Puno (isp. Punu) — Perunun cənub-şərqində Titikaka gölünün sahilində yerləşən şəhər. Puno həm də Puno regionunun inzibati mərkəzidir. Şəhərin əhalisi əsasən Queçua və Aymara xalqlarından ibarətdir. Bu, şəhərin mədəniyyət və dillərində öz əksini tapır.[2]
| Puno | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 | |||||
|
|||||
| 15°50′36″ c. e. 70°01′25″ q. u. | |||||
| Ölkə | |||||
| Tarixi və coğrafiyası | |||||
| Əsası qoyulub | 4 noyabr 1668 | ||||
| Mərkəzin hündürlüyü | 3.830 ± 1 m | ||||
| Əhalisi | |||||
| Əhalisi |
|
||||
  Puno | |||||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||||
Puno Titikaka gölünün sahilində, dəniz səviyyəsindən təxminən 3,800 metr yüksəklikdə yerləşir. Yüksək dağlıq bölgədə yerləşdiyi üçün Puno soyuq və quru iqlimə malikdir. Gecələr soyuq, gündüzlər isə günəşli ola bilər. Puno qədim İnk imperiyasının və Kollaviq mədəniyyətinin təsiri altında olmuşdur. Bu bölgədə müxtəlif arxeoloji qalıqlar tapılmışdır. 1532-ci ildə Fransisko Pisarro və onun rəhbərlik etdiyi ispan işğalçıları, İnk imperiyasını məğlub etdikdən sonra, Peru bölgəsinin böyük hissələrini işğal etmişlər. Puno da ispanların təsiri altına düşmüşdür .XVI əsrdə ispanlar tərəfindən işğal edildikdən sonra şəhər, kolonial dövr memarlığı ilə zənginləşmişdir.[3]
İspanların hakimiyyəti altında Puno ticarət, kənd təsərrüfatı və mədənçiliklə məşğul olan bir şəhərə çevrildi. 1821-ci ildə Peru İspaniya işğalına qarşı mübarizə apararaq müstəqilliyini qazandı. Lakin Puno bölgəsi uzun müddət bu mübarizədən kənarda qalmışdır. 1823-cü ildə şəhər müstəqil Peru dövlətinə qatılmış və əhəmiyyətli bir ərazi olaraq qalmağa davam etmişdir. XX əsrin ortalarında, Punoda kənd təsərrüfatı və sosial dəyişikliklər baş vermişdir. Şəhərin iqtisadiyyatı əsasən kənd təsərrüfatı, heyvandarlıq və balıqçılıqla əlaqədar olmuşdur. XX əsrin sonlarından etibarən Puno əhəmiyyətli turizm məkanına çevrilmişdir. Titikaka gölü və ətraf adalar turistləri cəlb edir. Şəhər həmçinin mədəniyyətini, folklorunu və yerli ənənələrini qoruyub saxlayan bir yerdir. Puno karnavalı kimi festivallar, əraziyə olan marağı daha da artırmışdır.[4]
Puno kafedrali XVIII əsrdə tikilmiş barokko üslublu tarixi kilsədir. Şəhərin mərkəzi meydanında yerləşir. Şəhər yaxınlığında Sillustani adlı qədim nekropol da yerləşir. Burada Kollaviq mədəniyyətinə aid "chullpa" adlı daş qüllələr mövcuddur.
- ↑ 2017 Peru Census.
- ↑ "En el siglo XVI evangelizaron a puneños con catecismo en quechua". larepublica.pe. İstifadə tarixi: 26 yanvar 2024.
- ↑ Perú: Población estimada al 30 de junio y tasa de crecimiento de las ciudades capitales, por departamento, 2011 y 2015. Perú: Estimaciones y proyecciones de población total por sexo de las principales ciudades, 2012-2015 (Hesabat). Instituto Nacional de Estadística e Informática. mart 2012. İstifadə tarixi: 4 iyun 2015.
- ↑ "Puno climate: Average Temperature, weather by month, Puno weather averages - Climate-Data.org". en.climate-data.org. İstifadə tarixi: 25 dekabr 2021.