Hypotaenidia philippensis

Hypotaenidia philippensis
Hypotaenidia philippensis
Elmi təsnifat
	XƏTA: parent və rang parametrlərini doldurmaq lazımdır. ???: Hypotaenidia philippensis
Beynəlxalq elmi adı
	Gallirallus philippensis L., 1766[…];
ITIS	560157
NCBI	54499
FW	368195

Hypotaenidia philippensis — Sufərələri fəsiləsinə aid quş növü.

Ümumi məlumat

Hypotaenidia philippensis orta ölçülü, fərqli rəngli və yüksək dərəcədə yayılan bir quş növüdür. Hypotaenidia philippensis Avstraliya, Asiya və Cənub-Qərbi Sakit okean regionunda, o cümlədən Filippin (burada "tikling" adlanır), Yeni Qvineya, Avstraliya, Yeni Zelandiya (burada "banded rail" və ya maori dilində "moho-pererū" adlanır) və çoxsaylı kiçik adalarda yayılmış bir neçə yarımnövdən ibarətdir. Bu növ tropikdən subantarktikə qədər geniş bir coğrafi sahəni əhatə edir.^[3]

1760-cı ildə fransız zooloq Maturin Brisson Filippində toplanmış nümunə əsasında "Ornithologie" əsərində Hypotaenidia philippensisi təsvir etmiş və təsvirini çəkmişdir. O, fransızca "Le rasle rayé des Philippines" və latınca "Rallus Philippensis Striatus" adlarını istifadə etmişdir. Brissonun latınca adları binomial sistemə uyğun deyildi və "Beynəlxalq Zooloji Nomenklatura Komissiyası" tərəfindən tanınmır.^[4] 1766-cı ildə İsveç təbiətşünası Karl Linney "Systema Naturae" əsərinin 12-ci nəşrini yeniləyərkən Brissonun təsvir etdiyi 240 növü daxil etdi. Onlardan biri də Hypotaenidia philippensis idi. Linney qısa bir təsvir verdi, "Rallus philippensis" binomial adını təqdim etdi və Brissonun əsərinə istinad etdi. Hypotaenidia philippensis əvvəllər "Gallirallus" cinsinə aid edilsə də, indi 1853-cü ildə alman təbiətşünası Ludviq Reiçenbax tərəfindən təqdim edilmiş "Hypotaenidia" cinsinə daxil edilir.^[5]

Yarımnövləri

Hypotaenidia philippensisin çoxsaylı yarımnövləri tanınır, çünki bu quşlar tez-tez Sakit okean adalarına yayılır və burada təkamül prosesləri nəticəsində genetik müxtəliflik azalır. Yeni Zelandiyada yayılmış "weka" növü, müasir Hypotaenidia philippensis populyasiyaları ilə ümumi mənşəyə malikdir və zamanla uçma qabiliyyətini itirərək təkamül etmişdir.^[6]

Hypotaenidia philippensisin 20 yarımnövü məlumdur:

