamın həmin izdihamın üzvlərinə təsiri barədə az-çox eyni fikri bölüşürdülər. Bu fundamental ideyanı Qabriel Tarde və Güstav Le Bon da təsvir etmişdilər.
- ↑ 1 2 3 4 Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- ↑ 1 2 Enrico Ferri // Brockhauz Ensiklopediyası (alm.).
- ↑ 1 2 3 4 5 6 Ферри Энрико // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.
- ↑ Enrico Ferri // storia.camera.it (it.).
- ↑ 1 2 3 4 Biography from Marxist.org, retrieved on March 10, 2007
- Ferri tərəfindən əsərlər Qutenberq layihəsində
- Əsərləri və ya müəllifi olduğu işlər: Enriko Ferri İnternet arxivində
- ZBW-nin XX əsrin mətbuat arxivində Enriko Ferri haqqında qəzet parçaları