Zurnalistika

Azərbaycanda yayılmış bu ifadə təhqiredici xarakter daşıyır.^[1][2][3][4] Bu, adətən hədə-qorxu gəlmək və rüşvət almaq ilə məşğul olan,^[5] qeyri-peşəkar hesab edilən^[6] reket jurnalistlər üçün istifadə edilir.^[2][7][8] "İctimai TV"də yayımlanan "İTV Xəbər"in 2021-ci il iyulunda təqdim olunan buraxılışında reket jurnalistikadan bəhs edilərkən həmin sahədə fəaliyyət göstərən jurnalistlər "zurnalist" kimi təqdim olunmuş, onlara dövlət tərəfindən məhdudiyyətlərin qoyulması fikri müdafiə olunmuşdur.^[9]

Buna baxmayaraq, bu ifadədən kimə qarşı istifadə edilməsi ideoloji olaraq dəyişir. Siyasi mövqeyindən asılı olaraq, bu ifadə həm milliyətçi və vətənpərvər ideologiyasında çıxış etməyən jurnalistlərə,^[10][11][12] liberal jurnalistlərə,^[13] həm də hökumətmeylli jurnalistlərə^[14][15][16] qarşı istifadə olunur. Məsələn, hökumətdən ev alan jurnalistlər ictimaiyyətdə bəzən "zurnalist" adlandırılmışdır.^[17] Bu ifadədən həmçinin, Azərbaycanda mətbuatın vəziyyətini təsvir edərkən istifadə olunmuşdur.^[18] "XəzərNews" əməkdaşı Elmar Hüseynovun fikrinə görə, Azərbaycanda önə çıxmış jurnalistlər keçmiş jurnalistləri üstələmiş, mətbuat nüfuzdan düşmüşdür.^[19] Azərbaycan Milli Məclisinin deputatı Aqil Abbasa görə, ictimaiyyətdə Babək Hüseynoğlu, Elçin Şıxlı, Rauf Arifoğlu və Rəşad Məcid kimi "müstəqil media" quran şəxsləri "zurnalist" adlandırırlar.^[20]

"Modern Doctors of Azerbaijan" qrupunda bir qrup həkim 2015-ci ildə döyülən, daha sonra isə xəstəxanada dünyasını dəyişən jurnalist Rasim Əliyevin ölümünə görə sosial şəbəkələrdə həkimləri tənqid edən jurnalistlər haqqında "zurnalist" ifadəsini işlətmişdir.^[21][22][23] AXCP-dən Dilarə Miriyeva Qarabağ münaqişəsi zamanı həlak olmuş bəzi jurnalistləri "zurnalist" adlandırmış, bu, YAP Nizami rayon təşkilatının sədri Ramil Vəlibəyov tərəfindən tənqid edilmişdir.^[24] Azərbaycanlı şair Təranə Şəms jurnalistləri tənqid edərək "Gəl adam ol, jurnalist" şeirində "zurnalist" sözündən dəfələrlə istifadə etmişdir.^[25]

• Çurnalistika