Vilyam Barns (ing. William Barnes; 22 fevral 1801[1][2][…], Dorset[d] – 7 oktyabr 1886[1][2][…], Dorset[d]) — ingilis polimatı,[3] yazıçısı, şairi, filoloqu,[4] keşişi, riyaziyyatçısı,[5] qravür rəssamı[6] və ixtiraçısıdır.[5] O, 800-dən çox şeir, o cümlədən bəziləri Dorset ləhcəsində, 70-dən çox müxtəlif dildən sitat gətirən hərtərəfli ingilis qrammatikası da daxil olmaqla bir çox başqa əsərlər yazmışdır.[3] Linqvistik purist[7] olan Barns, xarici sözlərin ingilis dilinə mənimsənilməsinə qarşı qəti şəkildə müdafiə etmiş və bunun əvəzinə "köhnə güclü Anqlo-Sakson nitqinin" istifadəsini və yayılmasını dəstəkləmişdir.[8]
| Vilyam Barns | |
|---|---|
 | |
| Doğum tarixi | 22 fevral 1801[1][2][…] |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 7 oktyabr 1886[1][2][…] (85 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Dəfn yeri |
|
| Fəaliyyəti | şair, yazıçı, xristian din xadimi[d], filoloq |
| Əsərlərinin dili | ingilis dili |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Barns Dorsetin Baqber kilsəsində, Blekmor Vadisində icarəçi-fermer Con Barnsın ailəsində anadan olmuşdur.[9] Kiçik Barnesin rəsmi təhsili 13 yaşında ikən başa çatmışdır.[6] 1818–1823-cü illər arasında o, qraflıq şəhəri olan Dorçesterdə vəkil katibi kimi çalışmış,[10] sonra qonşu Uiltşirdəki Merə köçmüş və məktəb açmışdır.[6] Orada olduğu müddətdə Dorset ləhcəsində şeir yazmağa başladı, həmçinin bir neçə dil — italyan, fars, alman və fransız, həmçinin yunan və latın dillərini öyrənərək musiqi alətlərində (skripka, piano və fleyta) ifa etdi və taxta oyma ilə məşğul oldu.[6] 1827-ci ildə Dorçesterdən olan aksizçinin qızı Culiya Maylzla evləndi. 1835-ci ildə yenidən qraflıq şəhərinə köçdü və burada əvvəlcə Durnqeyt küçəsində, daha sonra isə Cənub küçəsində yerləşən bir məktəb işlətdi.[6] Cənub küçəsində daha bir köçlə məktəb Tomas Hardinin şagird olduğu bir memarlıq praktikasının qonşusuna çevrildi. Memar Con Hiks ədəbiyyat və klassiklərlə maraqlanırdı və praktikada qrammatika ilə bağlı mübahisələr yarandıqda Hardi nüfuzlu fikirlər üçün Barnsa baş çəkirdi.[6] Barnsın digər ədəbi dostları arasında Lord Tennison və Cerard Menli Hopkins də var idi. O, çay içməyi sevən və vegetarian idi.[11]
- ↑ 1 2 3 4 Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- ↑ 1 2 3 4 William Barnes // Encyclopædia Britannica (ing.).
- ↑ 1 2 Phillips, Andrew. The Rebirth of England and the English: The Vision of William Barnes. Anglo-Saxon Books. 1996. ISBN 1-898281-17-3.
- ↑ Encyclopædia Britannica. "William Barnes". 7 iyul 2015 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 iyul 2020.
- ↑ 1 2 Poetry Foundation. "William Barnes". 4 oktyabr 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 iyul 2020.
- ↑ 1 2 3 4 5 6 Hyams, John. Dorset. B. T. Batsford. 1970. 151–52. ISBN 0-7134-0066-8.
- ↑ "Johnson: What might have been". The Economist. 28 yanvar 2014. İstifadə tarixi: 31 iyul 2020.
- ↑ Barnes, Williams. An Outline of English Speech-Craft. C. Kegan Paul & Co. 1878.
- ↑ Barnes, William (BNS838W) // A Cambridge Alumni Database. University of Cambridge.
- ↑ Cousin, John William. A Short Biographical Dictionary of English Literature. J. M. Dent. 1910. 25–26.
- ↑ Gregory, James. (2002). "The Vegetarian Movement in Britain c. 1840–1901". eprints.soton.ac.uk. Retrieved 1 October 2022.
- William Barnes' Grave
- Barnes, William // Britannika Ensiklopediyası (XI). 1911.
- William Barnes at University of Toronto Libraries
- Barns tərəfindən əsərlər Qutenberq layihəsində
- Əsərləri və ya müəllifi olduğu işlər: Vilyam Barns İnternet arxivində
- Vilyam Barns tərəfindən əsərlər LibriVox-da (açıq audi-kitablar)
- Poems of Rural Life, in the Dorset dialect (complete) at eBooks@Adelaide
- Selected poems by William Barnes
- Poems of Rural Life, in the Dorset dialect, First collection (Third edition, 1862), full text at Google
- Hwomely Rhymes: A Second Collection of Poems in the Dorset Dialect (1859), full text at Google
- Poems of Rural Life, in the Dorset Dialect, Third Collection (1862), full text at Google