Kalyo (isp. El Callao — Peruda Sakit okean sahilində yerləşən liman şəhəri. Şəhər Lima Meqapolisi Bölgəsinin bir hissəsidir və Perunun əsas dəniz limanıdır.[2]
| Kalyo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 | |||||
|
|||||
| 12°03′08″ c. e. 77°08′21″ q. u. | |||||
| Ölkə | |||||
| Tarixi və coğrafiyası | |||||
| Əsası qoyulub | 6 mart 1537 | ||||
| Sahəsi |
|
||||
| Mərkəzin hündürlüyü | 5 m | ||||
| Saat qurşağı | |||||
| Əhalisi | |||||
| Əhalisi |
|
||||
| Rəqəmsal identifikatorlar | |||||
| Telefon kodu | +1 | ||||
| Poçt indeksi | 07001 | ||||
  Kalyo | |||||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||||
Kalyonun əsası ispan kəşfiyyatçısı Fransisko Pizarro tərəfindən 1537-ci ildə qoyulub. Perunun əsas limanı kimi, İspaniya imperiyasının Amerika müstəmləkələri ilə ticarət əlaqələrində strateji rol oynadı. Şəhər əsasən qızıl və gümüş kimi qiymətli mədən məhsullarının Avropaya daşınması üçün istifadə olunurdu. Kalyo limanı zəngin ticarət mallarına görə tez-tez dəniz quldurlarının hücumuna məruz qalırdı. Bu hücumların qarşısını almaq üçün 1747-ci ildə məşhur Real Felipe Qalası inşa edildi. Bu qala şəhərin müdafiəsində mühüm rol oynadı və indiyə qədər Perunun ən əhəmiyyətli tarixi abidələrindən biri hesab olunur.[3]
Kalyo 28 oktyabr 1746-cı ildə böyük bir zəlzələ və sunami nəticəsində demək olar ki, tamamilə məhv oldu. Bu fəlakət nəticəsində liman şəhəri yenidən quruldu və daha güclü müdafiə tədbirləri görüldü. Şəhər Perunun müstəqillik hərəkatında mühüm rol oynadı. 1821-ci ildə general Xose de San Martín Perunun müstəqilliyini elan etdikdən sonra, İspan ordusu Real Felipe Qalasını tərk etməyə məcbur oldu. Kalyo limanı bu prosesdə strateji mərkəz idi.
XX və XXI əsrlərdə Kalyo Perunun əsas ticarət və sənaye mərkəzlərindən birinə çevrildi. Şəhər həmçinin multikultural əhalisi, zəngin mədəniyyəti və turistik yerləri ilə tanınır. Kalyo limanı bu gün də ölkənin iqtisadiyyatında əhəmiyyətli rol oynamağa davam edir. Kalyonun tarixi həm ticarət, həm də hərbi baxımdan çox əhəmiyyətlidir və şəhərin inkişafında bu amillər mühüm rol oynamışdır.
Kalyo şəhəri Lima Meqapolisi ərazisinin bir hissəsidir.[4] 2017-ci il etibarilə burada təxminən 1 milyon insan yaşayırdı və bu rəqəm daim artır. Əhalinin sıxlığı 6816 nəfər/km²-dir, Ventanillanın şimal rayonunda isə 3993 nəfər/km²-dir. Qadınlar üstünlük təşkil edir: 51,15%. 14 yaşdan kiçik uşaqların nisbəti 24,5% -dir. Savadlılıq səviyyəsi 92,9% -dir. Etnik tərkibdə metizolar (73,9%) və keçua (10,6%) üstünlük təşkil edir. Dindarların arasında katoliklər (76%) üstünlük təşkil edir.
- ↑ https://www.minsa.gob.pe/reunis/data/poblacion_estimada.asp.
- ↑ Camara de Comercio de Lima, redaktor"La Perla del Pacífico". 2000. 3 dekabr 2008 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 may 2012.
- ↑ Connecting China with the Pacific World By Angela Schottenhammer Arxivləşdirilib 27 may 2021 at the Wayback Machine(2019)(Page 144–145)
- ↑ "Conmemoración del 188° Aniversario de la Creación Política de la Provincia del Callao". Gob.pe. Gobierno Regional Callao. 23 avqust 2024.
- Municipality of Callao (isp.)
- Regional government of Callao
- Jorge Chavez International Airport; Arxivləşdirilib 3 iyul 2017 at the Wayback Machine
- National University of Callao Arxivləşdirilib 21 fevral 2021 at the Wayback Machine (isp.)