"H. p. andrewsi" (Mathevs, 1911) – Kokos adaları (Hind okeanının cənub-şərqi).
"H. p. xerophila" (van Bemmel & Hoogerwerf, 1940) – Banda dənizi.
"H. p. wilkinsoni" (Mathews, 1911) – Flores (Kiçik Sunda adalarının mərkəzi).
"H. p. philippensis" (Linnaeus, 1766) – Filippin (Palavan və Zamboanga yarımadası xaric), Borneo, Sulavesi və yaxınlıqdakı adalar, Bali və Kiçik Sunda adaları.
"H. p. pelewensis" (Mayr, 1933) – Palau (Qərbi Karolin adaları, Qərbi Mikroneziya).
"H. p. anachoretae" (Mayr, 1949) – Kaniet adaları (Manus adasının şimal-qərbi, Admiral adaları, şimal-qərbi Bismark arxipelaqı).
"H. p. admiralitatis" (Etresemann, 1929) – Admiral adaları (şimal-qərbi Bismark arxipelaqı).
"H. p. praedo" (Mayr, 1949) – Skoki (Admiral adaları, şimal-qərbi Bismark arxipelaqı).
"H. p. lesouefi" (Mathews, 1911) – Yeni Hanover adası, Yeni İrlandiya, Tabar və Tanga (şimal-şərqi Bismark arxipelaqı).
"H. p. meyeri" (Hartert, EJO, 1930) – Vitu və Yeni Britaniya (cənub-şərqi Bismark arxipelaqı).
"H. p. christophori" (Mayr, 1938) – Solomon adaları.
"H. p. sethsmithi" (Mathews, 1911) – Vanuatu və Fiji (yəqin ki, Viti Levu və Vanua Levu nəsli kəsilib; cənub-qərbi Polineziya).
"H. p. swindellsi" (Mathews, 1911) – Yeni Kaledoniya, Loyalti adaları daxil olmaqla.
"H. p. goodsoni" (Mathews, 1911) – Samoa və Niue (cənub mərkəzi Polineziya).
"H. p. ecaudata" (Miller, JF, 1783) – Tonqa (cənub mərkəzi Polineziya).
"H. p. assimilis" (Gray, GR, 1843) – Şimal adası, Cənub adası və Stevart adasının yaxınlığındakı adalar (Yeni Zelandiya).
"H. p. macquariensis" (Hutton, FW, 1879) – Makkuori adası (Avstraliyanın cənub-şərqi).
"H. p. lacustris" (Mayr, 1938) – şimal-qərb, şimal-şərq, mərkəz, cənub-şərqi Yeni Qvineya və Lonq adası (şimal-şərqi Yeni Qvineyanın şimalı).
"H. p. tounelieri" (Schodde & Naurois, 1982) – Koral dənizi adaları (cənub-şərqi Yeni Qvineyadan şimal Yeni Kaledoniyaya qədər).
"H. p. mellori" (Mathews, 1912) – Molukka adaları, şimal-qərb, cənub Yeni Qvineya, Avstraliya (mərkəzi və Tasmaniya xaric) və Norfolk adası (Avstraliyanın ucqar şərqi).

Təsviri

Bu əsasən quruya bağlı, kiçik ev toyuğu ölçüsündə bir quşdur. Üst hissələri əsasən qəhvəyi, alt hissələri nazik qara və ağ zolaqlıdır. Ağ qaş zolağı, dimdikdən başlayaraq boynuna qədər uzanan kürən zolaq və sinəsində sarımtıl zolaq var. Bu növ əsasən rütubətli və ya su-bataqlıq sahələrdə, aşağı və sıx bitki örtüyü olan ərazilərdə yaşayır. Adətən utancaq olsa da, bəzi hallarda, məsələn, Böyük Bariyer Rif regionundakı adalarda, çox cəsarətli və insanlara yaxınlaşa bilir.^[7]

Davranışı və qorunma statusu

Hypotaenidia philippensis müxtəlif quru onurğasızları, kiçik onurğalıları, toxumları, tökülmüş meyvələri, digər bitki maddələrini, həmçinin leş və tullantıları ilə qidalanır. Yuvasını adətən suya yaxın sıx otluq və ya qamışlıq ərazilərdə qurur və bir dəfəyə 3-4 yumurta qoyur. Bəzi adalarda introduksiya edilmiş yırtıcılar tərəfindən təhlükə altında olsa da,^[8] növ ümumilikdə təhlükəsizdir və qorunma statusu Beynəlxalq Təbiəti Mühafizə İttifaqı tərəfindən "Narahatlıq doğurmayan" kimi qiymətləndirilir.^[9]

Qalereya

H. p. ecaudata
H. p. goodsoni
G. p. mellori,
G. philippensis
Hypotaenidia philippensis yumurtaları
İlk təsvirinin əllə çəkilmiş rəsmi

