Sarcops calvus — Sığırçınlar fəsiləsinə aid quş növü.
| Sarcops calvus | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| | ||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||
|
XƏTA: parent və rang parametrlərini doldurmaq lazımdır. ???: Sarcops calvus |
||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||
| ||||||||
Sarcops calvus Filippinə endemikdir. Təbii yaşayış mühiti, tropik quru meşələr, tropik rütubətli düzənlik meşələri və subtropik və ya tropik rütubətli dağ meşələridir. Filippin və Təqaloq dillərində bu quş "kuling" və ya "koleto" kimi tanınır, Mərkəzi Visayasda isə ümumiyyətlə "sal-ing" adı ilə tanınır.[3]
EBird bu quşu belə təsvir edir: "Düzənliklərdən dağların aşağı yüksəkliklərinə qədər olan meşə örtüyü və daha açıq meşəli ərazilərdə yaşayan kifayət qədər iri bir quş. Tez-tez açıq quru ağaclar üzərində görünür. Boynun arxasından sağrıya qədər və yanları açıq boz rəngdədir. Qalan alt hissələri və qanadları qara rəngdədir. Başının böyük hissəsi çılpaq çəhrayı dəri ilə örtülüdür. Səsi kliklər, cırıltılar, metalik oxuma və fit səsləri qarışığından ibarətdir."[4]
1760-cı ildə fransız zooloqu Matüren-Jak Brisson Filippində toplanmış nümunə əsasında "Ornithologie" əsərində koletonun təsvirini daxil etdi. O, fransız dilində "Le merle chauve des Philippines" və latın dilində "Merula Calva Philippensis" adlarından istifadə etdi.[5] Brisson latın adlar təqdim etsə də, bu adlar binomial sistemə uyğun deyil və "Beynəlxalq Zooloji Nomenklatura Komissiyası" tərəfindən tanınmır.[6] 1766-cı ildə isveçli təbiətşünas Karl Linneyin "Systema Naturae" əsərinin on ikinci nəşrini yeniləyərkən, Brisson tərəfindən əvvəllər təsvir edilmiş 240 növü daxil etdi. Bunlardan biri də Sarcops calvus idi.[7][8] Linnaeus qısa bir təsvir daxil etdi, "Gracula calva" binomial adını təqdim etdi və Brissonun əsərini istinad etdi. Xüsusi ad latın dilində "calvus" (keçəl və ya saçsız) mənasını verir. Bu növ indi 1875-ci ildə ingilis ornitoloqu Artur Valden tərəfindən təqdim edilmiş "Sarcops" cinsinin yeganə üzvüdür. Ad qədim yunan sözləri olan "sarx, sarkos" (ət) və "ōps, ōpos" (üz və ya dəri rəngi) sözlərindən yaranıb.[9][10]
Sarcops calvusun üç yarımnövü məlumdur:
- B "S. c. calvus" (Linnaeus, 1766) – Filippinin şimalı.
- "S. c. melanonotu" (Ogilvie-Grant, 1906) – Filippinin mərkəzi və cənubu.
- "S. c. lowii" (Sharpe, 1877) – Sulu arxipelaqı (Filippinin cənub-qərbi).[11]
Meyvə, giləmeyvə, kiçik həşəratlar və nektarla qidalanır. Tək, cüt və bəzən 25-ə qədər kiçik qruplar halında meyvəli ağaclarda qidalanır. Martdan sentyabra qədər çoxalır. Ölü ağaclardakı boşluqlarda yuva qurur. Yuva adətən 2-3 yumurta ilə dolu olur. Sarcops calvus Filippində Eudynamys scolopaceustərəfindən qonaq olaraq istifadə edilən yeni kəşf edilmiş bir növdür.[12]
Bu quşun yaşayış mühiti dəniz səviyyəsindən 1000 metr yüksəkliyə qədər olan ilkin və ikinci dərəcəli meşələr və kolluqlardır.[13]
Beynəlxalq Təbiəti Mühafizə Birliyi (IUCN) Sarcops calvusu "Ən Az Narahatlıq Doğuran" kimi qiymətləndirib. Çünki geniş yayılma sahəsinə malikdir və ümumilikdə çoxsaylıdır. Bununla belə, Filippində meşə təmizləmə kənd təsərrüfatı, mədənçilik, qanunsuz meşə təmizləmə və yaşayış mühitinin dəyişdirilməsi səbəbilə ona qarşı təhlükə davam edir. İnsan nitqini təqlid edə bilməsi səbəbilə geniş şəkildə ev heyvanı kimi saxlanılır.[14]
- ↑ Integrated Taxonomic Information System (ing.). 1999.