İstinadlar

↑ Integrated Taxonomic Information System (ing.). 1999.
↑ IOC World Bird List Version 6.3. 2016. doi:10.14344/IOC.ML.6.3
↑ Brisson, Mathurin Jacques. Ornithologie, ou, Méthode Contenant la Division des Oiseaux en Ordres, Sections, Genres, Especes & leurs Variétés (French və Latin). 5. Paris: Jean-Baptiste Bauche. 1760. 163–167, Plate 14 fig 1. The two stars (**) at the start of the section indicates that Brisson based his description on the examination of a specimen.
↑ Allen, J.A. "Collation of Brisson's genera of birds with those of Linnaeus". Bulletin of the American Museum of Natural History. 28. 1910: 317–335. hdl:2246/678.
↑ Linnaeus, Carl. Systema naturae : per regna tria natura, secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis (Latin). 1, Part 1 (12th). Holmiae (Stockholm): Laurentii Salvii. 1766. səh. 263.
↑ Garcia-R., Juan C.; Joseph, Leo; Adcock, Greg; Reid, Julian; Trewick, Steven A. "Interisland gene flow among populations of the buff-banded rail (Aves: Rallidae) and its implications for insular endemism in Oceania". Journal of Avian Biology. 48 (5). 2017: 679–690. doi:10.1111/jav.01201.
↑ Marchant, S.; Higgins, P.J., redaktorlar Gallirallus philippensis Buff-banded rail (PDF) // Handbook of Australian, New Zealand & Antarctic Birds. 2, Raptors to lapwings. Melbourne, Victoria: Oxford University Press. 1993. 495–506, Plate 40. ISBN 978-0-19-553069-8.
↑ BirdLife International. (2006). Species factsheet: Gallirallus philippensis. Downloaded "BirdLife International – conserving the world's birds". 10 iyul 2007 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 10 dekabr 2012. on 25 October 2006
↑ BirdLife International. "Hypotaenidia philippensis". IUCN Red List of Threatened Species. 2016. 2016: e.T22692425A93353232. doi:10.2305/IUCN.UK.2016-3.RLTS.T22692425A93353232.en.

Vikianbarda Hypotaenidia philippensis ilə əlaqəli mediafayllar var.

[_454eab6a9c64a24c-1] Integrated Taxonomic Information System (ing.). 1999.

[_945d40a3d19c53f5-2] IOC World Bird List Version 6.3. 2016. doi:10.14344/IOC.ML.6.3

[3] Brisson, Mathurin Jacques. Ornithologie, ou, Méthode Contenant la Division des Oiseaux en Ordres, Sections, Genres, Especes & leurs Variétés (French və Latin). 5. Paris: Jean-Baptiste Bauche. 1760. 163–167, Plate 14 fig 1. The two stars (**) at the start of the section indicates that Brisson based his description on the examination of a specimen.

[allen-4] Allen, J.A. "Collation of Brisson's genera of birds with those of Linnaeus". Bulletin of the American Museum of Natural History. 28. 1910: 317–335. hdl:2246/678.

[5] Linnaeus, Carl. Systema naturae : per regna tria natura, secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis (Latin). 1, Part 1 (12th). Holmiae (Stockholm): Laurentii Salvii. 1766. səh. 263.

[Garcia_2017-6] Garcia-R., Juan C.; Joseph, Leo; Adcock, Greg; Reid, Julian; Trewick, Steven A. "Interisland gene flow among populations of the buff-banded rail (Aves: Rallidae) and its implications for insular endemism in Oceania". Journal of Avian Biology. 48 (5). 2017: 679–690. doi:10.1111/jav.01201.

[HANZAB2-7] Marchant, S.; Higgins, P.J., redaktorlar Gallirallus philippensis Buff-banded rail (PDF) // Handbook of Australian, New Zealand & Antarctic Birds. 2, Raptors to lapwings. Melbourne, Victoria: Oxford University Press. 1993. 495–506, Plate 40. ISBN 978-0-19-553069-8.

[8] BirdLife International. (2006). Species factsheet: Gallirallus philippensis. Downloaded "BirdLife International – conserving the world's birds". 10 iyul 2007 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 10 dekabr 2012. on 25 October 2006

[iucn_status_11_November_2021-9] BirdLife International. "Hypotaenidia philippensis". IUCN Red List of Threatened Species. 2016. 2016: e.T22692425A93353232. doi:10.2305/IUCN.UK.2016-3.RLTS.T22692425A93353232.en.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]