- ↑ IOC World Bird List Version 6.3. 2016. doi:10.14344/IOC.ML.6.3
- ↑ "Coleto". Project Noah. İstifadə tarixi: 30 mart 2023.
- ↑ "Coleto - eBird". ebird.org (ingilis). İstifadə tarixi: 9 sentyabr 2024.
- ↑ Brisson, Mathurin Jacques. Ornithologie, ou, Méthode contenant la division des oiseaux en ordres, sections, genres, especes & leurs variétés (French və Latin). 2. Paris: Jean-Baptiste Bauche. 1760. XXX, Plate 26 fig 2. The two stars (**) at the start of the section indicates that Brisson based his description on the examination of a specimen.
- ↑ Allen, J.A. "Collation of Brisson's genera of birds with those of Linnaeus". Bulletin of the American Museum of Natural History. 28. 1910: 317–335. hdl:2246/678.
- ↑ Linnaeus, Carl. Systema naturae : per regna tria natura, secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis (Latin). 1, Part 1 (12th). Holmiae (Stockholm): Laurentii Salvii. 1766. səh. 164.
- ↑ Jobling, J.A. del Hoyo, J.; Elliott, A.; Sargatal, J.; Christie, D.A.; de Juana, E. (redaktorlar ). "Key to Scientific Names in Ornithology". Handbook of the Birds of the World Alive. Lynx Edicions. 2018. İstifadə tarixi: 12 may 2018.
- ↑ Walden, Arthur. "A list of the birds known to inhabit the Philippine Archipelago". Transactions of the Zoological Society of London. 9 (2). 1875: 125–252 [205]. doi:10.1111/j.1096-3642.1875.tb00238.x.
- ↑ Jobling, J.A. del Hoyo, J.; Elliott, A.; Sargatal, J.; Christie, D.A.; de Juana, E. (redaktorlar ). "Key to Scientific Names in Ornithology". Handbook of the Birds of the World Alive. Lynx Edicions. 2018. İstifadə tarixi: 12 may 2018.
- ↑ Gill, Frank; Donsker, David, redaktorlar "Nuthatches, Wallcreeper, treecreepers, mockingbirds, starlings, oxpeckers". World Bird List Version 8.1. International Ornithologists' Union. 2018. İstifadə tarixi: 12 may 2018.
- ↑ Craig, Adrian J. F.; Feare, C. J. "Coleto (Sarcops calvus), version 1.0". Birds of the World (ingilis). 2020. doi:10.2173/bow.coleto1.01. ISSN 2771-3105.
- ↑ Gicaraya, VAG; Española, CP. "Brood Parasitism of the Asian Koel Eudynamys scolopaceus on the Tree Cavity-Nesting Coleto Sarcops calvus: First Record in the Philippines". Ornithological Science. 22 (2). 2023: 175–178. doi:10.2326/osj.22.175.
- ↑ BirdLife International. "Sarcops calvus". IUCN Red List of Threatened Species. 2016. 2016: e.T22710985A94271063. doi:10.2305/IUCN.UK.2016-3.RLTS.T22710985A94271063.en. İstifadə tarixi: 12 noyabr 2021.